Regering akkoord over inperking gokreclame, MR-voorzitter Bouchez pruttelt tegen

Vanaf 1 juli 2023 wordt gokreclame fors aan banden gelegd. Gokreclame op tv, radio, websites en affiches of in tijdschriften of kranten is vanaf dan verboden. Later wordt ook sponsoring van sportclubs door gokbedrijven aan banden gelegd. Dat meldde minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) vrijdag na de ministerraad. Zijn woorden waren nog niet koud of MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez ontkende dat er een akkoord over de kwestie is.

‘Vincent Van Quickenborne gaat opnieuw te snel. Er is geen akkoord over de tekst over gokreclame, aangezien hij niet aan de partners is getoond. Er moet nog over belangrijke vragen worden beslist’, zo repliceerde Bouchez via twitter.

Waarop de woordvoerder van premier Alexander De Croo vrijdagavond bevestigde dat er wel degelijk een akkoord is: ‘Er is een akkoord tot op de laatste vierkante centimeter’.

De reactie van de Franstalige liberaal doet terugdenken aan dit voorjaar, toen minister Van Quickenborne zijn KB voor het eerst wereldkundig maakte. Toen bleken de verschillende bevoegde ministers achter het verbod te staan, maar bleek de MR ertegen gekant te zijn. De Franstalige liberalen vreesden dat de ingreep de sportsector in ons land in de problemen zou brengen.

Nu zijn de plannen voorgelegd aan de Raad van State en de Europese Commissie, die geen fundamentele bezwaren hebben, waarna de regering besliste de plannen door te zetten.

Sponsoring sportclubs

In de aankondiging na de ministerraad van vrijdag gaan de eerst reeks beperkingen in op 1 juli 2023. Ze zijn verregaand. De filosofie is dat enkel wie actief op zoek gaat naar informatie over kansspelen en wil gokken, met gokreclame wordt geconfronteerd. Zo komt er een verbod op reclamespots op televisie, radio en in bioscoopzalen; advertenties en video-advertising op websites; digitale kanalen en sociale mediaplatformen; advertenties in tijdschriften of kranten; reclameaffiches op openbare plaatsen; gepersonaliseerde reclame via mail, post, berichtendiensten, sms of sociale media en alle reclamedrukwerk.

Er komen ook strikte ethische en vormelijke regels waaraan de resterende vormen van gokreclame moeten voldoen.

Ook de sponsoring van sportclubs door gokbedrijven wordt aangepakt. Er komt een overgangsperiode om de lopende contracten te respecteren. Maar vanaf 1 januari 2025 wordt alle gokreclame uit de stadions gebannen. Voor reclame op de shirts geldt een uitzondering tot 31 december 2027, al mag het enkel gaan om een logo met naam maar zonder slogan, met beperkte afmetingen, en niet op de voorzijde.  Vanaf 1 januari 2028 zal ook dit verboden worden voor professionele sportclubs. Voor amateursportclubs zal een dergelijke vermelding wel nog kunnen, weliswaar met een beperkte afmeting. De fiscale regels worden wel verstrengd aangezien zulke sponsoruitgaven niet langer aftrekbaar zullen zijn in hoofde van de gokbedrijven.

Voor de Nationale Loterij worden gelijkaardige maatregelen genomen rekening houdend met de producten. De minister bevoegd voor de Nationale Loterij, Vincent Van Peteghem (CD&V), zal dit verder uitwerken.

Online reclame

Tot slot engageert de regering zich om de wijzigingen aan de Kansspelwet die door Kamerlid Stefaan Van Hecke (Groen) zijn uitgewerkt, te steunen. Het gaat onder meer om een cumulverbod van verschillende types kansspelen op één website, een uitbreiding van de toepassing van de lijst van uitgesloten personen naar dagbladhandels en verschillende andere beperkende maatregelen.
Minister Van Quickenborne verwijst naar onderzoek uit 2017 waaruit bleek dat 33 procent van de onderzochte intensieve gokkers zich lieten overtuigen om te gokken na e-mails van gokbedrijven. Eenendertig procent deed dit nadat ze online gokreclame hadden gezien. Ook een op de drie van hen werd hiertoe aangezet door reclame op billboards, op affiches of tijdens sportwedstrijden. Bovendien zijn kwetsbare mensen het meest beïnvloedbaar door gokreclame. 
Vooruit reageert alvast tevreden op het verbod. ‘Goed nieuws dat gokreclame uit ons straatbeeld verdwijnt en de regering komaf maken met slinkse marketingtrucs’, zegt Kamerfractieleidster Melissa Depraetere. ‘Gokreclame is overal, vooral tijdens grote sportevenementen zoals het WK voetbal. Het geeft ons de indruk dat gokken deel uitmaakt van de sportbeleving. Die reclame brengt gevaarlijke risico’s met zich mee. Gokreclame lokt nieuwe spelers, zet spelers aan tot meer speelgedrag en verhoogt de kans op terugval bij gokverslaafden. Winnen doe je zelden of nooit en de schulden kunnen zich al snel opstapelen. Vooral jongeren zijn daar het slachtoffer van.’

Gokbedrijven verbolgen

BAGO, een federatie van legale gokbedrijven, reageert verbolgen op de regeringsmaatregelen. ‘De consument zal het verschil niet meer kunnen maken tussen het legale en het illegale aanbod, en dreigt steeds vaker te gaan spelen op websites die geen garanties bieden op het vlak van spelersbescherming’, zegt de federatie in een reactie.

Een reclameverbod voor het legale aanbod is geen oplossing tegen gokverslaving, zegt BAGO. Die wijst er ook op dat uit een survey van de UGent blijkt dat één operator op de drie in België reclame maakt voor kansspelen op sociale media, illegaal is. Een totaalverbod op reclame op plaatsen waar de illegale operatoren massaal aanwezig zijn, levert de speler over aan de illegale markt, luidt het dan ook.  Het zint de privésector ook niet dat voor de Nationale Loterij, eigendom van de Belgische overheid, andere regels gelden. ‘Studies tonen nochtans aan dat geen enkel kansspel risicoloos is en dat bijvoorbeeld krasspelen een gelijkaardig risico vertonen als sportweddenschappen’, zegt BAGO. ‘Men kan zich dan ook de vraag stellen of de regering hier effectief een beslissing neemt waarbij de zorg om de consument centraal staat, of eerder de belangen van de Nationale Loterij.’

De federatie besluit dat er vanuit de regering ‘geen aandacht is voor échte oplossingen om de consumentenbescherming te versterken’. Ze wijst er onder meer op dat nieuwe technologieën het mogelijk maken mechanismen in te voeren om risicovol gedrag op te sporen en te voorkomen. ‘BAGO stelt dan ook voor om een algemeen wettelijk kader uit te werken om de zorgplicht aan de hele sector op te leggen.’ Zo’n zorgplicht zou onder meer inhouden dat alle operatoren het spelgedrag van hun spelers moeten monitoren, de spelers proactief dienen te informeren over wijzigend gedrag en hen de mogelijkheid moeten aanbieden om zichzelf pauzes en limieten op te leggen.