‘Laten we de Vlaams-progressieve nalatenschap van Vic Anciaux met overtuiging verderzetten’ 

Vorige week namen we afscheid van Vic Anciaux. Zijn indrukwekkende politieke loopbaan werd al uitvoerig uitgelicht in de media, vergezeld van vele lovende woorden uit alle politieke hoeken. Het geeft aan wat voor een verbindende figuur hij was, ondanks dat hij ook wel stevig kon botsen met politieke tegenstanders.

Zelf heb ik helaas maar één keer de gelegenheid gehad om de heer Anciaux te ontmoeten. Dat was enkele jaren geleden op een bijeenkomst van ‘progressieve flaminganten’ in Brussel. Veel volk was daar niet, want die progressieve flaminganten zijn zeker talrijker dan gedacht, maar vooral ook stiller en bescheidener zullen we maar zeggen. Tot lichte ergernis van Vic Anciaux, zo maakte hij toen in niet mis te verstane bewoordingen duidelijk.

Hij had zich dan ook tientallen jaren hevig verzet tegen de ‘verrechtsing’ van de Vlaamse Beweging, die volgens hem meer kwaad dan goed deed en grote rem was (en is) op de Vlaamse verzelfstandiging. Anciaux behoorde tot de zogenaamde ‘federalisten’, die geloofden dat meer Vlaamse autonomie een betere kans maakte als je via onderhandelingen zorgde voor een breed draagvlak.

Multicultureel Vlaanderen

Als je de naoorlogse evolutie van de ‘Vlaamse autonomie’ overloopt, zie je dat de meest concrete stappen inderdaad gezet zijn dankzij de niet aflatende inzet van progressieve, of beter: gematigde flaminganten zoals Vic Anciaux. Vaak zelfs met stevige tegenstand in de eigen Vlaamse beweging, denk maar aan de heibel rond het verguisde Egmontpact en de daaruit volgende afscheuring van het Vlaams Blok uit de toenmalige VU.

(Lees hieronder verder.)

Anciaux geloofde rotsvast in de multiculturele samenleving, al gaf hij ook toe dat er niet voldoende inspanningen waren gedaan om de eerste generatie migranten op hun verantwoordelijkheden te wijzen en hen te integreren. Het migratievraagstuk was voor hem in de eerste plaats een sociale kwestie.

Ook Brussel was een van zijn stokpaardjes. Niet alleen ergerde hij zich continu aan de laksheid waarmee de hoofdstad de taalwetgeving handhaafde (of net niet), hij stelde ook altijd onomwonden dat het maken van Brussel tot een volwaardig derde gewest een grote vergissing was.

Hij gaf de politieke microbe door aan zijn talrijke nageslacht, die na het uiteenvallen van de Volksunie naar zowat alle partijen uitzwermden. Vader Vic zelf, bleef naar eigen zeggen politiek dakloos. Zo stelde hij het in 2017 in een interview met Knack: “Sinds de mislukking van het Spirit-project is er geen partij meer waarin ik als sociaal voelende, progressieve flamingant terechtkan. Sociaal voel ik mij verwant aan de SP.A, maar met mijn Vlaamse engagement kan ik er niet terecht. De SP.A doet ook te weinig haar best om samen met de nieuwe Vlamingen te bouwen aan een Vlaanderen voor ons allemaal. En zo komt het dat een man die het grootste deel van zijn leven aan politiek heeft gedaan vandaag partijloos is”.

Complexloos Vlaams

Anciaux was in de eerste plaats een ‘mensenmens’, een sociaalvoelend huisarts en politicus die vond dat ieder mens recht heeft op zijn of haar basisrechten, of dat nu een migrant is in Vlaanderen of een Nederlandstalige Vlaming in Brussel. Dat maakte hij steevast duidelijk in Vlaamsgezinde kringen, waar hij stelde dat vrede, pluralisme en sociale rechtvaardigheid even hoog aangeschreven moeten staan als Vlaams zelfbestuur. Maar hij spaarde ook de ‘linkse intellectuelen’ niet die hij duidelijk maakte dat ze moesten stoppen met de dwanggedachte dat Vlaamsgezindheid per definitie rechts moet zijn.

(Lees verder hieronder.)

Met Vic Anciaux verdwijnt dus een exponent van de ‘progressieve vleugel’ in de Vlaamse Beweging. Dat mag echter niet betekenen dat die vleugel ook mee moet verdwijnen. In tegendeel, meer dan ooit hebben we nood aan complexloze Vlamingen die bedachtzaam maar vol vertrouwen naar de toekomst kijken, die niet in elke maatschappelijke uitdaging een complot zien, die geloven dat mensen van uiteenlopende culturen wel degelijk met elkaar kunnen samenleven, sterker nog, een volwaardige, hechte gemeenschap kunnen vormen.

Complexloze progressieven ook, die niet in elk streven naar versterking van de gemeenschap een reactionaire, nationalistische staatsgreep ontwaren. Die geloven dat de menselijke creativiteit, vindingrijkheid en veerkracht een mooie toekomst kan voorbereiden voor toekomstige generaties.

Burgers dus, die zich naar eigen vermogen inzetten om van onze maatschappij een plek te maken waar iedereen alle kansen krijgt om zichzelf en zijn of haar talenten te ontwikkelen. Een plek waar ieder individu beseft dat hij of zij deel uitmaakt van een gemeenschap en waar die gemeenschap als middel dient om elk individu de grootst mogelijk vrijheid te garanderen.

Dat is in elk geval waar wij met Vista voor ijveren en als dat blijkt overeen te komen met de nalatenschap van progressieve en Vlaamsgezinde coryfeeën, dan zullen wij die nalatenschap met veel overtuiging en het grootst mogelijk respect en engagement verderzetten.