‘Met vijf euro koop je een koffie, geen duurzame luchtvaart’

Bond Beter Leefmilieu en een coalitie van bewonersgroepen roept op om de vliegtaks minstens in lijn te brengen met die van de buurlanden. Ze vragen de nieuwe regering ook om op Europees niveau een voortrekker te zijn voor de invoer van een kerosinetaks.

Op de grond kleuren de straten rood, groen en blauw uit ongenoegen over de Arizonaplannen. Maar ook in de lucht laat het regeerakkoord grote kansen liggen om de sterkste schouders te laten bijdragen. De “Wij Liggen Er Wakker Van”-coalitie roept op om, zoals in onze buurlanden, de fiscale gunstmaatregelen voor de luchtvaart af te schaffen.

Lippendienst

De nieuwe federale regering “erkent de noodzaak om de luchtvaartsector te verduurzamen en eerlijke bijdragen te laten leveren aan de klimaatdoelstellingen.” Zo’n eerlijke bijdrage is inderdaad hoogstdringend: zonder een scherpe koerswijziging, ondermijnt de luchtvaartsector de inspanningen van alle andere sectoren. Op basis van de groeiplannen op Europees niveau, overschrijdt de sector haar koolstofbudget om onder de 1,5° te blijven volgend jaar al.

Helaas houdt het nieuwe regeerakkoord het bij lippendienst. Het blijft bij “erkennen”, “pleiten”, “bestuderen” en “streven”. Voor de nochtans cruciale belasting op kerosine, verschuilt de tekst zich onterecht achter het Chicagoverdrag, hoewel dat enkel van toepassing is op de kerosine reeds aan boord van de vliegtuigen.

Voor Sustainable Aviation Fuels wil de nieuwe regering een bijmengingsverplichting bestuderen, terwijl de uitspraak van een rechter in Duitsland eerder duidelijk maakte dat Europa dat niet toestaat. De enige concrete maatregel uit het regeerakkoord rond luchtvaart die van nut had kunnen zijn – de inschepingstaks – werd zo tandloos dat het haast lachwekkend is.

Een koffie op de luchthaven

Begrotingstekorten, bosbranden en slapeloze burgers ten spijt, waren de  Arizona-onderhandelaars van mening dat een “geharmoniseerde” inschepingstaks van €5 per persoon per ticket wel zou volstaan. Op de valreep werd het behoud van het bestaande tarief van €10 voor korte vluchten (onder de 500 km) nog aan het akkoord toegevoegd.

Laten met die €5 een koffie drinken op de luchthaven en de prijzen in onze buurlanden bekijken: in Nederland geldt een vliegtaks van €29, in Duitsland loopt het op tot €71, in Frankrijk tot €72 (in eerste klasse), in het Verenigd Koninkrijk zelfs tot £673 (voor privéjets). In vergelijking daarmee is een vliegtaks van €5 ronduit gênant.

In de meeste landen neemt de taks bovendien toe met de afstand, want hoe langer de vlucht, hoe groter de klimaatimpact. 6% van de vluchten – de zeer lange afstandsvluchten – zorgt zo voor de helft van de CO2-uitstoot. Ook onze Noorderburen zetten nu concrete stappen om het bedrag van €29 op te trekken voor de langere afstandsvluchten. De vliegtaks moet er vanaf 2027 €248 miljoen in het laatje brengen. Maar de Belgische regering houdt dus vast aan de tegenovergestelde beweging: voor een vlucht naar Londen of Frankfurt zal je een taks van €10 blijven betalen, naar (Phoenix) Arizona slechts de helft.

Sterkste schouders

Twee derde van de Vlamingen vliegt niet of minder dan één keer per jaar. Huishoudens leveren grote inspanningen op vlak van dagelijkse mobiliteit en verwarming; waarom ontzien we dan de sterke schouders van het kleine groepje geprivilegieerde ver- en veelvliegers?

Terwijl we belastingen betalen op diesel en benzine, vliegt de luchtvaartsector nog steeds accijnsvrij. Vluchten naar niet-Europese landen zijn zelfs uitgesloten van het emissiehandelssysteem. En terwijl we btw betalen op tickets voor trein en bus, is dat niet zo voor vliegtickets. In totaal zorgt deze voorkeursbehandeling dat we dit jaar ongeveer 950 miljoen aan belastinginkomsten mislopen. Van de taks van Arizona wordt daarentegen verwacht dat ze amper €37 miljoen opbrengt.

Dit terwijl politici alle hens aan dek roepen om het begrotingsdeficit te stelpen. Zelfs onze internationale klimaatfinancieringsverplichtingen en ontwikkelingssamenwerking worden drastisch teruggeschroefd. Maar we blijven wel zo goed als onbelast verder vliegen naar steeds meer en verre exotische oorden. Begrotingstekort en inspanningen voor toekomstige generaties, iemand?

Een vliegtaks in lijn met de buurlanden

Bond Beter Leefmilieu en de coalitie “Wij liggen er wakker van!” adresseren de nieuwe regering met een duidelijke oproep: breng de vliegtaks alsjeblief minstens in lijn met die van de buurlanden. Wees op Europees niveau een voortrekker voor de invoer van een kerosinetaks. Het is de hoogste tijd voor een rechtvaardige en klimaatvriendelijke vliegtaks, met meer inhoud dan een kopje koffie.

Dit opiniestuk is ondertekend door Bond Beter Leefmilieu en de coalitie ‘Wij liggen er Wakker van’.