‘Gezond oud worden? Eis dan vandaag een klimaaplan’

De Klimaatcoalitie roept de onderhandelaars die momenteel de nieuwe regeringen in ons land proberen te vormen, op om eindelijk werk te maken van een ambitieus klimaatbeleid. ‘De keuzes zijn kristalhelder, maar toch heeft België geen doordacht klimaatplan.’

Klimaat blijft een van de grootste bezorgdheden van de Belgen. Meer nog: ook andere bekommernissen, zoals volksgezondheid, worden verergerd door de klimaatcrisis. Om een gezond leven en welzijn te garanderen, is een ambitieus klimaatbeleid onmisbaar. Helaas loopt België hopeloos achter bij het indienen van haar meerjarenplan, waartoe de Europese Commissie ons nochtans verplicht. Dringend tijd dat ze haar verantwoordelijkheid opneemt en hier werk van maakt.

Nieuwjaarswensen aan onze dierbaren draaien altijd rond één zaak: een goede gezondheid. Die wordt echter steeds meer bedreigd door de klimaatcrisis, terwijl de geplande besparingen de weerstand van ons land ondergraven. Alleen door te investeren in een veilige en klimaatbestendige toekomst, kan de komende regering onze gezondheid veiligstellen. Het is oneindig voordeliger om deze investeringen vandaag te doen, dan morgen de brokken op te ruimen.

De klimaatverandering werkt langdurige en frequente hittegolven in de hand, die voor iedereen een bedreiging vormen, maar vooral voor ouderen, kinderen, zwangere vrouwen en de meest kwetsbaren. Zo stierven 15.000 mensen aan de hittegolven die Europa in 2022 teisterden. Zware regenval veroorzaakt overstromingen die gemeenschappen uiteen rukken. De overstromingen van 2021 veroorzaakten daarbij meer dan 5 miljard euro schade. Ter vergelijking: dat is een vijfde van de besparingsopdracht die de Europese Commissie België gegeven heeft.

Elke liter fossiele brandstof die we verbruiken verergert niet alleen dit planetaire probleem, maar zadelt ons ook hier en nu met fijn stof op. Om maar één voorbeeld te nemen: de uitstoot van de luchtvaart veroorzaakt hart- en vaatziekten, diabetes en dementie. Meer dan 20% van de Belgen woont nabij de luchthaven van Zaventem en riskeert dus dagelijks blootstelling. Jaarlijks betalen patiënten zo bijna 6 miljoen euro uit eigen zak aan voorkombare ziekenhuisfacturen, om nog niet te spreken over de 43 miljoen die we via de ziektekostenverzekering bijleggen. Investeren in klimaatpreventie houdt ons dus uit het ziekenhuis en bespaart ons miljoenen.

De keuzes zijn kristalhelder, maar toch heeft België geen doordacht klimaatplan. Nergens gaat de opwarming zo snel als in Europa, maar onze politici hebben toch geen nationaal energie- en klimaatplan klaar, tegen de bindende Europese doelstellingen in. Een eerste ontwerp werd in november 2023 ingediend, maar kreeg felle kritiek van de Europese Commissie. De Europese Commissie gaf 30 juni 2024 als deadline, maar de Vlaamse regering stond vijf jaar op de rem en geeft de hete aardappel nu door naar de volgende regering.

Wachten is geen optie: het vertraagt niet alleen noodzakelijke beleidskeuzes en investeringen, maar stelt de  Belgische belastingbetaler ook bloot aan een regen van financiële sancties vanuit Europa. De Commissie adviseert  onder meer om dringend de subsidies voor fossiele brandstoffen af te schaffen en broeikasgasemissies uit gebouwen en transport te verminderen. Deze pistes moeten zeker deel uitmaken van de regeringsonderhandelingen.

De nieuwe regeringen mogen zich niet beperken tot goede voornemens: het klimaat, de gezondheid en onze openbare financiën vragen om resoluut handelen.

De Klimaatcoalitie verenigt een brede waaier aan ngo’s, mutualiteiten, vakbonden en burgerbewegingen uit heel België. Deze 100 organisaties voeren sinds 2008 campagne voor “eerlijke en noodzakelijke maatregelen om de klimaatcrisis aan te pakken”.