Kamercommissie stemt uitbreiding abortustermijn weg
De Kamercommissie Justitie heeft een wetsvoorstel van de PS dat de abortuswetgeving zou moderniseren, weggestemd. De vijf partijen die momenteel onderhandelen over een nieuwe federale regering, stemden tegen, net als het Vlaams Belang.
De PS diende net voor het zomerreces net als PVDA, Open VLD en Groen-Ecolo wetsvoorstellen in om de abortuswetgeving van 1990 te hertekenen. De teksten zijn gebaseerd op een expertenrapport dat in de loop van de vorige legislatuur werd afgeleverd en breiden de termijn voor vrijwillige zwangerschapsafbreking uit van twaalf naar achttien weken. Nu moeten elk jaar ruim 400 vrouwen naar Nederland voor een abortus omdat ze in eigen land niet meer geholpen kunnen worden, maar daar is de psychosociale begeleiding beperkt en wordt de ingreep niet terugbetaald. De wetsvoorstellen maken ook komaf met de verplichte bedenktijd van zes dagen.
In het parlement is in principe al jaren een meerderheid voor de uitbreiding van de abortuswetgeving. Alleen botste die in de aanloop naar de Vivaldi-regering in 2019 op verzet van de CD&V. Ook nu worden de voorstellen doorkruist door de regeringsvorming. De vijf partijen die momenteel onderhandelen – N-VA, MR, Les Engagés, Vooruit en CD&V – lieten maandagmiddag/gisterenmiddag weten dat wetsvoorstellen waarover ze het onderling niet eens zijn, voorlopig niet goedgekeurd zouden worden in het parlement. Naast abortus gaat dat onder meer ook over de invoering van een nultolerantie voor alcohol achter het stuur.
Vooral voor Vooruit is dat ongemakkelijk. De Vlaamse socialisten maakten van modernere abortuswetgeving een speerpunt in de campagne, brachten Katja Gabriëls (Open VLD) en Sofie Merckx (PVDA) dinsdag in de Kamercommissie in herinnering. Vooruit-Kamerlid Jinnih Beels benadrukte dat haar partij voorstander van een uitgebreidere abortustermijn blijft. Maar in de onderhandelingen komen ook andere ethische thema’s zoals euthanasie bij dementie of draagmoederschap aan bod, en “er nu een dossier uitpikken om dat tussen de soep en de patatten snel te laten stemmen, brengt een akkoord over die andere kwesties niet dichterbij”, zei ze. “Onze partij schuift mee aan tafel om ten volle te strijden voor al die ethische kwesties.”
Alleen zijn N-VA en CD&V uitgesproken tegenstanders van een uitbreiding van de abortustermijn naar achttien weken. De christendemocraten zullen “nooit akkoord gaan met die termijn”, benadrukte Nawal Farih nog eens. Voor Frieda Gijbels (N-VA) is het debat over de kwestie niet rijp. “Het expertenrapport is zeker verdienstelijk, maar is een begin- en geen eindpunt. Dit is een ethisch debat en dat heeft tijd nodig, hoe vervelend sommigen dat ook vinden.”
Ook Vlaams Belang, dat niet bij de federale onderhandelingen betrokken is, is tegen. Volgens Marijke Dillen zijn de voorstellen “niet sluitend wetenschappelijk onderbouwd” en zijn ze gebaseerd “op een ideologie die elk recht op leven aan het ongeboren kind ontzegt”. Dillen vroeg extra hoorzittingen over het thema, maar dat voorstel werd weggestemd.
Les Engagés en MR laten hun parlementsleden dan weer vrij stemmen over ethische kwesties. Les Engagés-Kamerlid Vanessa Matz, die zelf voorstander is, noemde de situatie “oncomfortabel”, maar “de regeringsonderhandelingen zijn al moeilijk, en we moeten daar niet nog een moeilijkheid aan toevoegen”. Ze vroeg uitstel voor de stemming, maar dat wilde de PS niet. MR-fractieleider Benoît Piedboeuf benadrukte dat de abortuskwestie helemaal niet definitief van de baan is. De federale onderhandelaars praten over de ethische dossiers, zei hij.
De liberalen en groenen vrezen echter dat de abortuswetgeving ook de komende jaren zal verzanden in onenigheid tussen de meerderheidspartijen. “Het parlement mag van de onderhandelende partijen niet stemmen. We moeten wachten op een mogelijk akkoord, dat er misschien, ooit, op een dag zal komen”, vatte Stefaan Van Hecke (Groen) de situatie samen. “Wat is het plan, wachten tot Arizona er is?”, zei Katja Gabriëls (Open VLD). “Ik roep Vooruit en MR op om niet nog eens in zo’n val te trappen. Laat de democratie spreken en laten we hier ons werk doen in het parlement.”
Sofie Merckx (PVDA) benadrukte dat ethische dossiers in het parlement moeten worden behandeld, en niet in de regering. “Vijf mannen (de vijf Arizona-partijvoorzitters, red.) hebben gisteren op de middag besloten dat de abortuswet niet veranderd mag worden. (..) Wat een belediging ten opzichte van het parlement en voor alle mensen die al jaren vechten om het recht op abortus uit te breiden.”
De Kamercommissie Justitie heeft zich dinsdag enkel uitgesproken over het PS-voorstel. De andere voorstellen – van Open VLD, PVDA en Groen-Ecolo – kunnen later opnieuw geagendeerd worden.