‘Migratie is complex, onze menselijkheid hoeft dat niet te zijn’

‘In plaats van bescherming te bieden, proberen Europese landen zo weinig mogelijk mensen op te vangen of hen terug te sturen’, schrijft Tine Claus van Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Ze staat stil bij de noodzaak van veilige migratieroutes.

Afgelopen week verloren twaalf mensen hun leven tijdens een noodlottige poging om Het Kanaal over te steken in een overvolle boot, de dodelijkste ramp van dit jaar op deze route. De meeste slachtoffers kwamen uit Eritrea, het ‘Noord-Korea van Oost-Afrika’, waar een wrede dictatuur de bevolking onderdrukt met een systeem van levenslange dienstplicht. Het verlaten van Eritrea is levensgevaarlijk; wie gepakt wordt, riskeert zware straffen. Alleen degenen die deze gevaren weten te overleven en uiteindelijk Europa bereiken, hebben een kans op asiel. Deze twaalf mensen, die veiligheid zochten, bereikten Europa nooit. Voor degenen die de verdrinkingsdood ontkwamen, wachten vaak nieuwe tragedies. In plaats van bescherming te bieden, proberen Europese landen zo weinig mogelijk mensen op te vangen of hen terug te sturen.

De tragedie, slechts 50 kilometer van onze kust, is een pijnlijke illustratie van ons falen om een menselijk migratiebeleid op te zetten. Beleidsmakers blijven vasthouden aan schijnoplossingen door te investeren in grensbewaking en afschrikking, terwijl de risico’s voor mensen op de vlucht steeds groter worden. In plaats van migratie te stoppen, verplaatst dit beleid enkel de routes en versterkt het de smokkelnetwerken die het probeert te bestrijden. Ironisch genoeg hebben de belangrijkste smokkelaars uit Eritrea vaak banden met het regime dat deze mensen proberen te ontvluchten.

Een breder perspectief

Migratie is een complex gegeven. Naast de duizenden mensen die internationale bescherming zoeken, komen miljoenen anderen legaal naar Europa om te studeren, te werken of zich bij hun familie te voegen. Politici richten zich te eenzijdig op afschrikking en negeren de bredere migratiestromen en hun nuances. Terwijl het publieke debat beheerst wordt door voorstellen die erop gericht zijn om zo weinig mogelijk vluchtelingen toe te laten, lobbyen werkgeversorganisaties in stilte om meer arbeidsmigratie om de vergrijzing tegen te gaan. De fundamentele vraag zou niet moeten zijn hoe we migratie tegenhouden, maar hoe we samen met nieuwkomers een toekomst kunnen schrijven voor onze samenleving.

Een toekomstperspectief

Migratie mag dan wel complex zijn, maar onze menselijkheid hoeft dat niet te zijn. De dromen, de hoop en verwachtingen die samen met deze mensen verdronken zijn, moeten ons eraan herinneren de menselijkheid te behouden en dit van onze beleidsmakers te eisen. Het is tijd om te kiezen waar we in investeren: blijven we geld steken in afschrikkingsmethodieken en grensbewaking of kiezen we voor duurzame oplossingen zoals veilige routes, werkgelegenheid en integratie? Kiezen we voor een beleid dat gebaseerd is op angst, of voor hoop en vooruitgang?

Oproep aan de komende regering

We roepen onze beleidsmakers op om deze tragedie aan te grijpen om een regeerakkoord te maken dat niet alleen wil afschrikken, maar ook toekomstperspectief biedt aan zowel mensen op de vlucht als de gemeenschappen waarin ze terechtkomen.