Michael Freilich (N-VA) over het Bpost-dossier: ‘Christian Van Thillo schold me op subtiele manier de huid vol’

Het dossier rond Bpost blijft etteren. Aan de basis ligt mogelijk financieel gesjoemel, onder meer bij de aanbesteding om kranten en magazines te verdelen, ook bekend als het ‘krantencontract’, goed voor 175 miljoen euro overheidssubsidies per jaar. In een nieuw boek met de scherpe titel Bpost hold-up suggereren Business AM-journalisten Wouter Verschelden en Emmanuel Vanbrussel dat het postbedrijf in tien jaar tijd vier miljard euro ‘plunderde’. Ondertussen klagen zowel partijen van de Vivaldimeerderheid als van de oppositie over het gebrek aan transparantie bij het beursgenoteerde overheidsbedrijf. N-VA-Kamerlid Michael Freilich dringt aan op een parlementaire onderzoekscommissie voor ‘dit monsterdossier’.

Christian Van Thillo schold me op subtiele manier de huid vol.

Waarom is een onderzoekscommissie nodig?

Michael Freilich: Omdat die mensen kan verplichten om onder ede vragen te beantwoorden. Die informatie kunnen we nadien doorgeven aan het parket. Daarnaast kunnen wij, parlementariërs, als enige politieke lessen trekken uit de praktijken van de afgelopen jaren. Van de 175 miljoen euro subsidies zou Bpost 100 miljoen pure winst hebben overgehouden, zo blijkt uit een juridische nota van ex-ceo Dirk Tirez, die eind vorig jaar werd ontslagen. Enkel via oneerlijke voorkennis, nauwe banden met de politiek en uitgevers heeft Bpost dit bedrog kunnen realiseren.

Dreigt er geen dubbel werk? Er was al een interne audit van Bpost zelf, er komt een externe audit van de overheid én er lopen onderzoeken door het parket en de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA).

Michael Freilich: De interne Bpost-audit is gekleurd, om niet te zeggen doorgestoken kaart. Hij werd begeleid door advocatenkantoor Eubelius, dat al jaren wordt betaald door Bpost om mee het krantencontract te begeleiden. Dat is dus geen geloofwaardige partij voor een audit. Wat betreft het parket: volgens mijn informatie wacht dat op het werk van de BMA. Maar de BMA is enkel gemachtigd om kartelafspraken tussen bedrijven te onderzoeken. De contacten tussen de overheid en Bpost vallen buiten haar bevoegdheid. En de externe audit? Daar is nog geen sprake van. De Vivaldiregering vindt maar geen onderzoeksbureau. Overigens moet dat onderzoek alleen uitvlooien of de overheid te veel heeft betaald voor het krantencontract. Collusie, kartelafspraken of ander crimineel gedrag wordt dus niet eens van nabij bekeken.

Volgens onderzoek van de VRT deelde DPG Media, uitgever van onder meer Het Laatste Nieuws en De Morgen, in de strijd om het krantencontract gevoelige info met Bpost over een concurrent van het postbedrijf. Omgekeerd wisselde Bpost belangrijke informatie uit met de uitgeverijen DPG Media, Mediahuis, IPM en Rossel. Wie werd daar beter van?

Freilich: Uitgedrukt in cash profiteerde Bpost het meest. Voor de uitgevers waren de voordelen subtieler. Voor de grote groepen zou het volgens mijn berekeningen gaan om 20 à 30 miljoen euro aan indirecte steun, aangezien het door de royale overheidssubsidie voor de postbestelling veel goedkoper werd om abonnementen te slijten. Dat is geen peulschil. Ik hoor dat het voor de Franstalige uitgevers zelfs van levensbelang was.

Als oud-hoofdredacteur van Joods Actueel snijd ik in eigen vel.

U volgt het dossier al jaren op. In Bpost hold-up staat hoe u een persoonlijke mail kreeg van Christian Van Thillo, Executive Chairman van DPG Media. Is dat normaal?

Freilich:In de ogen van de uitgevers profileer ik me agressief op het dossier. Op een bepaald moment kreeg ik een kwade mail van Van Thillo, die me op subtiele manier de huid vol schold. Aangezien ook mijn partijvoorzitter Bart De Wever en Vlaams minister-president Jan Jambon in cc stonden, werkte dat ietwat intimiderend. Ik heb mezelf niets te verwijten, want ik viseer geen enkele uitgeverij. Mij gaat het om verkwanseld belastinggeld. Bovendien snijd ik als oud-hoofdredacteur van Joods Actueel in eigen vel, want ook dat blad geniet de lagere posttarieven.

Is het vanuit democratisch oogpunt niet wenselijk dat de overheid de kranten- en magazineverdeling subsidieert?

Freilich: Als het echt de bedoeling is om media tot bij de mensen te brengen, dan zouden ook de digitale media gesubsidieerd moeten worden. Vandaag betaalt de overheid 60 eurocent per gebuste krant. Op 300 kranten per jaar gaat het om 180 euro per abonnee. Waarom krijgen digitale abonnees geen korting? Zelfs de dagbladhandelaars krijgen zo’n korting niet voor de kranten die ze in hun winkel verkopen. Op die manier zie je dat het krantencontract louter een creatieve manier is om Bpost financieel te ondersteunen.

Lees ook: MR-voorzitter Bouchez: ‘Schrap Bpost-subsidies voor aanhuisbedeling magazines’