Melissa Depraetere: bloednuchter of te bescheiden?

Voor het eerst in twintig jaar heeft Vooruit nog eens gewonnen bij de verkiezingen. Melissa Depraetere was daarbij essentieel. Waarom wil ze dan geen partijvoorzitter blijven?

Zondagavond konden de Vlaamse socialisten na lange tijd nog eens lachend op het podium verschijnen. Opvallend, wanneer je bedenkt dat Vlaanderen vooral rechts heeft gestemd.

Minder dan een jaar geleden ging Vooruit door een pr-crisis van jewelste. Partijvoorzitter Conner Rousseau – ooit ‘King Connah’ op Instagram – had in een dronken bui racistische uitspraken over de Roma-gemeenschap gedaan tegen een agent. Hij had ze ‘bruin mannen’ genoemd, waar je ‘gewoon op moet slaan’. Rousseau bood nog publiekelijk zijn excuses aan en deed zijn uitspraken af als ‘zattemansklap’, een begrip dat ondertussen tot het politiek-culturele erfgoed behoort. Maar de imagoschade was groot en Conner stapte op als partijvoorzitter.

Enter Melissa Depraetere. Onbekend bij het grote publiek, maar als fractieleidster van Vooruit had ze er wel al een sterk parcours op zitten. Ze kreeg de ondankbare taak om – een paar maanden voor de verkiezingen – de pr-shit op te ruimen die haar voorganger had achtergelaten. Naar eigen zeggen deed ze dat met ‘veel energie’ omdat ze ‘haar verantwoordelijkheid wilde opnemen’.

Zondagavond bleek dat de Vlaamse socialisten een beter resultaat behaalden dan verwacht, in een steeds rechtser Vlaanderen. Depraetere had de afgelopen weken kopstukkendebatten en vragenspervuren van journalisten met glans doorstaan. Maar vandaag kondigde ze in het radioprogramma De Ochtend aan dat ze niet opnieuw kandidaat-voorzitter van Vooruit zal zijn. Ze vertelde er zelfs bij dat ze eigenlijk nooit voorzitter wilde zijn. ‘Ik ben daar met een klein hartje aan begonnen. Je hebt wel lef nodig om dat te doen’. Ik verslikte me bijna in mijn matcha thee. Lef is niet meteen het woord dat ik zou gebruiken.

Depraetere leek vanuit het niets op het politieke toneel te zijn verschenen en vulde de lege plek van Rousseau al snel goed in, maar zijn schim bleef wel over haar interim-voorzitterschap hangen. Toch blonk Depraetere uit met haar no-nonsensestijl en dossierkennis. Het leverde haar in West-Vlaanderen 63.705 voorkeurstemmen op, waarmee ze zelfs het West-Vlaamse stemmenkanon Jean-Marie Dedecker achter zich liet. Maar nu kondigt Depraetere dus aan dat ze geen voorzitter van Vooruit meer zal zijn.

Opvallend in West-Vlaanderen: Melissa Depraetere en Jean-Marie Dedecker zegevieren, Crevits ontgoochelt

Die aankondiging komt ook niet helemaal als een verrassing. Toen Depraetere goed en wel in het zadel zat, gonsde het in de media al van de geruchten rond een mogelijke terugkeer van de verloren zoon. Over haar capaciteiten werd nauwelijks gerept.

Toen Rousseau een ‘voorzichtige’ comeback maakte op twee maanden van de verkiezingen, werd al snel duidelijk dat Melissa weer tweede viool mocht spelen. Het tandem-narratief dat Vooruit ons probeerde te verkopen, voelde altijd geforceerd. Rousseau kwam steeds vaker zelf in beeld. Letterlijk ook dan, want in Het Conclaaf zagen we niet Depraetere maar hem verschijnen. ‘Laat hem maar doen, een beetje drama past bij hem’, reageerde ze daar laconiek op.

Conner Rousseau: het mysterie van een politieke verrijzenis

In De Ochtend vertelde Melissa ook dat ze hoopte dat ‘Conner’ weer voorzitter zou worden. Tussen alle politieke ego’s van de Wetstraat siert dat haar, maar ís Rousseau ook effectief de beste voorzitter voor de partij? Het afgelopen jaar leek hij meer een liability dan een asset, en wie zegt dat hij in de toekomst niet nog meer van die pr-blunders zal begaan? Diende Depraetere dan enkel en alleen als bliksemafleider? Als dat het geval was, ging die opdracht haar wel goed af. Het ging de laatste maanden eindelijk weer over waar Vooruit voor staat. Onder andere over de warme schoolmaaltijden waar Bart De Wever (N-VA) zo’n drama rond maakt.

Vriend en vijand moeten toegeven dat Depraetere haar partij door een zware periode heeft geloodst. Het feit dat ze dat naar eigen bescheiden zeggen enkel en alleen ‘uit verantwoordelijkheidsgevoel’ heeft gedaan, bevestigt net dat ze de beste keuze is als partijvoorzitter. In interviews spreekt ze steevast over het programma van Vooruit, en bewierookt ze andere kopstukken van haar partij. Zichzelf zet ze zo veel mogelijk uit de schijnwerpers. En misschien is dat wel haar kracht als voorzitter. Een politieke celebrity zoals Rousseau is ze niet, maar zijn de beste kandidaten meestal niet diegenen die zichzelf niet naar voren schuiven?

En is de weigering van Depraetere nu nuchterheid, of heeft ze gewoon last van het impostersydroom? Ik gok op het politiek correcte antwoord: een combinatie van de twee. Ze geeft aan dat ze ‘lef’ nodig had om tijdelijk de plaats van Rousseau in te vullen, en nu hij terug is, lijkt ze het ook liever aan hem over te laten, hoewel ze het er zelf goed afbracht.

Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat vrouwelijke politieke kopstukken meer ‘lef’ nodig hebben om iets te betekenen op het politieke toneel, maar dat ze ook veel strenger worden afgestraft bij misstappen. Ik vraag me af of Depraetere na racistische en seksistische uitspraken ook doodleuk na een paar maanden zou zijn teruggekeerd. En ik kan me zo uit het blote hoofd niet meteen een politica herinneren die in een schandaal was verwikkeld geraakt en dan toch een geslaagde comeback maakte. Iets waar je ‘lef’ voor nodig hebt. Want als vrouw moet je uitblinken, en vooral een foutloos parcours rijden.

Hoe het ook zij, ik heb bewondering voor Melissa Depraetere. Ze heeft haar partij met glans door een zware crisis geleid en haalde zelf een groot aantal voorkeurstemmen binnen. Ik zou het haar niet nadoen. Of onderschat ik mezelf nu?

Conner Rousseau: het mysterie van een politieke verrijzenis