‘Is Tom Van Grieken woke geworden?’

‘Het is wel wat, hè’, zei Tom Van Grieken, de dag voor het ontslag van Conner Rousseau. De voorzitter van Vlaams Belang deed zijn best om in het interview voor Villa Politica (VRT) zijn leedvermaak te verbergen, maar slaagde daar niet altijd in. Dat de voorzitter van een linkse, antiracistische partij in de problemen kwam door grove racistische uitspraken: een betere start van de verkiezingscampagne kon Vlaams Belang zich niet wensen.

‘Ik vind dat racistische uitspraken niet door de beugel kunnen’, zei Van Grieken tegen de VRT over de uitlatingen van zijn tegenhanger bij Vooruit. Hij reageerde daarmee op het veelbesproken scheldproza van Rousseau tegen de politie van Sint-Niklaas, in de nacht van 1 op 2 september. Onthutsende uitvallen van Rousseau over ‘bruin gespuis’ en de lokale Romagemeenschap (‘gewoon op slaan’) kostten de zelfverklaarde ‘oppersos’ eind vorige week de kop. Ook een punker met hanenkam moest het die nacht ontgelden: ‘Gebruik jullie matrak om die lelijke dikzak op zijn bakkes te slaan.’

Van Grieken gebruikte in zijn veelkantige reactie meer Engelse woorden dan je van een Vlaams-nationalistische politicus zou verwachten. ‘Ik ben voor freedom of speech’, zei hij, wat in de ondertitels van de VRT gewoon ‘vrijheid van meningsuiting’ werd, ‘maar pleiten voor geweld door huidskleur is meer dan een brug te ver.’ Even later sprak hij zelfs over ‘fatshaming’, het uitlachen of nawijzen van mensen met overgewicht, in dit geval ook nog eens met een hanenkam.

‘Fatshaming’ is een strijdkreet in de wereld van de ‘social justice warriors’, een wereld waarmee Van Grieken zich zelden associeert. Het gaat om activisten die luid en fel vechten tegen discriminatie, ook van dikke mensen. Het zijn veelal jongeren die door rechtse politici, niet het minst in Vlaanderen, al eens worden gezien als het einde van onze beschaving, of toch het begin van het einde. Het is verrassend dat Van Grieken plots dat kamp lijkt te kiezen. Leg dat samen met de ondubbelzinnige veroordeling van racistische uitspraken op café en een opmerkelijke vraag dringt zich op. Is Tom Van Grieken woke geworden?

Het is wel wat, dat idee, voor een voorzitter van een partij die in een vroegere gedaante nog voor racisme veroordeeld werd. Een partij, ook, die tot voor kort Dries Van Langenhove uitspeelde als lijsttrekker in Vlaams-Brabant. Van Langenhove staat, zoals Van Grieken vreemd genoeg zelf bij Villa Politica onderstreepte, voor racisme terecht. Sam Van Rooy, een ander boegbeeld van Vlaams Belang, maar dan in Antwerpen, had het vorige week op het partijcongres nog over ‘crimineel importgespuis’. De ‘Antwerpse kroonprins’ werd ooit door Geert Wilders, de leider van de extreemrechtse Nederlandse PVV, als medewerker op non-actief gezet omdat hij vrouwen met een boerka ‘tuig’ had genoemd.

Lijsttrekker in Antwerpen voor de gemeenteraad is Filip Dewinter, de man die bij de rechtsextremistische geweldenaars van het Griekse Gouden Dageraad toespraken gaat geven, en videospelletjes promoot waarin moslims van een vliegend tapijt geklopt moeten worden. Wat moet de social justice warrior Tom Van Grieken daar allemaal van denken? Om die figuren te steunen en tegelijk een politieke tegenstrever van ontoelaatbaar racisme te beschuldigen: het is wel wat.

Rousseau ging van het padje af, maar in de strijd tegen racisme is hij niet de grootste tegenstander.

Of Conner Rousseau een racist is, dat is niet duidelijk. Wel staat vast dat hij extreem racistische uitspraken heeft gedaan. De combinatie met het aanzetten tot geweld, nota bene van een politiekorps dat hij als kandidaat-burgemeester misschien zou gaan leiden, is al helemaal schrikbarend. Figuren die zo libidineus naar geweld lijken te verlangen, die geef je het best niet te veel macht. Het is goed dat hij ontslag genomen heeft als voorzitter. Het geeft zijn partij, en misschien op langere termijn ook hemzelf, de kans om te herstellen van een onwaarschijnlijke faux pas.

Maar laten we vooral de vrome praatjes van Van Grieken toch blijven zien als wat ze zijn: hypocrisie. Waarom applaudisseert er niemand voor het antiracisme van het Vlaams Belang? Omdat niemand erin gelooft. Het is electorale prietpraat, en tegelijk een wansmakelijke poging om het racisme binnen zijn eigen partij wit te wassen.

Rousseau ging van het padje af, maar in de strijd tegen racisme is hij niet de grootste tegenstander. Elke Vlaming van kleur weet wie de echte politieke vijand is in de strijd tegen het racisme. Die zit niet bij Vooruit. Die zit bij het Vlaams Belang.