Hoelang blijft Bart De Wevers supernota in de koelkast?

Maandag trekt bemiddelaar Maxime Prévot (Les Engagés) naar de koning. De kans is reëel dat hij extra tijd krijgt. Meerdere Arizona-partijen willen de controversiële socio-economische nota van ex-formateur Bart De Wever (N-VA) op de lange baan schuiven.

De supernota van Bart De Wever gaat de koelkast in. Dat is althans wat meerdere partijen binnen de onderhandelende Arizona-coalitie van N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés wensen.

Die ingreep moet voor rust in de tent zorgen. De socio-economische nota, met daarin voorstellen over fiscaliteit, arbeidsmarkt en pensioenen, leidde ruim een week geleden tot een crisis. Toenmalig formateur De Wever bood zijn ontslag aan bij de koning, en Georges-Louis Bouchez (MR) stak zijn frustratie over die beslissing – en over de nota – niet onder stoelen of banken.

Daarna ging het van kwaad naar erger. Een lek van de cijfertabel achter de supernota deed de pudding helemaal in elkaar zakken. Iedereen kon nu meekijken naar de netto lastenverlaging van 3 miljard euro, maar ook, bijvoorbeeld, naar de halvering van het budget voor ontwikkelingssamenwerking.

Vooruit, de meest linkse partij binnen Arizona, kreeg het lastig na aanvallen van de socialistische vakbond ABVV en zusterpartij PS. Kort daarop kondigde PS-voorzitter Paul Magnette aan niet langer de sjerp van Charleroi te wensen – die kans komt nu zijn vertrouweling Thomas Dermine toe. Magnette wil zich smijten in de Kamer, als oppositieleider tegen een volgende regering.

Koning Filip stuurde Maxime Prévot het veld in als bemiddelaar. De opdracht was duidelijk: er moest niet naar een nieuwe mogelijke coalitie gezocht worden – er zijn nochtans andere meerderheden mogelijk. Wel moest Prévot ‘de standpunten van de verschillende partijen dichter bij elkaar brengen zodat de onderhandelingen zo snel mogelijk kunnen worden hervat’.

Bartje premier

De afgelopen dagen organiseerde Prévot verschillende bilaterale gesprekken én een plenaire vergadering met alle partijvoorzitters. Al draaide die bijeenkomst vooral rond de benoeming van de nieuwe Europese commisaris, een voorrecht dat uiteindelijk in de schoot van de MR belandde. Zondagavond is er opnieuw een onderonsje.

Gedurende de week en het weekend toonden verschillende partijen zich van hun beste kant. In meerdere kranteninterviews verbond Georges-Louis Bouchez zijn lot aan dat van de N-VA. De MR zal niet in een regering stappen zonder de Vlaams-nationalisten, en De Wever blijft zijn geliefkoosde kandidaat-premier, aldus GLB.

In De Zevende Dag waarschuwde CD&V-kopstuk Vincent Van Peteghem zondagochtend voor een ‘verlaging van het algemene ambitieniveau’. De christendemocraat wil niet alleen dat Arizona overleeft, maar ook grondig hervormt. ‘Ik kan niet aanvaarden dat we de ambities gaan achteruit stellen.’ Als dat toch zou gebeuren, dreigt Arizona in ‘de situatie van Vivaldi’ te belanden, aldus Van Peteghem.

MR aast op grote steden

Met het doorschuiven van de moeilijkste knelpunten zou de federale regeringsvorming sterk beginnen te lijken op de Vlaamse, die hetzelfde principe hanteert. De vraag is hoelang de nota in de koelkast verdwijnt. Het geloof in een nieuwe regering vóór de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober is klein. Al was het maar omdat de gedachten van kandidaat-burgemeesters De Wever (Antwerpen), Vooruit-voorzitter Conner Rousseau (Sint-Niklaas) en Prévot (Namen) afdwalen naar het lokale niveau.

Zondag tekende Bouchez, kandidaat in Bergen, present bij de aftrap van de MR-campagne. ‘We moeten het werk afmaken’, zei de Waal. ‘We moeten de controle nemen in de grote steden van Wallonië en Brussel en mee aan de macht komen op plaatsen waar we nog niet in het bestuur zaten.’ Hoeveel mentale ruimte en compromisbereidheid hebben de partijvoorzitters over voor de federale onderhandelingen?

Bovendien is het onzeker in welke mate de onderhandelaars kunnen ‘doorpakken’ tijdens de – op het eerste gezicht eenvoudige – onderhandelingen over minder grote beleidsdomeinen. Zo waren hervormingen op het vlak van asiel en migratie in de cijfertabel van de supernota goed voor een besparing van maar liefst 1,5 miljard euro. Het ene is dus verbonden met het andere.