ABVV’ers voelen zich gekwetst omdat de socialistische vakbond en het ziekenfonds geen gegarandeerd zitje meer zullen hebben in het partijbureau van Vooruit.
Een boze grom: ‘Conner lost een probleem op dat niet bestaat.’ Een top-ABVV’er die al sinds zijn jonge jaren bij Vooruit militeert, begrijpt niet goed wat voorzitter Conner Rousseau heeft bezield om de banden tussen de socialistische partij en de socialistische vakbond en het ziekenfonds (een beetje) losser te maken. Dat vakbond en ziekenfonds straks geen gegarandeerd zitje meer hebben in het partijbureau, is namelijk het gevolg van een statutenwijziging die al is goedgekeurd door het partijbureau van Vooruit, maar nog niet door alle afdelingen. De operatie zou tegen zaterdag rond moeten zijn. Dan komen de Vlaamse socialisten in Flanders Expo in Gent samen voor het partijcongres genaamd ‘ROOD to 24’ – inderdaad: de weg naar de verkiezingen van 2024. Zelden zijn de officiële startschoten van verkiezingscampagnes vroeger afgegaan dan nu, anderhalf jaar voor de verkiezingen zullen plaatsvinden.
Wat ligt intussen aan de grondslag van dit debat ‘onder socialisten’? Het partijbureau van Vooruit, het centrale orgaan dat elke maandag vergadert, telt naast een aantal vaste stemgerechtigde leden ook een aantal waarnemende leden: mensen die vanuit hun functie uitgenodigd worden. Daarbij waren en zijn van oudsher altijd de voorzitters van het ABVV en de Landsbond van Socialistische Mutualiteiten, sinds enige tijd Solidaris genoemd. Samen met de coöperatieven – met verzekeraar P&V als de laatste grote erfgenaam – vormen partij, vakbond en ziekenfonds de zogenaamde Gemeenschappelijke Socialistische Actie (GSA): de georganiseerde sociaaldemocratie.
‘De juiste weg’
Vooruit heeft beslist om die relatie anders te stroomlijnen. Het is het voorlopige organisatorische eindpunt in de strategie die Conner Rousseau uitzette toen hij in 2019 voorzitter werd. Hij wil duidelijke afspraken in een partij die intern debat voert maar naar buiten komt op zijn manier – alléén op zijn manier. In zijn taal: ‘Back to uniformity’. Terug naar de tijd toen de socialisten bij uitstek bekend stonden (en zelfs gewaardeerd werden) om hun tucht en discipline – concreet: naar de partij van lang voor het paarse liberaal-socialisme van Steve Stevaert en de Teletubbies.
Alleen bestaat dat Vlaanderen vandaag niet meer, net zoals ook de socialistische organisaties een ander bestaan leiden dan vroeger. Vandaar ook de noodzaak die Rousseau aanvoelt om zich eigen partij te hervormen – en in één moeite wijst hij zijn socialistische partners bij vakbond en ziekenfonds ook ‘de juiste weg’ – hij gaf vorige week nog te verstaan dat hij het niet waardeert dat het ABVV zo hard kritiek geeft op Vivaldi, in plaats van de pijlen te richten op de rechtse oppositie.
PVDA in opmars
Rousseau heeft een punt: ook de socialistische partners van vroeger zijn onderling niet langer dikke vrienden. Verzekeraar P&V wil zich zo weinig mogelijk partijpolitiek profileren. Dat geldt beetje bij beetje ook voor Solidaris, waarbij de dienstverlening steeds nadrukkelijker vooropstaat. En dan is er nog de altijd vrij gevoelige relatie met de vakbond – dat is nu eenmaal een organisatie van mensen die niet graag hun mond houden. De vaste band met ABVV-FGTB bestaat nog, maar ook die is anders dan weleer. Het ABVV gaf vroeger bijvoorbeeld het nadrukkelijke advies om op de socialisten te stemmen, maar al enige tijd vraagt men ‘progressief te stemmen’: PS en Vooruit, maar ook Ecolo-Groen en zéker de PVDA-PTB behoren tot het netwerk van de vakbond, zeker bij de Franstalige basis. Maar ook in Vlaanderen is de PVDA in opmars bij de ABVV-achterban. En precies omdat Conner Rousseau zich niet door zijn eigen statuten gebonden wil zien indien het ABVV plots een PVDA’er als voorzitter zou krijgen, bevatten de nieuwe (ontwerp)statuten geen bepaling meer waarin Vooruit verplicht zou zijn om een PVDA’er op te nemen in het eigen partijbureau.
