‘Komt er nog wel een volgende Brusselse regering?’

‘De Brusselse formatie zit muurvast. Maar ondertussen verandert er ook heel wat in de Brusselse gemeenten’, schrijft Jan Wostyn van Vista.

De Arizona-coalitie is federaal intussen aan de laatste ultieme poging gekomen om het onverzoenbare te verzoenen. Meer lasten enerzijds en minder lasten anderzijds, België versterken enerzijds en België uitkleden anderzijds. Een complexe zaak, maar eigenlijk verbleekt die nog bij de totale kladderadatsch die het Brussels Gewest is geworden. Daar zit de situatie na bijna 6 maanden nog steeds zo muurvast dat misschien wel de vraag moet gesteld worden: komt er nog wel een volgende Brusselse regering?

Het probleem aan Nederlandstalige kant blijft dat er in quasi elke constellatie 4 partijen nodig zijn voor maar 3 ministerposten. Op 14 november verklaarde Open VLD zich daarom plots bereid in een Brusselse meerderheid te stappen zonder ministerpost, maar wel met een regeringscommissaris. Een zeer ootmoedige geste van Open VLD, zo leek het, maar de partij wilde er wel ook nog het ondervoorzitterschap van het Brussels parlement, het voorzitterschap van de VGC, het voorzitterschap van de MIVB, het voorzitterschap van Citidev, het ondervoorzitterschap van Finance & Invest Brussels én het voorzitterschap van Actiris bij. Er zit niet toevallig een De Gucht aan tafel in Brussel. Wie dacht dat de partij na 25 jaar schaamteloos carrièrisme op alle niveaus en een electorale oplawaai van jewelste, eindelijk overal in de oppositie zou gaan, is er duidelijk aan voor de moeite. Tot overmaat van cynisme eiste diezelfde Open VLD ook nog eens de bevoegdheid van Begroting op voor die regeringscommissaris, terwijl het net onder toezicht van de blauwe minister van begroting Gatz is dat de schulden van Brussel op één legislatuur meer dan verdubbelden.

Door de geste van Open VLD leek wel een nieuwe meerderheid in de maak met Groen, Vooruit, Open VLD en … N-VA. Dat was echter buiten de PS gerekend. De piste was nog maar gelanceerd of de Brusselse PS-baas Laaouej liet doodleuk weten dat een coalitie met N-VA voor hem simpelweg geen optie was. Eerder had ook MR al een veto uitgesproken tegen een coalitie van Fouad Ahidar. De Franstalige partijen vinden terecht dat het niet vooruit gaat aan Nederlandstalige kant, maar stellen tegelijkertijd wel elk hun veto´s over wie daar dan aan tafel mag zitten. In theorie hebben de Franstaligen daar niets over te zeggen, maar de PS is nu eenmaal ook onmisbaar voor een Brusselse regering.

Een oplossing zou erin kunnen bestaan dat N-VA wordt vervangen door CD&V maar daar bedankte de partij bij monde van Benjamin Dalle eerder al voor. Elke Vanden Brandt liet op Radio 1 bovendien expliciet weten dat Open VLD enkel bereid is af te zien van een ministerpost in een coalitie met N-VA, niet met het veel kleinere CD&V. Bovendien zou die coalitie maar een heel nipte meerderheid hebben, wat problematisch is voor Groen omdat de eerstkomende opvolger van Groen in het Brussels parlement, Ange-Raïssa Uzanziga, enkele maanden geleden overstapte naar Team Fouad Ahidar. Kortom, wie dacht dat de federale situatie uitzichtloos was, komt beter niet in Brussel kijken.

Voorlopig doet de huidige regering Vervoort dan maar verder in lopende zaken. De huidige coalitie werd genadeloos afgestraft en houdt nog slechts 37 op 89 zetels over. In tussentijd beweegt er echter heel wat in de Brusselse gemeenten. Zo vormden PS en Ecolo een meerderheid met de PTB in Vorst en willen PS en PTB samenwerken in Molenbeek en mogelijk ook Schaarbeek. De partij die vóór de verkiezingen door Magnette nog werd omschreven als “des couillons” is intussen een gegeerde coalitiepartner geworden in de Brusselse gemeenten.

