Lokale verkiezingen Gent: ‘Een centrumrechtse coalitie past niet bij de Gentse traditie’

Ondanks de forse kritiek op het mobiliteitsbeleid van Groen-schepen Filip Watteeuw koos zondag bijna één op de vier Gentenaars voor zijn partij. Winnaar Voor Gent kan nu kiezen tussen Groen of N-VA.

Voor Gent, het kartel van liberalen en socialisten, behaalde 32,5 procent van de stemmen. Groen is goed voor 24,6 procent. In de peilingen was het verschil ooit kleiner, maar bij de Gentse Groenen heerst vooral blijdschap. ‘Het is het beste resultaat ooit dat we met Groen in Gent hebben neergezet’, zegt voormalig Groen-politica Vera Dua, die de overwinning van Voor Gent dan weer relatief noemt. ‘Het gaat wel om twee partijen, die samen nog geen derde van de inwoners kunnen bekoren. Zijn ze zelf al vergeten dat ze bij de aankondiging van hun kartel de ambitie hebben uitgesproken om een absolute meerderheid te behalen?’

Het is nu de vraag of Groen zijn resultaat zal kunnen benutten. De Vooruit-verkozenen, die de meerderheid uitmaken binnen het winnende kartel, gaan liefst opnieuw met Groen in zee. Ook voorzitter Conner Rousseau heeft zich in die zin uitgesproken. Maar een aantal liberalen lonkt naar de N-VA, die vier zetels heeft gewonnen ten opzichte van 2018.

‘Dat is ook een signaal van de kiezer dat we niet kunnen negeren’, laat een van die liberalen zich ontvallen. U beseft dat het nog spannend kan worden?

Vera Dua: De socialisten halen de beste score binnen het kartel. Je zou verwachten dat hun stem dan zwaarder doorweegt. Maar vooral hoop ik dat het een ideologische en geen opportunistische beslissing wordt. Voor Gent zal moeten kiezen tussen een partij met een duidelijke beleidslijn en één die er heel graag bij wil zijn en zich daarom misschien wat soepeler zal opstellen. Een stad als Gent is strategisch belangrijk voor de N-VA. Zelf vind ik een centrumrechtse coalitie nochtans niet passen bij een stad met een lange paarse traditie.’

Jullie reikten inderdaad al de hand naar Voor Gent, terwijl het in de campagne leek of Filip Watteeuw en Mathias De Clercq niet meer door één deur konden.

Dua: Het is er inderdaad hard aan toegegaan. Ik vond de campagne verschrikkelijk, veel te agressief. Naar het debat tussen Mathias en Filip op VTM heb ik zelfs niet willen kijken, na alles wat ik erover had gehoord. Maar in de politiek moet je dat snel weer van je af kunnen zetten.

Zeer vervelend voor Groen waren de geruchten die in de laatste campagneweek opdoken, over een onderlinge twist tussen lijsttrekker Filip Watteeuw en de tweede op de lijst, de zogenaamde ‘co-lijsttrekker’ Hafza El-Bazioui.

Dua: Een onbestaande strijd, al kan ik mij voorstellen hoe zo’n verhaal ontstaat. Filip Watteeuw heeft de voorbije jaren nogal wat modder over zich heen gekregen. Militanten die campagne voeren delen dan wel eens in de klappen, wat lastig is. Maar Filip heeft meer dan wie ook de voorbije jaren zijn stempel gedrukt op Gent, en de kiezer heeft hem, en Groen Gent, daarvoor beloond. Al hebben we ook het geluk gehad dat we het onderwerp van de Gentse campagne zijn geworden. Dat speelt als partij altijd in je voordeel. Dat gezegd zijnde, heb ik nooit geloofd in gedeeld leiderschap. Ook nationaal werkt dat duidelijk niet.

