De politieke grondstroom liep op 9 juni in Vlaanderen en Wallonië opvallend synchroon, zeggen onderzoekers, net zoals bij de verkiezingen in 2019.
Vlamingen en Walen verschillen gemiddeld nauwelijks qua politieke voorkeuren of waar ze zich situeren op de ideologische links-rechtsschaal. Dat blijkt, wederom, uit een studie van politieke wetenschappers van de UAntwerpen, ULB, UC Louvain, VUB, KU Leuven, UNamur en UGent. ‘Toch niet als het gaat over thema’s zoals overheidsingrijpen in de economie en migratie, de belangrijkste thema’s die wij hebben onderzocht’, zegt professor politieke wetenschappen Caroline Close (ULB). ‘Dan antwoordt een grote meerderheid van de kiezers in de twee gewesten dat de regering een – gematigde, van communisme is geen sprake – rol moet spelen in de economie. En dat migranten zich moeten aanpassen aan de Europese cultuur.’
In 2019 stelden de onderzoekers een representatief staal Vlamingen en Walen dezelfde vragen. Opvallend genoeg zijn de politieke opvattingen over overheid en economie, en over migratie in vijf jaar tijd nauwelijks opgeschoven. Economisch centrumlinks en sociaal-cultureel (centrum)rechts blijft de grondstroom in Vlaanderen en in Wallonië.
De onderzoekers maken ernstig voorbehoud bij de vermeende ruk naar rechts van Wallonië.
Dan gaat het wel over de kiezers van alle partijen samengenomen. Binnen de aanhang van de afzonderlijke partijen hebben de afgelopen vijf jaar wel evoluties plaatsgevonden. Zo zijn MR-kiezers in vijf jaar tijd op het vlak van migratie haast even rechts geworden als Vlaams Belang-kiezers. Tegelijk zijn Vooruit- en CD&V-kiezers, in weerwil van de hardere migratiekoers van hun partijen, op dat gebied juist meer naar links gegaan. Kiezers van de PTB, PS en Les Engagés blijken op migratievlak dan weer rechtser dan de kiezers van hun Vlaamse zusterpartijen.
Na de verkiezingen van 9 juni luidde de analyse dat het clichébeeld van rechtse Vlamingen en linkse Walen naar de prullenbak kon. Maar de onderzoekers maken ook ernstig voorbehoud bij de vermeende ruk naar rechts van Wallonië. Op grond van de politieke en ideologische voorkeuren van de Walen kun je die verrechtsing niet hardmaken. Of liever: de Walen waren vijf jaar geleden, toen de PS nog de grootste partij was en de PTB hoge toppen scheerde, ongeveer even veel of even weinig rechts als vandaag.
Waaraan de MR dan haar historische verkiezingsoverwinning in Wallonië te danken heeft? Close: ‘De alomtegenwoordigheid van Georges-Louis Bouchez en het feit dat de MR met succes het thema werk heeft weten te claimen.’