Dat heeft ook verregaande implicaties voor het Gewestniveau, want zo heeft de PS plots ook daar een terugvaloptie. Met gedoogsteun van de PTB-PVDA zou de huidige Brusselse regering namelijk wél terug een vrij ruime meerderheid hebben van 53 op 89 zetels, mét een meerderheid aan beide kanten. Voor coalitiepartner Défi zou dat de ultieme vernedering zijn, maar die partij is zelf zo in elkaar gestort dat ze niet eens meer nodig is voor een meerderheid. Voor de PS hoeft het dus allemaal niet zo dringend in de gewestelijke onderhandelingen. De MR van Leisterh en Bouchez wordt zo stilletjes aan radeloos.

Onderliggend aan dit hele imbroglio ligt echter een veel diepgaandere demografische verandering in het Brussels Gewest. De oude Franstalige bourgeoisie zag haar macht de laatste 35 jaar gradueel afkalven. In 1989 haalden PRL (nu MR), PSC (nu Les Engagés) en FDF (nu Défi) samen nog 52% van de zetels bij de eerste verkiezingen van het Brussels parlement. Dit jaar slechts 38% en in 2019 zelfs maar 33%. De oude Belgische machtspartijen die altijd virulent gestreden hebben voor een Brussel als région à part entière, zijn die macht intussen dus kwijt met weinig zicht op beterschap.

Dit plaatst hen voor een duivels dilemma: moeten ze allianties aangaan met de nieuwe moslimdemocraten van Team Fouad Ahidar of een verbond zoeken met de N-VA? Voor de MR was deze keuze snel gemaakt met een veto tegen Team Fouad Ahidar. Alleen heeft een samenwerking met N-VA in Brussel natuurlijk ook consequenties. Enerzijds dreigt er zo een verdere “flamandisation” van Brussel, maar anderzijds kan het ook een alibi zijn voor de Franstalige linkse partijen (PS-Ecolo-PTB), in grote mate gevoed met stemmen met migratie-achtergrond, om hun eigen meerderheid te laten gelden, zoals nu gebeurt in verschillende gemeenten en in de toekomst misschien ook op gewestelijk niveau.

We staan hier in Vlaanderen veel te weinig bij stil, want het machtsverlies van de rijke Franstalige bourgeoisie in Brussel kan ook zéér verstrekkende gevolgen hebben voor België zelf. Welk belang heeft die Franstalige bourgeoisie eigenlijk nog aan een Brussel als région à part entière wanneer die budgettair volledig failliet is en ook nog eens dreigt gedomineerd te worden door linkse islamo-communistische krachten? Die realiteit kwam deze week ook pijnlijk aan de oppervlakte toen de boekvoorstelling “Allah n´a rien à faire dans ma classe” in de FNAC van het rijkere Sint-Lambrechts-Woluwe geannuleerd moest worden na bedreigingen aan het personeel. De Franstalige elite van weleer lijkt de controle over haar geliefde gewest helemaal te zijn kwijtgespeeld.  

Finaal zullen de rijke Franstalige inwoners van Ukkel, Watermaal-Bosvoorde, Oudergem en de Woluwes zich dan ook de vraag moeten stellen: worden hun belangen het best gediend door een Brusselse région à part entière waar communisten en moslimdemocraten (in het beste geval) mee aan de knoppen zitten, of is het toch interessanter officieel tweetalige gemeentes te worden in het grotere Vlaanderen, zodat de communistische en islamitische invloed kan ingedijkt worden tot de armere sikkel van het Brusselse Gewest (Molenbeek, Anderlecht, Schaarbeek en Laken)?

Daar waar Vlaanderen vroeger bevreesd was voor de Brusselse olievlek die zich over Vlaanderen zou verspreiden in de vorm van verfransing, moet de Franstalige bourgeoisie zich vandaag zorgen maken over de islamo-communistische olievlek die zich verspreidt binnen het eigen Brusselse gewest.

Jan Wostyn is co-voorzitter van Vista, een politieke beweging die een Vlaams, sociaal en progressief alternatief voorstaat, dat de particratie doorbreekt.