‘Rechts moet breken met het populisme’

De onzekerheid waar we momenteel mee kampen, is grotendeels het gevolg van de kortetermijnpolitiek van de afgelopen decennia. Als rechts de zekerheid opnieuw wil opbouwen, moet het breken met het populisme. Dat schrijft Jonathan Holslag.

Deze zondag viel me de eer te beurt om samen met een geweldige ploeg een telbureau te bemannen. Omdat onze stad met potlood stemt, zagen we de Europese democratie zich letterlijk op grote blauwe vellen voor onze ogen ontvouwen.

Die democratie bleek ook in onze stad flink naar rechts op te schuiven. En het signaal is in heel Europa helder: de meeste burgers zijn niet overtuigd van de extremen en willen dat hun overheid nu snel voorrang geeft aan koopkracht en economische zekerheid.

Dit schept een aantal uitdagingen voor de rechtse bestuurders. Om te beginnen wil de burger vooral snel economische zekerheid en beschouwt hij zaken als veiligheid, klimaat en de rechtsstaat eerder als bezorgdheden voor de lange termijn.

Dat is misschien begrijpelijk, maar als de politiek hierin te ver meegaat, riskeren we vooral een voortzetting van wat zich de voorbije jaren voltrok: veel nadruk op huidige verworvenheden, weinig nadruk op verantwoordelijkheidsbesef naar de volgende generatie en vooral weinig hervormingen die ertoe doen.

Migranten niet het probleem

Een andere valkuil is dat de rechtse bestuurders vooral tegemoet proberen te komen aan de hang naar economische zekerheid door de zwartepiet door te spelen aan migranten.

Voor een deel is dat terecht. Migranten van niet-Europese oorsprong zijn nog altijd veel minder aan het werk en vooral moslimvrouwen vinden moeilijk de weg naar de arbeidsmarkt zodat hun gezinnen vaak minder verdienen en meer steun verwerven.

Ik vermoed echter dat de activering van die doelgroepen niet vanzelfsprekend zal zijn én vooral dat onze welvaart nog meer van andere zaken afhangt, zoals een goedwerkende staat, eerlijke verdeling en productiviteit.

Die productiviteit zal grotendeels worden bepaald door hoe we omgaan met het klimaat. Rechts heeft de neiging om een deel van de klimaatregels af te zwakken om zo de concurrentiekracht te versterken.

Breek met populisme

Maar energie zal in Europa altijd duurder blijven doordat we minder fossiele brandstof hebben. Energiezuinigheid is dus wel degelijk belangrijk, al moeten we nu vooral onze bedrijven beter beschermen tegen landen die van vervuiling een concurrentievoordeel maken. Maar dat vergt meer moed.

De onzekerheid waarmee we nu kampen, is grotendeels het gevolg van de kortetermijnpolitiek van de afgelopen decennia. Als rechts die zekerheid opnieuw wil opbouwen, dan moet het vooral breken met het populisme.

Er zijn geen gemakkelijke oplossingen voor onze uitdagingen. Als we een welvarende, veilige en natuurvriendelijke samenleving willen, dan zullen we onze energie, onze arbeid, onze centen en onze talenten daar meer naartoe moeten stuwen.