‘Net verkozen, maar toch niet zetelen: Jan Peumans hoeft niemand de les te spellen over democratie’

‘Jan Peumans wil binnen zijn partij een luis in de pels zijn, maar hij is de zelfverklaarde held die opstapt en nog naroept in de gang dat het allemaal beter moet’, schrijft Johan De Crom over het nieuws dat de Limburgse lijstduwer zich meteen laat opvolgen in het Vlaams parlement.

Jan Peumans behaalde als lijstduwer voor de N-VA in Limburg 22.000 voorkeurstemmen in de verkiezingen voor het Vlaams Parlement en is daarmee verkozen, maar hij zal niet zetelen, want hij kiest na jaren politieke dienst voor zijn familie. Dat is kiezersbedrog van het zuiverste water dat je in het geval van Peumans gerust dubbel mag tellen. 

De voormalige parlementsvoorzitter van 73 jaar heeft zich binnen zijn partij altijd als links en sociaal geprofileerd, haalde daarmee opnieuw een massaal aantal stemmen binnen voor zijn persoon, om die dan mooi af te geven aan de rechtse besparingspartij die de N-VA is. 

Peumans wil binnen zijn partij een luis in de pels zijn, hij is de zelfverklaarde held die opstapt en nog naroept in de gang dat het allemaal beter moet. Hij klopt zich op de borst voor zijn verzet, maar achter de deur gniffelt zijn partij. Ze zet de vergadering voort en dankt voor het gebak en de koffie. Vlaams regeringsformateur Matthias Diependaele, die als minister van Wonen vooral herinnerd wordt voor zijn focus op sociale fraudeurs (151 op 175.000 sociale woningen – cijfers april 2023), lacht in zijn vuistje en raapt 22.000 stemmen op om er de Vlaamse onderhandelingen mee naar rechts te duwen. 

Peumans zelf ziet het anders. Hij stond op de lijst op vraag van Zuhal Demir en Bart De Wever en om een dam te vormen tegen Vlaams Belang. Om de democratie te redden gooit Jan Peumans de stem weg van 22.000 mensen, maar hij is wel lief voor Bart en Zuhal.

In een persbericht geeft Peumans nog een andere reden waarom hij niet zetelt: “Ik heb geen zin om in een fractie te zetelen en het beleid te verdedigen van een mogelijke minister als Annick De Ridder, die een neo-liberaal beleid voorstaat. Dat zou echt te veel vragen van mijn kant. En niet goed zijn voor mijn geestelijk welbevinden.” 

Daar neemt hij niets van terug, zegt hij in Ter Zake: “Ik wil aandacht voor het sociaal beleid.” Dat denkt hij te doen met een persbericht, terwijl hij stemmen ronselt en afgeeft aan een partij die in Vlaanderen onder meer wil besparen op gezondheidszorg, leefloners en werkzoekenden. “Die indexsprong voor leefloners doet pijn aan mijn hart”, zo wijst Peumans naar zijn borstkas. 

“Zit u dan wel in de juiste partij?”, vraagt Kathleen Cools. “Ik kom uit de Volksunie en die is in de N-VA overgegaan”, is zijn ontwijkend, maar ook veelzeggend antwoord. Jan Peumans heeft duidelijk – en al lang geleden – gekozen voor partijtrouw en heeft erin geloofd of willen geloven dat hij intern een schip dat naar rechts afwijkt op koers kon houden. Wie weet is dat ook enigszins gelukt, maar vandaag geeft hij het schip brandstof om dan zelf aan wal te gaan en vandaar te schreeuwen.

Zijn uithaal naar Annick De Ridder, die lang geleden de Open Vld verruilde voor de N-VA, valt te verklaren vanuit diezelfde partijtrouw. “Ik hou niet van mensen die van partij veranderen. Ik vind dat opportunisten”, geeft hij grif toe. Doe niet zoals ik en je bent verkeerd. 

Of misschien moet het zijn: ‘ik ben verkeerd, dus ik verdraag niet dat jij juist doet’. Zou het zomaar kunnen dat Jan Peumans innerlijk spijt heeft zich nooit bij pakweg de groenen te hebben aangesloten (volgens Petra De Sutter past hij in haar partij) en dan Annick De Ridder benijdt wel haar eigen lijn te hebben gevolgd? Een vorm van afgunst?  

De beweegredenen van Jan Peumans zijn voor Jan Peumans, maar ook de feiten hebben hun recht. Jan Peumans heeft uit partij-opportunisme 22.000 stemmen terug de ton in gegooid en komt in een tv-studio de les spellen over democratie. Zijn opvolger in het Vlaams Parlement heet Andy Pieters, kabinetschef van ontslagnemend minister Zuhal Demir. Hij stapte in 2009 over van Lijst Dedecker naar N-VA. Ook een opportunist?  

Johan De Crom is zelfstandig journalist.