‘Geen discussie mogelijk’: hoofddoekenverbod op onderhandelingstafel raakt gevoelige snaar bij N-VA

‘Dit is een principiële kwestie’, zegt N-VA-parlementslid Nadia Sminate over het neutraliteitsprincipe. ‘Ik verander dus niet van visie.’

De onderhandelaars van N-VA, Vooruit en CD&V vatten de onderhandelingen vrijdag om 13 uur aan met nog een tiental knelpunten. Onder meer de afschaffing van de provincies, de vermindering van het aantal parlementsleden en praktijktesten liggen nog op tafel.

Ook de hoofddoekendiscussie laait opnieuw op. Terwijl de N-VA het verbod op levensbeschouwelijke tekens – vaak herleid tot het ‘hoofddoekenverbod’ – wil uitbreiden naar stedelijk en gemeentelijk onderwijs, zien de CD&V en Vooruit meer heil in het toelaten ervan.

Vooruit-voorzitter Conner Rousseau heeft zelf geen probleem met een hoofddoek bij leraren. De Vlaamse socialisten plaatsen de discussie in het kader van het lerarentekort. ‘Er zijn op dit moment ouders van wie de kinderen soms 6 uur per week geen les krijgen, omdat ze geen leerkracht hebben’, zei hij twee jaar geleden bij de VRT. ‘Ik ben voor meer leerkrachten. Of die dan een hoofddoek dragen of niet, is voor mij totaal geen issue.’

Dat is het ook niet voor CD&V-voorzitter Sammy Mahdi. ‘Als het van ons afhangt’, zei hij in juni op het VRT-programma Eerste Keus, ‘moet de volgende Vlaamse regering snel werk maken van de afschaffing van het hoofddoekenverbod voor zowel leerlingen als leerkrachten.’

De N-VA is dan weer tegen. Ontslagnemend Vlaams minister Zuhal Demir, die mee onderhandelt, zei in mei tegen Knack dat ze niet zou willen dat haar dochtertje ‘les krijgt van een juffrouw met een hoofddoek. Kinderen moeten proeven van de vrijheid.’

Studeren met een hoofddoek: ‘Sommige opleidingen zijn bij voorbaat uitgesloten’

Somers en Weyts

De N-VA zet zwaar in op neutraliteit, zowel in het onderwijs als bij ambtenaren van de Vlaamse overheid. Dat haalde het regeerakkoord van de regering-Jambon in 2019: ‘Uiterlijke symbolen van levensbeschouwelijke, religieuze, politieke of andere overtuigingen worden bij rechtstreeks klantencontact niet gedragen.’

Er was ook een passage over het verbod in het onderwijs: ‘In het Provinciaal en het Gemeenschapsonderwijs zorgen we voor de levensbeschouwelijke neutraliteit voor leerkrachten en leerlingen.’

Van een neutraliteitsverplichting bij de Vlaamse ambtenaren kwam niets terecht. Dat was de verantwoordelijkheid van voormalig minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD). ‘Vijf jaar lang heeft hij telkens een uitvlucht bedacht om het niet te doen’, zegt N-VA-parlementslid Nadia Sminate tegen Knack. ‘Eerst zei hij dat er lopende procedures waren bij het Europees Hof van Justitie. Toen de uitspraken er kwamen, en in ons voordeel waren, was het uitvlucht dat we te dicht bij het einde van de legislatuur zaten.’

Ook ontslagnemend onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) kon het verbod niet doorduwen. Enkel in het gemeenschapsonderwijs kwam het zover door een beslissing van de raad van bestuur. In mei oordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat dat verbod niet in strijd is met het recht op godsdienstvrijheid.

Over het specifieke domein van onderwijs spreekt Sminate zich niet uit. Volgens de N-VA-politica is er echter ‘geen discussie mogelijk’ over het neutraliteitsprincipe. ‘Wij hebben dat vijf jaar geleden beslist, het is alleen niet uitgevoerd. Ik heb hier vijf jaar lang werk van gemaakt, ik ben nu nog meer gemotiveerd om het te laten uitvoeren. Dit is een principiële kwestie, ik verander dus niet van visie.’

Zuhal Demir (N-VA): ‘Hoofddoeken voor kleine meisjes zijn een soort van kindermishandeling’