13-01-2024, 15:58Bijgewerkt op: 13-01-2024, 15:58Bron: Belga
Ecolo en Groen hebben hun visie op de staatshervorming klaar. Als het van de groenen afhangt, wordt het federale niveau versterkt en krijgt dat niveau ook het laatste woord bij onenigheid tussen de politieke niveaus, komt er een federale kieskring en worden de gemeenschapsbevoegdheden beperkt tot cultuur en onderwijs in een structuur met vier deelstaten (Vlaanderen, Wallonië, Brussel en Ostbelgien). Het institutionele programma, waar twee jaar aan gewerkt is, werd zaterdag unaniem goedgekeurd, op drie onthoudingen na.
De politieke raad van Ecolo en Groen stak zaterdag in Elsene de koppen bij elkaar om zich te buigen over de gemeenschappelijke visie op de staatshervorming. Volgens Nadia Naji, covoorzitter van Groen, en Jean-Marc Nollet, covoorzitter van Ecolo, wordt het debat over staatshervorming in ons land veel te vaak vernauwd tot een discussie over herfederaliseren of defederaliseren. ‘Maar dat was voor ons niet het vertrekpunt. De vraag was wél: hoe maken we de besluitvorming van de Belgen beter?’, aldus Naji en Nollet. ‘Samenwerkingsfederalisme in plaats van blokkeringsfederalisme’, is volgens hen de rode draad doorheen de plannen.
Concreet willen Ecolo en Groen het federale niveau versterken. Zo moet het federale niveau de bevoegdheid krijgen om finaal moeilijke knopen door te hakken, bijvoorbeeld wanneer de verschillende politieke niveaus geen eensgezindheid vinden over internationale kwesties, denk bijvoorbeeld aan de verdeling van de klimaatinspanningen.
Het federale niveau krijgt van de groenen ook het laatste woord bij crisisbeheer of wanneer het Overlegcomité – het overlegorgaan van de verschillende regeringen – er niet uitkomt in belangrijke dossiers.
Federale kieskring
Verder pleiten Ecolo en Groen voor een federale kieskring voor een deel van de leden van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Op die manier zou men op kandidaten uit heel het land kunnen stemmen. ‘Eén federale kieskring, waarbij Vlamingen ook op Waalse of Brusselse kandidaten kunnen stemmen en omgekeerd, zou de betrokkenheid sterk verbeteren’, legt Nollet uit.
Om de staatsstructuur te vereenvoudigen willen de groenen vertrekken van vier ‘sterke deelstaten’, met name Vlaanderen, Wallonië, Brussel en Ostbelgien. Daarbij zouden de gemeenschapsbevoegdheden wel beperkt worden tot cultuur en onderwijs.
Vooral in Brussel zou dat een aardverschuiving betekenen. ‘In dit model zouden de sociale en gezondheidssectoren en het beroepsonderwijs – mits stevige garanties op vlak van tweetaligheid – gefuseerd kunnen worden in de hoofdstad. Bijgevolg zouden de GGC (Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie) en de Cocof (Franse Gemeenschapscommissie) als decretale macht afgeschaft kunnen worden’, luidt het. Tegelijk zouden een aantal bevoegdheden (bv. mobiliteit en stedenbouw) van de gemeenten naar het gewest kunnen verschuiven.
De groenen willen de Belgische instellingen ook ‘democratiseren en moderniseren’. Voor de federale regeringsvorming stellen ze ‘meer dynamische democratische spelregels’ voor. Concreet voorbeeld: wanneer de regeringsonderhandelingen zouden aanslepen, zou de Kamer kunnen stemmen over de organisatie van nieuwe verkiezingen. Daarnaast stellen de groenen ook voor dat de Kamer, en dus niet langer de koning, een informateur of formateur aanduidt na de verkiezingen. De verslagen van de (in)formateurs zouden ook publiek moeten worden gemaakt.
Tot slot vinden Ecolo en Groen dat ook de procedure tot wijziging van de Grondwet moet worden hervormd, evenals de regels voor benoeming van de rechters van het Grondwettelijk Hof.
