‘Terugverdieneffecten Arizona? Opportunistisch nattevingerwerk’

De partijen die onder leiding van formateur Bart De Wever (N-VA) een regering proberen te vormen, gaan uit van ongeloofwaardig cijferwerk.

‘Zogenaamde terugverdieneffecten helpen natuurlijk altijd om de rekening te doen kloppen. Iedereen die wel eens met Excel werkt, kent het. Als er onderaan een min blijft staan, vinden we bovenaan wel een soepele cel die we wat kunnen optrekken en, voila, het rode cijfer verdwijnt als sneeuw voor de zon.’ Wie dit net tien jaar geleden in zijn  blog schreef, verklappen we straks, maar het citaat geldt vandaag meer dan ooit. 

De nieuwe regering moet de overheidsfinanciën terug op orde brengen, omdat je niet decennialang te veel geld kan blijven uitgeven. Europa vraagt zo’n sanering van ons land en anders zullen de financiële markten ons ertoe verplichten met hogere rentetarieven. Daarom is formateur Bart De Wever (N-VA) op zoek naar pakweg 27 miljard. Die kunnen komen van minder uitgaven, meer inkomsten en terugverdieneffecten: onrechtstreekse inkomsten als gevolg van hervormingsmaatregelen.

Er is heel wat te doen over de besparingen (bijvoorbeeld in de pensioenen) en de nieuwe inkomsten (zoals een meerwaardebelasting), maar het gaat veel minder over de terugverdieneffecten. In de zomer waren ze in de eerste budgettaire tabel van De Wever nog goed voor 19 miljard euro. Dat was zo’n hoog bedrag dat niemand het ernstig nam. In de meeste recente tabel is het gezakt tot 7,8 miljard. Het geeft aan hoe er met de terugverdieneffecten kan worden gespeeld.

Die 7,8 miljard moet worden gehaald door meer mensen aan het werk te krijgen. Dat levert een dubbele winst op voor de overheid: minder uitkeringen en meer belastinginkomsten. Daarvoor moet de werkzaamheidsgraad tegen 2029 wel stijgen van 72 naar 80 procent, staat in de supernota. Dat betekent dat er in vijf jaar 500.000 jobs moeten bijkomen. Dat is onrealistisch veel. Misschien kan Vlaanderen van de 77 procent vandaag wel klimmen naar die 80 procent, maar voor Wallonië (nu 65 procent) en Brussel (66 procent) is dat de volgende jaren onhaalbaar. 

De terugverdieneffecten waarmee de N-VA, de CD&V, Vooruit, MR en Les Engagées akkoord gaan, zijn opportunistisch nattevingerwerk. Als Europa zichzelf ernstig neemt, zal het de Belgische regering daarop wijzen.

De terugverdieneffecten moeten ook nu helpen ‘om de rekening te doen kloppen’,  zoals in het citaat bij aanvang staat. Dat is afkomstig van N-VA’er Peter De Roover, die wel eens wordt genoemd als partijvoorzitter wanneer De Wever premier zou worden. Dat zou wel heel opmerkelijk zijn: De Roover die De Wever opvolgt als partijvoorzitter en zijn partner Els van Doesburg die dan burgemeester van Antwerpen wordt. Maar niet zo opmerkelijk als het budgettaire broddelwerk waartegen de N-VA jarenlang fulmineerde en waaraan ze zich nu zelf bezondigt.