Lege zitjes
Op zich is het logisch dat een partij alleen leden met een partijkaart opneemt in het eigen partijbureau. In 2004 had SP.A-voorzitter Steve Stevaert al publiek geëist dat Caroline Copers, toen de algemeen secretaris van het Vlaamse ABVV, lid zou worden van de SP.A indien ze de vergaderingen het partijbureau wilde bijwonen – Copers was partijloos. In de praktijk bleven de zitjes van het ABVV en Solidaris de laatste jaren vaak onbezet. Solidaris-voorzitter Paul Callewaert heeft zich in geen jaar meer laten zien, luidt het bij Vooruit. ABVV-voorzitter Miranda Ulens woont de vergaderingen van het partijbureau bij als de agenda van belang is voor de vakbond. Zij blijven trouwens welkom om te komen wanneer zij willen. Om de band met de vakbond en het ziekenfonds aan te halen, wil Rousseau de Socialistisch Gemeenschappelijke Actie (SGA) trouwens expliciet opnemen in de nieuwe statuten. Bedoeling is dat de voorzitters elkaar regelmatig ontmoeten, en dat zowel binnen een Vlaamse SGA als binnen een federale variant, met de PS erbij.
Spoken zien
Op het eerste gezicht is het dus een niet onlogische aanpassing van de relatie. Maar dat wordt anders aangevoeld bij de rechtstreeks betrokkenen, de ABVV’ers die lid (gebleven) zijn van Vooruit, en in zekere zin nog altijd deel uitmaken van de donkerrode kern van de partij. Ze zijn zo zeer trouw aan Vooruit dat ze onderling afgesproken hebben om hun kritiek níét in de media te uiten. Maar ze vinden dat Rousseau spoken ziet waar ze niet zijn.
‘Van alle Vlaamse ABVV-centrales zijn álle leidende woordvoerders nog altijd lid van Vooruit’, klinkt het. De angst voor een infiltratie door de PVDA lijkt deze groep zeer overdreven. Het is ook niet zo dat de Vooruit-leden bij het ABVV automatisch de gezichten van het overlegmodel zijn, en de PVDA’ers de mannen en vrouwen van de strijdbare vakbond. Zeker, Rousseau springt zowat uit zijn vel telkens als de vakbond protesteert, betoogt of staakt tegen een regering waarvan Vooruit deel uitmaakt. Mogelijk onderschat hij daarbij de politieke trouw van zijn eigen partijleden die de acties steunen, zo niet zelf leiden. Een voorbeeld: de nationaal secretaris van ACOD-Spoorwegen, een van de grote organisatoren van de treinstaking die deze week het land en vooral de pendelaars treft, is Günther Blauwens. Blauwens was bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen in 2018 kandidaat voor Vooruit in Leuven. Bij deze stakingsactie wijst Blauwens steevast op de verantwoordelijkheid van Georges Gilkinet (Ecolo). Voor de ABVV’er is de verkeersminister een man die politiek te onmachtig is om zijn goede intenties om te zetten in voldoende centen voor het spoor. Door zijn pijlen te richten op de groene minister zet hij Vooruit discreet uit de wind. Negeert Conner Rousseau door zijn fixatie op de PVDA tegelijk de gevoeligheden van zijn trouwste partijsoldaten?
Teletubbies
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier