Alexia Bertrand over herstructurering Van Hool: ‘Overheid moet investeren in mooi toekomstbeeld voor werknemers’

De liberalen vinden niet dat de Vlaamse regering geld moet pompen in Van Hool als ook er geen private investeerders zijn en als de banken niet met geld over de brug komen. Dat heeft staatssecretaris voor Begroting Alexia Bertrand (Open VLD) zondag gezegd in de studio van VTM NIEUWS. “De rol van de overheid is om de werknemers te begeleiden en niemand achter te laten.”

Morgen/maandag vindt bij busbouwer Van Hool een bijzondere ondernemingsraad plaats. Mogelijk wordt daar aangekondigd dat een deel van de 2.500 banen in Lier verdwijnt omdat Van Hool zich zou concentreren op touringcars, die zouden worden gebouwd in Noord-Macedonië.

De Vlaamse regering denkt eraan om het bedrijf eventueel tijdelijk te steunen, maar alleen als het een sterk, in Vlaanderen verankerd toekomstplan op tafel kan leggen en wanneer ook de banken met geld over de brug komen.

“Het is altijd een pijnlijk verhaal als een industrieel bedrijf in de problemen komt, in de eerste plaats voor de werknemers en de gezinnen. Maar het is de vraag of het de rol is van de overheid om daarin belastinggeld te investeren als de aandeelhouders dat niet willen doen, als de banken dat niet doen en als er geen externe investeerders zijn”, reageert Bertrand. “Ik denk van niet. Ik denk wel dat het de rol is van de overheid en van de VDAB om de mensen te begeleiden en om niemand achter te laten.”

Ze verwijst naar ondernemersorganisatie Voka, die eerder deze week verklaarde dat er honderden vacatures openstaan in de automobielsector in de regio, en duizenden vacatures in andere sectoren. “Dat is de rol van de overheid, om die mensen een mooi toekomstbeeld te geven. Want als een bedrijf (waarin wordt geïnvesteerd, red.) op middellange termijn weer in de problemen komt, dan is dat een lose-loseverhaal voor iedereen.”

Jo Brouns: ‘We gaan geen jobs in Noord-Macedonië subsidiëren’

Van Hool moet een sterk plan op tafel leggen met een sterke Vlaamse verankering. Dat heeft Vlaams minister van Werk Jo Brouns (CD&V) zondag gezegd in De Zevende Dag op VRT 1. “We gaan geen jobs subsidiëren in Noord-Macedonië”, zei hij.

De Vlaamse regering heeft een extern studiebureau aangesteld om het plan te analyseren. “We moeten er alles aan doen om een doorstart mogelijk te maken, maar niet onvoorwaardelijk. De Vlaamse regering is geen busbouwer en we staan nu al garant voor 30 miljoen euro. Het is belangrijk dat er een sterk plan op tafel komt, met sterke verankering in Vlaanderen. We gaan geen jobs financieren in Noord-Macedonië. En het is belangrijk dat de banken sterk geloven in dat plan. En onze steun zou tijdelijk zijn.”

Brouns wijst er ook op dat de problemen bij Van Hool niet alleen het gevolg zijn van het feit dat de maakindustrie het overal in Europa moeilijk heeft, maar ook door strategische keuzes. “Men heeft op een gegeven moment gekozen voor de waterstofbus en niet voor de elektrische bus die momenteel het pleit lijkt te winnen”, aldus Brouns.

Hij benadrukt dan ook dat uit het crisisplan van Van Hool moet blijken dat er wel nog een geloof is in de toekomst en er wel nog concurrentiële voordelen zijn. 

De minister zegt ook dat het tot nadenken stemt dat De Lijn bussen heeft besteld bij de Chinese busbouwer BYD, terwijl we een Vlaamse busbouwer hebben. “Hier knelt het schoentje voor Van Hool. We hebben een Chinees bedrijf dat produceert in Vlaanderen en Van Hool is voor batterijen van elektrische bussen afhankelijk van dat bedrijf.

Daarom staat Van Hool ook zwakker in de markt van elektrische bussen. We moeten als Europa veel meer inzetten op economische autonomie en grondstoffen voor batterijen hier maken”, zegt Brouns. Hij zegt ook open te staan voor het “kritische, creatieve debat over onze aanbestedingspolitiek”.

“We moeten natuurlijk met bepaalde regels rekening houden, maar de nodige creativiteit om met meer lokale componenten rekening te houden zoals onderhoud, de snelheid van dienstverlening. Ik denk dat we daarin wel wat meer economisch chauvinistisch mogen zijn.”

Voka vraagt toeleveranciers Van Hool niet te vergeten

“We krijgen al signalen van de toeleveranciers dat zij dit gaan voelen”, zegt Tom Laveren van Voka Mechelen-Kempen. “Al moet in de eerste plaats de focus liggen op de medewerkers in het bedrijf. Sommigen werken er al 20 jaar.” 

Voka roept de regering op om een brede impactstudie te maken. “Die studie moet over alle toeleveranciers gaan die nodig zijn om bijvoorbeeld bussen of opleggers te maken. Om hoeveel toeleveranciers het in totaal gaat, is momenteel niet duidelijk.” 

Bij de werkgeversorganisatie blijven ze hopen op een doorstart bij Van Hool. Tegelijkertijd vragen ze een speciale tewerkstellingscel op te richten. Daar ziet Tom Laveren wel enig perspectief. “In de regio zijn de voorbije maanden 500 vacatures bij de VDAB ingediend voor een technicus of onderhoudsmecanicien.”