Gemeenteraadverkiezingen in Hasselt: ‘Vandeput heeft het slim gespeeld’

In Hasselt sneuvelden oude bondgenootschappen en zijn nieuwe in stelling gebracht.

In 2018 ruilde Steven Vandeput (N-VA) zijn post als minister van Defensie in voor de burgemeesterssjerp in Hasselt. De kans is groot dat hij die na de gemeenteraadsverkiezingen behoudt. Yves Lambrix, politiek journalist en commentator bij Het Belang van Limburg, meet de temperatuur in de provinciehoofdstad, die op 1 januari fuseert met Kortessem.

In Hasselt komt de N-VA samen op met de Open VLD. Een slimme zet van burgemeester Steven Vandeput (57)?

Yves Lambrix: Bijzonder slim. In een peiling van Het Nieuwsblad gaf 4 op de 10 Hasselaren aan Vandeput niet opnieuw te willen als burgemeester. En dus ging Vandeput op zoek naar een uitweg. De man komt misschien wat somber en zuur over maar als je met hem een akkoord sluit, wordt dat ook gehonoreerd.

Met het nieuwe decreet (de kieswetgeving voor de gemeenteraadsverkiezingen is recent veranderd, nvdr) levert de grootste fractie de burgemeester en komt ze aan zet. En dus heeft Vandeput gekozen voor een kartel met de Open VLD. Er moet al heel veel gebeuren opdat zij niet de grootste zouden worden. Vandeput wordt wellicht ook stemmenkampioen als lijsttrekker (in 2018 behaalde hij 8704 voorkeurstemmen, nvdr).

Ook voor de Open VLD, die nationaal zwaar in de verdrukking is gekomen, is deze deal winst. Ze mag haar twee schepenen behouden. Zo zijn Laurence Libert, sinds jaar en dag de leading lady van de liberalen in Hasselt, en Frank Dewael – zoon van Patrick – vrijwel zeker van een mandaat.

De twee andere Hasseltse meerderheidspartijen, Vooruit en Groen, hebben hun kartel opgeblazen.

Lambrix: Soms is een huwelijk na 24 jaar gewoon op. Het was destijds nog Steve Stevaert die ooit het kleine Groen mee aan boord nam. Dat heeft altijd goed gelopen, maar door gesprekken achter de schermen is het nu fout gegaan. Groen vernam dat Vooruit onderhandelde met de N-VA en de Open VLD, en voelde zich buitenspel gezet. Daarop heeft Groen het kartel RoodGroen+ opgeblazen. Trouwens, Willy Claes (Vooruit) heeft ook nog geprobeerd om met CD&V een kartel op te zetten, maar de oude vleugel van CD&V wilde dat niet.

Ook opmerkelijk is dat Willy Claes (85) zelf opnieuw kandidaat is.

Lambrix: Zijn stempel op de Hasseltse socialisten is nog altijd zeer groot. In Hasselt heb je altijd al grote rode boegbeelden gehad. Steve Stevaert, Hilde Claes en Herman Reynders waren allemaal sterke socialistische burgemeesters die de stad naar hun hand hebben gezet.

Maar vandaag zie je dat Vooruit in Hasselt geen grote figuren meer heeft. Lijsttrekker Tine Jans is niet bepaald een bekende naam. Willy Claes kon de bloedarmoede in zijn stad niet aanzien. Daarom is hij opnieuw kandidaat.

De PVDA en het Vlaams Belang hebben nationaal de wind in de zeilen. En in Hasselt?

Lambrix: De verwachting is dat zij verder groeien. Dat kan dan weer gevolgen hebben voor de meerderheid. Mogelijk zullen de N-VA, de Open VLD en Vooruit dan ook de CD&V aan boord moeten halen. Dat is het scenario dat op tafel ligt. Verschillende bronnen bevestigen mij dat er een mondeling akkoord is om ook CD&V mee aan boord nemen. Zo is meteen ook het probleem van Tom Thijssen opgelost, de CD&V-burgemeester van Kortessem. Want in 2025 fuseert Kortessem met Hasselt, en hij was een van de dealmakers. In Kortessem is de CD&V de grootste partij, in Hasselt zat ze in de oppositie.

Moet de Hasselaar nog wel naar de stembus? Het lijkt erop dat alles al vastligt.

Lambrix: Opgelet, bij elke verkiezing heb je wel verrassingen, en zowat een op de drie Hasselaars is nog onbeslist. Maar het klopt dat de strijd in Genk – de andere Limburgse centrumstad – spannender wordt. Daar heb je een nek-aan-nekrace tussen Zuhal Demir (N-VA) en zittend burgemeester Wim Dries (CD&V). In Genk is er ook geen voorakkoord.

Voor de Knack-stemtest-check bevroegen we de Hasseltse partijen over 20 stellingen. Maar een écht groot project voor de stad kwam uit de antwoorden niet naar voren.

Lambrix: Hasselt is de provinciehoofdstad en het is er aangenaam wonen, werken en winkelen. Als je er overvallen wilt worden, moet je zelf iemand inhuren. Maar wat u daar zegt is ook mijn grootste kritiek op Hasselt: een gebrek aan een allesomvattend project, aan visie. Vandeput heeft rust in de ploeg gebracht, de schulden afgebouwd en de begroting in evenwicht gebracht – dat zijn zijn grootste verdiensten. Maar of dat volstaat als visie om een stad op te bouwen?

De voorbije jaren is wel het Quartier Bleu ontwikkeld, de boulevard aan het water. Iedereen die geld heeft in Limburg, wil daar gaan wonen en zijn oude dag slijten. Al raken niet alle appartementen verkocht. Hasselt heeft ontwikkelaars eigenlijk twintig jaar lang in stenen laten investeren. Maar een echte visie waar die stad naartoe moet? Die mis ik. Qua omvang kun je Mechelen vergelijken met het nieuwe Hasselt (met Kortessem erbij, nvdr). De stadsontwikkeling in de Mechelse binnenstad, daar kan Hasselt een voorbeeld aan nemen. Ik mis samenhang en verbondenheid.

Over parkeren in Hasselt was er heel wat te doen. De CD&V, De PVDA en het Vlaams Belang vinden dat parkeren te duur is geworden.

Lambrix: Twintig kilometer verderop, in Maastricht, dáár is parkeren pas ontzettend duur. Het probleem is dat mensen met hun auto bij wijze van spreken tot aan de toonbank willen rijden. Die tijden zijn voorbij. De grote parking aan het water in Hasselt is eigenlijk best goedkoop. Maar dan moet je inderdaad een paar honderd meter wandelen tot aan de Grote Markt. Ook aan de buitenring zijn er parkings genoeg. Het onderliggende probleem is natuurlijk het gebrek aan openbaar vervoer. Op dat vlak zijn we in Limburg altijd achterop gebleven.