Formateur Bart De Wever (N-VA) heeft vertrouwen gewekt, maar ondertussen blijft het doemberichten regenen. De slechte sfeer rond de PS werkt wel als bindmiddel voor Arizona.
Na een rustdag op maandag – de eerste in lange tijd – komen de Arizona-partijen N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés dinsdag opnieuw samen. De grote socio-economische werven en de begroting laat men even afkoelen. Gelijke Kansen, Buitenland en Defensie, waarvoor miljarden euro’s nodig zijn, staan nu op het programma.
Binnen exact een week wordt formateur Bart De Wever (N-VA) opnieuw bij de koning verwacht. Sinds de 15 uur durende marathonvergadering van zondagnacht zijn er hoopvolle signalen de wereld ingestuurd. Sommige analisten hadden zondag een crisis, of toch tenminste een crisette verwacht.
Met het uiterst gevoelige budgettaire kader op de agenda zouden de antagonisten Conner Rousseau (Vooruit) en Georges-Louis Bouchez (MR) immers opnieuw tegenover elkaar komen te staan. De ideeënstrijd tussen de gevraagde inspanningen van de ‘sterkste schouders’ zou onvermijdelijk de sfeer verhitten.
De dynamiek tussen Bart De Wever en Frank Vandenbroucke verloopt uitstekend.’
Tussenpaus
Het bleef grotendeels pais en vree. Maandag, op de voorstelling van de kersverse minister van Buitenlandse Zaken Bernard Quintin, durfde Bouchez zelfs luidop dromen van een regering onder de kerstboom. Dat de MR-voorzitter klaarblijkelijk een soort tussenpaus op Buitenlandse Zaken zet, deed de optimisten vermoeden dat de MR oprecht denkt dat Arizona tijdig kan en zal landen.
Het ontbreken van een crisis wil evenwel niet zeggen dat iedereen het eens is over de feiten. Volgens sommige bronnen was een akkoord over de begrotingstabel niet veraf. Andere bronnen nuanceren: ‘Ik wil niet te pessimistisch klinken,’ zegt een toponderhandelaar, ‘maar er is nog veel werk.’
Dat komt omdat er over niet veel meer is gesproken dan de begrotingstabel en de ‘gezonde evenwichten’. Niet abnormaal, de evenwichtsoefening is belangrijk. Met de zogenaamde reboot, of heropstart, van zijn supernota kon De Wever de interesse wekken van Conner Rousseau om Arizona een nieuwe kans te geven.
Van de volledige inspanning van ruim 20 miljard euro zou een derde van een derde ‘via een bijdrage van de sterkste schouders en diverse inkomsten’ komen. De crux ligt nu in het definitief afspreken van de verdeelsleutel en vooral, het concreet maken ervan. Want hoe zal de naar schatting 2,5 miljard euro van die sterkste schouders precies opgehaald worden?
Een onderhandelaar vindt het een goed idee ‘dat we nu tegelijkertijd gaan werken aan de begrotingstabel en aan de sociaal-economische nota’.
Zieke Rousseau
Doordat Arizona rondjes blijft draaien, worden andere thema’s voorlopig geparkeerd. Zo spraken de onderhandelaars tijdens de marathonvergadering niet eens over hervormingen op de arbeidsmarkt of van de pensioenen. ‘De gezondmaking van de publieke financiën’, zo stelt de reboot van de supernota nochtans, ‘zal hoofdzakelijk gebeuren door een samenhangende en gecoördineerde aanpak van hervormingen in de fiscaliteit, de arbeidsmarkt en het pensioenstelsel.’ En nog: ‘Deze domeinen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.’
Er is ook nog de fiscale hervorming, die de lasten op arbeid moet verlagen. Die oefening zou kleiner uitvallen dan onder meer de CD&V had gewenst. ‘De fiscale hervorming kan nooit groot genoeg zijn’, zei voorzitter Sammy Mahdi dinsdag. ‘Ik vind het belangrijk dat de lasten op arbeid goed zakken en dat we niet het land zijn met de hoogste belastingen op werk. Maar je moet evenwichten respecteren, en als iedereen zijn best doet, moet dat lukken.’
Een onderhandelaar vindt het daarom een goed idee ‘dat we nu tegelijkertijd gaan werken aan de begrotingstabel en aan de sociaal-economische nota’.
Toch blijven er onderhuidse frustraties. Een onderhandelaar laat fijntjes weten dat de afwezigheid van een zieke Conner Rousseau de afgelopen dagen de groepsgeest geen windeieren heeft gelegd. De vrees leeft dat Rousseau, in tegenstelling tot Vooruit-onderhandelaar Frank Vandenbroucke, zich minder openstelt voor een akkoord. ‘De dynamiek tussen De Wever en Vandenbroucke verloopt uitstekend’, zegt een onderhandelaar. Binnen Vooruit wordt die spinning over de partij, die al weken wordt gebezigd, ontkracht.
‘Met de kritiek van Theo Francken op de meerwaardebelasting zit het wijsvingertje weer bij rechts’
Slechte pr voor de PS
Ondertussen blijven de doemberichten komen. Er was al de (tijds)druk vanuit de Europese Commissie, de vertraging van de economische groei en de sombere vooruitzichten van de Europese industrie.
Op dinsdag komen de werkgevers van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) met een oproep over het socialezekerheidsstelsel voor werknemers. Bij ongewijzigd beleid zal het tekort in 2029 oplopen tot meer dan 14 miljard euro, zegt het VBO. Eind dit jaar bedraagt het tekort al 6,2 miljard euro, een miljard meer dan in 2023. ‘Ongezien en onhoudbaar’, klinkt het.
In ieder geval blijft de vaststelling dat de Arizona-coalitie onvermijdelijk is. Dat geldt ook op de 177ste dag na de verkiezingen. Temeer omdat de Parti Socialiste haar pr wel heel slecht verzorgt. Na de strapatsen rond het OCMW in Anderlecht, blokkeert de PS nu ook de Brusselse regeringsonderhandelingen.
In Vlaanderen leeft het beeld van ‘de PS als onmogelijke partij’ opnieuw op. Maar ook in Franstalig België is de tandem MR-Les Engagés hard voor de partij van Paul Magnette. Op dit moment ziet niemand de PS als serieuze coalitiepartner. Het maakt Arizona zelfs nog een tikje onvermijdelijker.
‘Laaouej haalt de ene frats na de andere uit om een Brusselse regering onmogelijk te maken’
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier