‘Opnieuw geen hervorming van energie-intercommunales? Nettarieven zullen blijven stijgen’

‘Dat deze 8 aparte intercommunales niet écht gefusioneerd worden tot één Vlaams energiebedrijf is een gemiste kans’, schrijft Peter Reekmans. ‘De nieuwe Vlaamse regering heeft de afgelopen maanden de kans gemist om een structurele hervorming door te voeren.’

Binnen enkele weken worden de nieuwe algemene vergaderingen van de 8 aparte energie-intercommunales of distributienetbeheerders (DNB’s) door alle nieuwe Vlaamse gemeenteraden aangeduid. En de voorbije weken en maanden hebben de traditionele partijen ook al de postjes in de gepolitiseerde raden van bestuur in deze intercommunales onder elkaar verdeeld. Hier is trouwens niets democratisch aan, want vergis u niet, het zijn niet de Vlaamse gemeenteraadsleden die hierover beslissen, maar enkel de partijhoofdkwartieren van N-VA, CD&V, open VLD, Vooruit en Groen.

De eerdere fusie van de Eandiskoepel en Infraxkoepel tot een nieuwe Fluviuskoepel was eerder al een gemiste kans doordat de aparte energie-intercommunales bleven bestaan. En ook al spreken we vandaag over Fluvius als energiebedrijf die onze elektriciteit in het stopcontact van de Vlaamse huiskamers brengt. Toch ligt het zwaartepunt van de beslissingsmacht nog steeds in de 8 aparte energie-intercommunales: Fluvius Antwerpen, Fluvius Limburg, Fluvius West, Fluvius Kempen, Fluvius Imewo, Fluvius Midden-Vlaanderen, Fluvius Zenne-Dijle en Fluvius Halle-Vilvoorde.

In de raden van bestuur van de Fluviuskoepel en de 8 aparte intercommunales zetelen vandaag nog steeds 135 politici als bestuurder om er zogenaamd voor te zorgen dat de lamp blijft branden in elke huiskamer in Vlaanderen. Dit aantal politici die hiervoor een extra financiële vergoeding krijgen is niet alleen absurd hoog, maar het merendeel van al deze politieke bestuurders hebben geen enkele kennis van de energiemarkt.

Politici zagen nooit de tak af waar ze zelf opzitten

Dat alweer deze 8 aparte intercommunales niet écht gefusioneerd worden tot één Vlaams energiebedrijf is een gemiste kans. Na de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2024 had de nieuwe Vlaamse minister van energie Melissa Depraetere (Vooruit) de voorbije maanden nochtans de kans om structurele hervormingen bij de energie-intercommunales door te voeren.

Maar nu binnen enkele weken de nieuwe raden van bestuur van deze intercommunales aantreden zal er alweer één legislatuur van 6 jaar lang niets fundamenteel hervormd of bespaard kunnen worden.

De enige reden dat een grondige besparing binnen deze intercommunales maar niet lukt, is dat politici nu eenmaal nooit de tak afzagen waar ze zelf op zitten. En het feit dat de minister dit belangrijk momentum na de gemeenteraadsverkiezingen niet benut heeft om de energie-intercommunales structureel te hervormen toont overduidelijk nu al aan dat haar beloofde hervorming van de energiefactuur niets zal voorstellen.

Een minister die het omgekeerde realiseert van haar belofte  

In de zomer zat de nieuwe Vlaamse energieminister nog trots te toeteren dat zij wel eens de energiefacturen van de Vlamingen socialer zou maken en hen goedkopere elektriciteit zou geven. U kent nog wel het reclameriedeltje dat met de Vooruit de koopkracht ging stijgen. Maar enkele weken geleden kon diezelfde minister enkel met het schaamrood op haar wangen de forse stijging van de nettarieven met een derde in 2025 nog een ‘zure boodschap’ voor de Vlamingen noemen.

Concreet: vanaf dit jaar betalen de Vlaamse gezinnen gemiddeld 120 euro meer nettarieven aan de energie-intercommunales! De energiefactuur bestaat namelijk uit 3 delen: de energiekost (52%), de nettarieven (28%) en BTW + heffingen (20%). De nettarieven worden aangerekend via de 8 aparte energie-intercommunales en zijn hierdoor verschillend per regio.

Deze inkomsten worden gebruikt voor de werking van de intercommunales en investeringen in het elektriciteitsnet. Zelfs de onrechtvaardige verschillen van de nettarieven per regio in de energiefactuur wegwerken, lukt ook alweer deze nieuwe Vlaamse energieminister niet. 

De Vlaamse nettarieven van elektriciteit stegen 130,21% op 18 jaar

In mijn boek De Vlaamse Ziekte over het web van de intercommunales toonde ik eerder al aan hoe de energiefactuur en de drinkwaterfactuur nieuwe aanslagbiljetten werden waarmee de overheden op een verdoken manier de Vlamingen keer op keer extra belastingen laten betalen. Het distributienettarief voor elektriciteit ging tussen 2007 en 2019 met 137,21% de hoogte in voor Vlaamse gezinnen, terwijl dit in Wallonië in dezelfde periode maar met 59,73% steeg en in Brussel slechts met 48,29%.

Sinds 2019 liet de Vlaamse regering één keer deze tarieven dalen met 40%, maar sinds begin dit jaar is er opnieuw een stijging van de Vlaamse nettarieven met 33%. Samengevat kregen de Vlamingen de voorbije 18 jaar een stijging van 130,21%. Om deze scheefgetrokken nettarieven nog recht te trekken is er een structurele hervorming van de energie-intercommunales nodig.

Maar dit zal deze Vlaamse energieminister alvast niet lukken met gratis frigo’s en begeleiding door renovatiecoaches uit te delen aan haar kiezersdoelgroep. Ik voorspel nu al dat we met dit zoveelste visieloos beleid in 2029 een nog duurdere energiefactuur zullen hebben. 

Peter Reekmans is burgemeester van Glabbeek en voormalig volksvertegenwoordiger en LDD-fractievoorzitter in het Vlaams Parlement.