Vlaams Belang boven in Ninove en Denderleeuw maar niet in Aalst

In Ninove behaalde de lokale afdeling van Vlaams Belang een absolute meerderheid, in Denderleew is het Belang de grootste partij, met 38,3 procent. Dominique Willaert, die een boek schreef over zijn tocht door de regio, is niet verbaasd over wat hij ‘alweer een gitzwarte zondag’ noemt.

‘Met Kristof Slagmulder in Denderleeuw en Guy D’haeseleer in Ninove heeft Vlaams Belang in die gemeenten twee van zijn grootste talenten zitten. Bovendien heeft de nationale partij kosten noch moeite gespaard om de campagnes in die gemeenten te steunen. Zeker Ninove binnenhalen was strategisch belangrijk voor de partij.’

Maar het succes van Vlaams Belang in de Denderstreek is ook een gevolg van zwak bestuur, vindt Willaert. ‘In Denderleeuw ging de socialistische burgemeester Jo Fonck in de clinch met de opbouwwerkers in zijn gemeente, terwijl hij die nochtans hard nodig heeft voor de sociale cohesie in zijn gemeente. In Ninove heeft burgemeester Tania De Jonghe (Open VLD) even overwogen om kleine detentiehuizen toe te laten. Strategisch was dat geen slimme zet in een kleine stad die al zwaar kreunt onder de grootstedelijke problemen. Ook een vergunning verlenen voor een nieuw koopcentrum buiten het centrum, waarmee ze concurrentie creëert voor de kleinhandel in de binnenstad die het al moeilijk had, was wellicht ook niet haar beste idee.’

In Aalst daarentegen weet de NV-A van burgemeester Christoph D’haese met 31,2 procent het Vlaams Belang, dat 20,9 procent haalde, op een veilige afstand te houden. D’Haese heeft een beter parcours gereden, geeft Willaert toe. ‘Niet in het minst dankzij enkele sterke schepenen, die dicht bij de mensen stonden. En ook dankzij een sterke administratie, want het succes van een beleid hangt ook af van de kwaliteit van de ambtenaren die het moeten uitvoeren. En laat dat nu in Ninove en Denderleeuw een probleem zijn, door de braindrain van jonge hoogopgeleiden die liever in Aalst, Gent of Brussel gaan werken en wonen.’

Geen sjerp voor Conner Rousseau in Sint-Niklaas

Het was een van de trends in deze gemeenteraadsverkiezingen: nationale kopstukken die de lokale ambities niet (helemaal) waar wisten te maken. Het overkwam Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA) in Zottegem, Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir in Genk en Vlaams minister van Wonen, Energie en Klimaat, Toerisme en Jeugd Melissa Depraetere in Harelbeke.

Ook Vooruit-kopman Conner Rousseau past in dat rijtje. Hij wilde dolgraag burgemeester worden van Sint-Niklaas, maar moest zittend burgemeester Lieven Dehandschutter (N-VA) laten voorgaan. De N-VA werd de grootste met 27,5 procent van de stemmen.

Wel stegen de socialisten van 12,6 procent in 2018 naar 25,6 procent bij deze verkiezingen. Zo springen ze van 5 naar 12 zetels. Met 6741 stemmen werd Rousseau ook de kampioen van de voorkeursstemmen in Sint-Niklaas.

In zijn reactie op de uitslag deed Rousseau alsof hij het zich niet aantrok. ‘We zijn fier op ons resultaat en we zijn blij dat de extremen zijn tegengehouden’, klonk het. Maar symbolisch was het natuurlijk wel een mooie overwinning geweest voor de man die maandenlang weg was uit de politiek na de Roma-uitspraken in zijn thuisstad.

Wel is de kans groot dat Rousseau een van de volgende dagen een telefoontje kijgt van Dehandschutter, om het over een mogelijke coalitie te hebben. Veel andere opties heeft de N-VA’er niet: het Vlaams Belang van Filip Brusselmans is in Sint-Niklaas de derde partij, met 19,5 procent, daarna pas volgen CD&V en Groen, die allebei stemmen verloren.