Politicioloog Bart Maddens keek dit jaar met bijzondere aandacht uit naar 15 november. ‘Traditioneel wordt op Koningsdag van de Kamervoorzitter verwacht dat die het verstand even op nul zet. Zou Peter De Roover dat nu ook doen?’
De jaarlijkse viering van koningsdag in het parlement is een bevreemdend gebeuren. Het is een royalistische hoogmis, waarbij de volksvertegenwoordigers hun geloof in de monarchie en in België bevestigen. Maar de koning zelf is nooit aanwezig.
Vlaams-nationalisten mijden deze plechtigheid als de pest. Behalve als ze ambtshalve niet verder kunnen dan aanwezig te zijn. Bijvoorbeeld omdat ze de Kamer voorzitten en bijgevolg een speech moeten geven.
Dat laatste was voor het eerst het geval in 2014. Siegfried Bracke was toen voorzitter. “Een monarchie die de Grondwet respecteert is een goede garantie op een stabiel en daardoor welvarend België”, oreerde hij. De Franstalige journalisten konden hun oren niet geloven. Ze maakten zich vrolijk over zoveel Vlaams-nationalistische kruiperigheid.
Wellicht had Bracke argeloos een tekst voorgelezen die hem door een ambtenaar onder de neus was geschoven. Want het citaat was een standaardzinnetje dat ook al was opgedoken in eerdere toespraken van de Kamervoorzitter op koningsdag. Bracke leerde uit zijn fouten en liet de jaren nadien wijselijk die dweperige verheerlijking van de monarchie achterwege.
Zijn opvolgers knoopten opnieuw aan bij die traditie. Van Patrick Dewael konden we in 2019 vernemen dat prinses Elisabeth een “plichtsbewuste, maar ook leergierige, ruimdenkende, geëngageerde en bovenal optimistische jongedame” is. Eliane Tillieux voegde daar in 2021 aan toe dat de kroonprinses een “harmonieuze sereniteit uitstraalt die in deze tijden van ongekende verdeeldheid op het hele land afstraalt”. En in 2023: “De behoefte aan één persoon – de Koning – die de eenheid belichaamt en de hoeder is van de continuïteit is aanzienlijk gegroeid.”
Het mag duidelijk zijn: op koningsdag wordt van de Kamervoorzitter verwacht dat die het verstand even op nul zet. Zou Peter De Roover dat nu ook doen? Zou hij in dezelfde val trappen als Siegfried Bracke tien jaar geleden? Omwille van die prangende vragen heb ik nog nooit zo naar koningsdag uitgekeken als dit jaar.
En het antwoord op de vragen is: neen. De Roover heeft zich kennelijk niet voor de royalistische kar laten spannen. Koningsdag in het parlement was dit jaar grotendeels een non-event. De plechtigheid bestond uit een panelgesprek met vertegenwoordigers van een aantal jeugdbewegingen. De media-aandacht hiervoor was uiterst beperkt. Ik had gehoopt om de zaak te kunnen volgen via livestream op de website van de Kamer of de Senaat, maar die was er niet. De voorbije jaren werden de toespraken de dagen nadien online geplaatst. Ook daar zocht ik nu tevergeefs naar. De bijeenkomst heeft amper sporen nagelaten op de website van de Kamer. Een paar foto’s vormden de schrale oogst van mijn zoektocht.
Peter De Roover kennende was dit alles geen toeval. Enerzijds kon hij er niet onderuit om iets te organiseren. Anderzijds zal hij er wel hebben op aangestuurd om dit zo beperkt mogelijk te houden, zonder royalistische idolatrie, en met zo weinig mogelijk weerklank. Wie weet is dit een voorsmaakje van de manier waarop premier Bart De Wever zal omgaan met Belgische plichtplegingen.
Volgens het persagentschap Belga heeft De Roover wel een paar zaken gezegd tijdens de plechtigheid. Hij onderstreepte het belang van de jeugd en van de jeugdbewegingen. En vooral, hij riep alle volwassenen op om één recht van jongeren zeker te respecteren: het recht om fouten te maken en zich te vergissen.
Jongeren hebben met andere woorden een recht op dwaling. Zou het kunnen dat De Roover daarbij speciaal dacht aan een bepaalde jongere die dertig jaar geleden de rebelse voorvechter was van Vlaamse onafhankelijkheid? Maar ik geef toe, enkel bij iemand met een heel slecht karakter zou die verdenking kunnen opkomen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier