‘In een tijd waarin radicale krachten in opmars zijn, is mijn niet-radicale stem broodnodig’

Anderhalf jaar geleden. In een driftbui schrijf ik in een vlammende column de woede van me af: ‘Waarom zou ik in 2024 nog gaan stemmen?’ Zo’n boude stelling vergt context om haar geheel te begrijpen: ik was jong (nog steeds, maar nu iets minder), boos (door corona) en vooral ook teleurgesteld (door het beleid). Dat maakte dat ik zo’n forse stelling innam waardoor het even leek alsof ik het lot van de democratie ter discussie stelde. Anderhalf jaar later denk ik er anders over. Uiteraard heeft een stem op de ene of andere partij zin. Alleen maken de niet-radicale partijen het me erg moeilijk om te blijven geloven dat ze die stem verdienen.

Nu, evolutie is goed. Zeker de evolutie van gedachten en opvattingen. Alleen dogmatici volharden in het grote eigen gelijk. Een nieuwe context, nieuwe omstandigheden vergen een nieuwe aanpak. Een nieuw standpunt. Voortschrijdend inzicht dus.

De grote ideologische krijtlijnen blijven vaak dezelfde, maar zelfs dan zijn wijzigende opvattingen niet uitgesloten. Zo ontving ik recent een bericht van een man die jarenlang voor het Vlaams Belang had gestemd en uiteindelijk met de tijd ook meer en meer naar het centrum is opgeschoven. De wereld veranderde, dus dacht hij: ‘Dan moet ik ook veranderen.’

Corona is niet meer. Althans, dat hopen we. Een nieuwe context vraagt om een nieuw standpunt. In een tijd waarin radicale krachten in opmars zijn, is een niet-radicale stem misschien broodnodig. Daarom ga ik volgend jaar stemmen. Op wie weet ik nog niet. En toch bekruipt me een ietwat vreemd gevoel dat ik moeilijk onder woorden kan brengen. Terugkomen op wat je eerder dacht en zei: is dat niet inconsequent, om niet te zeggen hypocriet?

Of is het juist een mooi compliment? Niet rechtlijnig zijn, omdat je niet wars van de omstandigheden standpunt inneemt, maar je er juist door laat inspireren? Dat je de meest eerbare kunst, de kunst van het niet-weten, omarmt? Omdat eeuwig in hetzelfde blijven geloven, hetzelfde denken ontzettend pretentieus is, als zouden we de waarheid vroeg ontdekken en haar nooit meer in de steek laten? ‘The man who views the world at 50 the same as he did at 20 has wasted 30 years of his life’, zei bokser Mohamed Ali ooit. Ik hoop de komende 30 jaar nog vaak van gedachten te veranderen.