‘Menselijke fout’: verschillende zestienjarigen konden toch stemmen voor Vlaamse en federale verkiezingen

‘Een menselijke fout’, zo verwijst FOD Binnenlandse Zaken naar het nieuws dat verschillende jongeren onder de achttien mogelijk ook hebben kunnen stemmen op Vlaamse en federale lijsten. Eerder berichtten VTM Nieuws en HLN hierover. Binnenlandse Zaken heeft geen informatie over waar en op welke schaal dit is gebeurd, zegt woordvoerder Peter Grouwels.

‘Het nieuws is naar buiten gekomen op verklaring van de jongeren zelf die beweren dat ze ook Vlaams en federaal hebben kunnen stemmen,. Het komt dus niet van voorzitters’, klinkt het. Of die beweringen dan ook kloppen, kan Binnenlandse Zaken niet nagaan. ‘Stemmen is anoniem. Eenmaal ingediend, kunnen we niet achterhalen van wie het komt.’

Toch nuanceert de woordvoerder het voorval. ‘Het gaat om een menselijke fout. Het kan gebeuren dat er op 8 miljoen stemmen, al eens een foutje wordt gemaakt’, aldus Grouwels. Bovendien zou dit – indien waar – geen significante invloed hebben op de resultaten, aangezien het nog steeds over een erg kleine minderheid van de kiezers gaat, klinkt het.

Voor het eerst mogen zestien- en zeventienjarigen in ons land meestemmen. Dit mag enkel voor het Europees Parlement, en niet voor het Vlaamse of federale niveau.

Incidenten kunnen mogelijk leiden tot (deels) nieuwe stembusgang

De stemincidenten kunnen mogelijk leiden tot (deels) nieuwe verkiezingen. Dat zegt Herman Matthijs, voorzitter van de Raad voor Verkiezingsbetwistingen. Het is nog niet duidelijk of het zover zal komen, maar in theorie kan het.

Er zijn verschillende meldingen van zestien- en zeventienjarigen die ook op de Vlaamse en federale lijst hebben kunnen stemmen. Voor het eerst in ons land mogen die jongeren voor het Europees Parlement stemmen, maar dus nog niet voor de binnenlandse lijsten.

Daarnaast zijn er ook meldingen van Europese buitenlanders die niet enkel op de Europese lijst, maar ook op de Vlaamse en federale lijsten een bolletje hebben kunnen kleuren Momenteel is het nog niet duidelijk op welke schaal deze incidenten zich hebben voorgedaan, maar na het sluiten van de stembureaus zal dit helder worden. Zo moeten de getuigen van de politieke partijen dit opmerken in het proces-verbaal, dat elk bureau moet opstellen.

Per kieskring zal deze informatie worden gecentraliseerd door het hoofdtelbureau, waarna zal blijken over hoeveel ‘extra’ stemmen het gaat, aldus Matthijs.

Volgens de voorzitter van de Raad voor Verkiezingsbetwistingen kunnen deze onregelmatigheden tot problemen leiden wanneer het bij de zetelverdeling nipt zou aankomen. ‘Stel hypothetisch, dat de verdeling in een provincie van een kieskring op bijvoorbeeld honderd stemmen aankomt en dan blijkt dat er tweehonderd mensen te veel hebben gestemd uit die groep, dan zit je met een groot probleem’, aldus Matthijs.

Partijen kunnen in dat geval een klacht indienen. ‘Het is dan aan het Vlaams en federale parlement om te kiezen wat er wordt gedaan met de respectievelijke Vlaamse en federale stembusgang’, klinkt het. ‘Zij zullen moeten beoordelen of eventuele klachten geldig zijn of niet.’

Het is ook niet duidelijk of de verkiezingen dan volledig wordt overgedaan of niet. Het is dus koffiedik kijken hoe waarschijnlijk een nieuwe stembusgang is. ‘Dit is nog nooit gebeurd na de Tweede Wereldoorlog’, aldus Matthijs.

De parlementsvoorzitters zouden in het geval van klachten het parlement moeten bijeenroepen om een beslissing te maken. ‘De nieuwe eedafleggingen staan begin juli gepland. Er moet in dat geval snel beslist worden.’

Annelies Verlinden: ‘geen structurele problemen’

Volgens minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden lijken er voorlopig geen structurele problemen te zijn met zestien- en zeventienjarigen die konden stemmen. Dat zei ze zondagmiddag bij VRT.

Zestien- en zeventienjarigen moeten zondag naar de stembus voor de Europese verkiezingen. Maar in sommige kiesbureaus zouden ze ook voor de Kamer en het Vlaams Parlement hebben kunnen stemmen. ‘Bij de federale overheidsdienst Binnenlandse Zaken zijn nog geen officiële berichten binnengekomen’, zei Verlinden.

‘Verkiezingen organiseren is natuurlijk ook een mensenzaak. Het zou kunnen dat een voorzitter een kaart aan een zestienjarige heeft gegeven voor de drie parlement. Er lijken vandaag geen structurele problemen te zijn, wel hier en daar berichten in de media.’ De minister wees er op dat de stemming geheim is. Wie welke stem heeft uitgebracht valt dus niet meer te traceren.