In 7 van de 10 tweets die het Vlaams Belang uitstuurt, verwijst de partij naar een groep waartegen het zich afzet. Voor de PVDA gaat het over 63 procent. Dat blijkt uit onderzoek van de UAntwerpen en de ULB.
Politologe Laura Jacobs (UAntwerpen) deed samen met Lukas Kins en Caroline Close (ULB) onderzoek naar polarisatie op X, het voormalige Twitter. Ze analyseerden de tweets van de Belgische partijen en hun voorzitters in de aanloop naar de verkiezingen.
Wat blijkt? In 83 procent van de tweets hebben partijen het over groepen mensen die ze vertegenwoordigen, of over groepen die ze als bedreiging zien, of over beide. Zeker die laatste soort tweets werkt volgens de onderzoekers polarisatie in de hand.
‘Door twee groepen tegenover elkaar te zetten versterk je het idee dat ze onverenigbaar zijn met elkaar’, zegt Jacobs. Een kwart van de tweets door het Vlaams Belang en de PVDA vallen onder deze meest polariserende categorie. Groen en de N-VA volgen met respectievelijk 18,7 en 14,4 procent.
Percentage tweets die twee groepen tegenover elkaar zetten, per partij. Bron: Social Media Lab, ULB
Ook in de Franstalige politiek verwijzen de partijen op de uiteindes van het spectrum, ChezNous en PTB, vaker naar outgroups dan hun traditionele tegenhangers.
De N-VA en Groen verwijzen na het Vlaams Belang en de PVDA het vaakst naar zogenaamde outgroups, groepen waartegen ze zich verzetten. Het Vlaams Belang doet dat in 71,4 procent van zijn tweets, de PVDA in 63,4 procent. ‘Logisch, omdat het populistische partijen zijn, en omdat ze in de oppositie zitten’, zegt Jacobs. ‘Dat verklaart ook waarom de N-VA en Groen hoger in het lijstje staan. Groen stelt zich negatief op tegenover de Vlaamse regering, maar juicht de acties van de federale coalitie toe. Voor de N-VA vice geldt het omgekeerde.’
Percentage tweets waarin partijen verwijzen naar groepen waarvoor ze het opnemen (ingroup in blauw) of groepen waartegen ze zich afzetten (outgroup in oranje) Bron: Social Media Lab, ULB
Politici tweeten dus vooral over andere politici en hun partijen, maar ook beroepscategorieën, andere landen of justitie krijgen hun aandacht. Het Vlaams Belang zet zich volgens de studie vooral af tegen buitenlandse etnische groepen, terwijl de PVDA het op de economische elite gemunt heeft: ‘Deze populistische partijen polariseren allebei in hun communicatie, maar richten zich op heel andere groepen.’
De Open VLD hekelt dan weer de vakbonden en langdurig werklozen en neemt het op voor bedrijven, terwijl de PVDA het omgekeerde doet. Groen identificeert zich vooral met sociale groepen zoals jongeren, vrouwen en studenten, het Vlaams Belang en de PVDA hebben het over ‘de gewone burgers’.
‘Ideologie is duidelijk niet dood’, merkt Jacobs op. ‘Politici richten zich op X nog altijd tot het publiek dat hun partij altijd al klassiek heeft vertegenwoordigd.’
Het Vlaams Belang zet zich meer af tegen migranten, N-VA blijft het op Wallonië munten.
Niet onze mensen
Toch zien de onderzoekers verschuivingen. Jacobs: ‘Het Vlaams-nationalisme heeft twee poten gekregen. Terwijl het Vlaams Belang zich vroeger meer afzette tegen Wallonië en zijn inwoners, gaat het nu vooral over migranten. Ze baseren hun gemeenschap dus op wie hier geboren is. Voor N-VA blijven Franstaligen de belangrijkste outgroup’, aldus Jacobs.
Franstalige partijen verwijzen veel vaker dan Vlaamse partijen naar wie ze wél vertegenwoordigen dan naar wie niet.
Franstalige partijen verwijzen veel vaker dan Vlaamse partijen naar wie ze wél vertegenwoordigen dan naar wie niet. Les Engagés beschrijft zijn doelgroep in bijna 80 procent van zijn tweets, de tegenstanders maar in een kwart. Het Vlaams Belang daarentegen is de enige Belgische partij die meer tweet over groepen waartegen ze zich afzet dan over wie ze steunt. Jacobs: ‘Wie “onze mensen” uit de partijslogan zijn, wordt even duidelijk door wie er wel bij hoort als door wie er niet bij hoort.’
Twexit
Door de voorzitterswissel bij Vooruit waren er minder tweets om te analyseren. De resultaten over de partij zijn dus met een korrel zout te interpreteren. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi zwoer in januari X voorgoed af met zijn ‘Twexit’.
Jacobs: ‘Veel partijen vinden het platform te negatief en zitten liever op Instagram en Tiktok. De PVDA zet in op Facebook, de N-VA en de Open VLD zelfs op Linkedin. Partijen denken heel goed na waar ze het juiste publiek kunnen bereiken.’
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier