Gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen: de strijd om ’t Schoon Verdiep

In Antwerpen is de kiesstrijd weer even spannend als in 2006 of 2012. Op het einde wordt Bart De Wever waarschijnlijk gewoon weer burgemeester, als hij wil.

Eén jaar geleden kwam dit blad met een gedurfde voorspelling: Bart De Wever heeft de gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen al gewonnen lang voor de campagne is begonnen. Het is te zeggen, er stond toen geen enkele ernstige uitdager klaar om De Wever zijn burgemeesterssjerp te ontfutselen. Er is in de tussentijd heel veel gebeurd aan de Schelde, maar wij zouden al ons geld nog altijd op De Wever zetten. Als hij straks toch niet opnieuw burgemeester wordt, is het omdat hij zijn sjerp eigenhandig doorgeeft aan een partijgenoot (m/v/x).

Jos D’Haese

Er is nochtans een uitdager, dat zien wij natuurlijk ook wel. Jos D’Haese verraste iedereen in juni door met de PVDA meer dan 20 procent te behalen in zijn stad. In een recente stadspeiling van Mediahuis eindigde de partij ook al boven de twintig procent, terwijl er nog 15 procent onbesliste kiezers niet meegeteld werden. De PVDA maakt werkelijk kans om op 13 oktober de grootste partij in Antwerpen te worden. Dat zou een historische overwinning zijn voor de marxisten/communisten, vergelijkbaar met de winst van de N-VA in 2012. Het brengt hen ook aan zet bij de vorming van een schepencollege, maar dat betekent nog niet dat Jos D’Haese tot in het Schoon Verdiep geraakt.

Er is namelijk geen sprake van een links front tegen De Wever, waar de PVDA van droomt. Vooruit zoekt al voor de verkiezingen excuses om niet met hen te moeten besturen. ‘Als Jos burgemeester wordt, vrees ik voor onze welvaart en de economie’, zei lijsttrekker Kathleen Van Brempt in september in Knack. ‘Het is een partij met twee gezichten’, vindt ook Groen-lijsttrekker Bogdan Van den Berghe. Hij nodigde aan het begin van de campagne Elke Van den Brandt uit op een Antwerpse bijeenkomst van de partij. Zij mocht uitgebreid vertellen over de tegenstand van de PVDA tegen haar mobiliteitsplannen in Brussel.

Schone bikini

Tenzij de CD&V met Pieter De Cock of de Open VLD met Willem-Frederik Schiltz straks tegen de verwachtingen in een significant resultaat boeken zijn het Vooruit en Groen die De Wever nodig zal hebben om met de N-VA aan de macht te blijven. Nog niet zo heel lang geleden sloot De Wever een coalitie met de groenen uit (‘ik spring nog liever ondersteboven in de Schelde’), maar de N-VA begon die bocht alvast in te zetten. ‘Hoewel ik schone bikini’s heb liggen, ga ik niet zeggen dat ik liever in de Schelde spring dan met Groen te besturen’, zei Els Van Doesburg er ondertussen over in De Zondag. Daartegenover staat dat ook Groen niet meer even categoriek ‘nee’ zegt tegen de N-VA als zes jaar geleden.

De campagne wordt beheerst door die tweestrijd tussen de N-VA en de PVDA, maar met de terugkeer van Patrick Janssens zorgde Vooruit misschien wel voor de grootste verrassing. De oud-burgemeester loopt zich vanop de vierde plaats van zijn lijst openlijk warm om schepen van stadsontwikkeling te worden. Hij loste een aantal welgemikte schoten op zijn opvolger De Wever (‘een autoritaire bestuursstijl’) en maakte van stadsontwikkeling net als in 2018 het belangrijkste campagnethema. De N-VA krijgt in Antwerpen al veel langer de kritiek dat de partij veel te nauwe contacten onderhoudt met projectontwikkelaars, of hen in ieder geval niets in de weg legt. Janssens gaf het voorbeeld van de voormalige politietoren aan de Oudaan, maar ook bij het hoogbouwproject aan de Pelikaanstraat worden de ontwikkelaars tegen de zin van de buurtbewoners op hun wenken bediend door het stadsbestuur. Het is de Raad van State die dwarsligt.

Projectontwikkelaars

Niemand zal nochtans ontkennen dat we projectontwikkelaars in Antwerpen nodig hebben. In de stad wordt de wooncrisis de komende jaren alleen maar groter. Het zijn misschien zelfs wel twee crisissen: aan de onderkant van de woningmarkt is het vreselijk moeilijk geworden om een betaalbare woonplaats te vinden – er kwamen de voorbije zes jaar amper of geen sociale woningen bij – maar ook veel jongeren of Antwerpenaren uit de lagere middenklasse krijgen het steeds lastiger om iets te huren of te kopen in de stad. De N-VA wil prioritair iets doen aan dat tweede probleem, de linkse partijen hebben gemeen dat ze ook de armste Antwerpenaren willen helpen.

Er wordt ondertussen al veel gebouwd in Antwerpen, en ook heraangelegd. Het park aan de Gedempte Zuiderdokken is een groot succes, en ook de heraanleg van de Kaaien doet elke Antwerpenaar zich vertwijfeld afvragen waarom die kaaien decennialang niets anders dan een afschuwelijke parking waren. De stad neemt ook maatregelen om het centrum leefbaarder te maken, zoals een verbod voor bezoekers om nog langer op straat te parkeren. Het mobiliteitsbeleid van Koen Kennis blijft alleen wel een favoriet mikpunt van de oppositie. Zijn plan om de Scheldekaaien aan het Steen en de Suikerrui te ondertunnelen, en daarmee alleen maar meer auto’s naar het centrum te halen, is het symbool geworden van alles waar Kennis voor staat. De kans dat die sleuf er uiteindelijk echt komt, is intussen klein. Spannender is de vraag of Koen Kennis in het volgende stadsbestuur überhaupt opnieuw mobiliteitsschepen mag worden.

Drugsgeweld

Géén campagnethema: de war on drugs. Nochtans nam het geweld tussen de verschillende drugsbendes in de straten van Antwerpen alleen maar toe. Alle partijen lijken te beseffen dat een succesvolle strijd tegen die bendes niet door een stadsbestuur gevoerd kan worden, en enkel Vlaams Belang gaat vol op het orgel. Ook in Antwerpen wordt het uitkijken naar het resultaat van die partij. In de stad waar Patrick Janssens Filip Dewinter voor het eerst in 2006 een nederlaag bezorgde, staat de lijst die achttien jaar later nog altijd door Dewinter wordt getrokken opnieuw op winst. In de recente stadspeiling was de winst van het Vlaams Belang precies even groot als het verlies van de N-VA.