Gemeenteraadsverkiezingen in Leuven: wordt het weer Mo?

Leuven is een welvarende stad: er blijft nog een pak werk te doen, maar er zijn geen schreeuwende problemen of mistoestanden en dus amper spanningen. De oppositie lijkt burgemeester Ridouani weinig in de weg te kunnen leggen.

Peilingen zijn natuurlijk ‘slechts’ peilingen, maar toch. In september katapulteerde De Grote Peiling van Het Nieuwsblad-De Standaard de Leuvense burgemeester Mohamed ‘Mo’ Ridouani en zijn partij de hoogte in. Vooruit zou 28 procent van de besliste kiezers achter zich hebben, terwijl 20 procent van de Leuvenaars nog niet heeft uitgemaakt waarop te stemmen. De Leuvense socialisten kunnen dus boven de 30 procent uitkomen. De eerste achtervolger is de N-VA (voorlopig op 15,4 procent). De rest ligt nog verder achterop. Zoals de krant het schreef: ‘Louisville wordt Motown.’ Ridouani lijkt nu al de vanzelfsprekende opvolger van zichzelf: 45,3 procent van de Leuvenaars ziet hem als de beste burgemeester. Dat is drie keer zo veel als zijn eerste uitdager, N-VA-lijsttrekker en ‘kandidaat-burgemeester’ Zeger Debyser (13,1 procent).

Nieuwe lijsttrekkers

Oppositie voeren in Leuven is geen evidente zaak. Het is geen toeval dat alle oppositiepartijen voor een nieuwe lijsttrekker kozen. Bij Liberaal voor Leuven – zeg vooral niet de Open VLD – heeft Rik Daems plaats gemaakt voor fractieleider Alexandra Roumans (33). Bij de PVDA werd Line De Witte verkozen in het Vlaams Parlement. Zij wordt opgevolgd door Anton Nilis (28), de persoonlijke medewerker van Jos D’Haese. Bij het Vlaams Belang moet oude rot Hagen Goyvaerts Kamerlid Britt Huybrechts (24) laten voorgaan, een van de flamboyantere gezichten van de jongste lichting VB’ers. Bij de N-VA is het aan viroloog Zeger Debyser (59) om de meubelen te redden nadat sterke man Lorin Parys de politiek inruilde voor het profvoetbal. Dat wordt geen sinecure. Debyser werkt nochtans keihard. Zijn tussenkomsten op de gemeenteraad zijn ontelbaar, er wordt geen boom gekapt zonder dat hij protesteert.

Intussen blijft Ridouani boven het gewoel verheven. Hij past ervoor om voortdurend met de oppositie en critici in de clinch te gaan. Zo maakt hij het hele politieke gebeuren minder dramatisch. Dat doet hij al sinds de verkiezingsavond in 2018. Hij smeedde een coalitie van Vooruit (toen nog SP.A), Groen en de CD&V: een progressief college met een breed maatschappelijk draagvlak. Elke coalitiepartner kreeg drie schepenen. Dat leidde tot een merkwaardige cohesie in het college. In zes jaar tijd was geen enkel meningsverschil binnen de Leuvense meerderheid ernstig of interessant genoeg om de lokale pers te halen.

Rustige vastheid

Voor de CD&V is het nochtans niet evident om het vele ijverige werk (het beleid rond erfgoed mag er zijn) ook aan de Leuvenaars verkocht te krijgen. De CD&V-schepenen zitten geprangd tussen Ridouani die een Herman Van Rompuy-achtige ‘rustige vastheid’ uitstraalt en de activistische aanpak van Groen. De groene schepen van Mobiliteit David Dessers heeft zich onverdroten gestort op het uitwerken van een nieuw mobiliteitsplan en het fietsvriendelijker maken van Leuven. Zoals in elke stad leidt dat tot ontevredenheid en kritiek. Er is een groep die het niet neemt dat de Leuvenaar op een fiets – en dat is steeds vaker een elektrische fiets, een bakfiets of speedpedelec – een centrale en/of bevoorrechte plaats krijgt en inneemt. Dat is inderdaad het gevolg van een volgehouden beleid van meer plaats voor de fiets en minder voor de auto. De gewone man – of wie daarvoor meent door te gaan – ziet het wel eens knarsetandend aan: ‘Dat is allemaal niet voor mij.’

Het gevolg is dat waar burgemeester Ridouani als burgemeester eerder verenigt, schepen Dessers met zijn voluntaristische aanpak eerder polariseert. Ook dat blijkt uit de enquête van Het Nieuwsblad-De Standaard: in een stad met een aanzienlijke groene achterban, antwoordt op de vraag ‘wie wil je niet als burgemeester’ toch één Leuvenaar op drie ‘David Dessers’. Alleen Britt Huybrechts (Vlaams Belang) doet het met 62,9 procent (veel) slechter.

Onbetaalbaar

Vooruit floreert dus als ‘de partij van de burgemeester’. Er is een ruim gedeeld gevoel dat het stadsbestuur de zaken in handen neemt en dat Leuven vooruit gaat. Ondanks de strikte handhaving van de coronalockdowns, ondanks de leegstand in belangrijke winkelstraten als de Bondgenotenlaan en de Diestsestraat. Er waren ook stevige tegenvallers die het college aan zichzelf te wijten heeft. Van het geplande nieuwe grote podiumcultuurcentrum moet de eerste steen nog worden gelegd, en helemaal gênant is het echec van het woonproject ‘Wisselspoor’ in Kessel-Lo. Wisselspoor leerde dat het college niet te overmoedig mag zijn, en zeker niet te pretentieus. Het was een creatief en ecologisch project, maar ook duur en zou uitdagend boven de buurt uittorenen. Na taai en volgehouden protest van de omwonenden werd alles noodgedwongen afgeblazen.

Wonen was, is en blijft hét pijnpunt. In Leuven zoals het is. Doorlichting aan vooravond verkiezingen 2024 onderbouwt de ervaren stadsjournalist Luc Vanheerentals cijfermatig dat het feit dat Leuven rijk en welvarend is, ook zijn prijs heeft. Letterlijk: Leuven wordt onbetaalbaar. Een gemiddeld huis kost 470.406 euro (in het centrum 552.832 euro), een appartement 334.558 euro.

American dream

Eigenlijk zou Leuven dus geen stad zijn voor een socialistische burgemeester met Marokkaanse roots. Maar Leuven is anders. Het ecosysteem rond de KU Leuven – met haar vele tienduizenden studenten, maar met ook steeds meer onderzoekers en expats (voor hun kinderen is er ook in Leuven een Internationale School) – maakt van de stad een bijzonder diverse plek. Leuven telt 166 nationaliteiten, een getal dat eerder in een wereldstad thuishoort dan in een universiteitsstad. Voor veel jonge, nieuwe Leuvenaars is Ridouani een halve held, want hij belichaamt de lokale versie van de American dream. Hij doet dit in een aantrekkelijke, innovatieve en zeer bezige stad waar het zeker voor massa’s hoogopgeleide, hardwerkende, goedverdienende Leuvenaars hoogst aangenaam leven is. ‘Het is weer druk in Leuven’: Stijn Meuris vat het samen in één gebalde zin. En Mohamed Ridouani ziet dat het goed is.