Partijfinanciering: N-VA en PS bezitten meeste vastgoed

De politieke partijen bezaten eind 2023 samen 164,5 miljoen euro, blijkt uit een analyse van Knack. De subsidiekraan blijft wijd openstaan.

Alles samen bezaten de politieke partijen in ons land, min hun schulden, in 2023 164,5 miljoen euro. Dat blijkt uit de geconsolideerde jaarrekeningen die nu beschikbaar zijn. In een geconsolideerde jaarrekening worden de cijfers van alle dochterbedrijven samengeteld en gepresenteerd als één geheel.

In 2020 bedroeg het netto vermogen van alle partijen 133,5 miljoen euro, dus in drie jaar tijd werden ze samen 30 miljoen euro of bijna 25 procent rijker.

MR rijker dan Open VLD

De N-VA is met 30,9 miljoen veruit de rijkste partij in ons land. Dat is al enige jaren het geval. De partij van Bart De Wever bezit één derde meer dan de tweede, de PS (19,2 miljoen) en de derde, het Vlaams Belang (18,6 miljoen). 

Als we de politieke families bekijken, zien we opvallende verschillen. Zo heeft Vooruit (10,4 miljoen) maar de helft van de PS, Ecolo (15,7 miljoen) is veel rijker dan Groen (6,4 miljoen) en de MR (13,6 miljoen) weegt zwaarder dan Open VLD (10 miljoen).

De Franstalige partijen zijn dus over het algemeen rijker dan de Vlaamse tegenhanger. Alleen bij de christendemocraten is dat niet zo: de CD&V (17,6 miljoen) is bijna drie keer zo rijk als Les Engagées (6,5 miljoen). De unitaire, communistische partij PVDA-PTB heeft 10,4 miljoen.

De CD&V is de partij die in vergelijking met een jaar eerder haar vermogen het meest wist op te bouwen (plus 4,2 miljoen), terwijl het Vlaams Belang en ook Ecolo de partijkas met meer dan 1 miljoen wisten aan te dikken.

Onder de Vlaamse partijen ging het vermogen van de N-VA er het meest op achteruit (min 3,2 miljoen), terwijl de PVDA-PTB en Vooruit 2 miljoen armer werden in één jaar tijd. Die partijen spendeerden veel aan reclame- en verkiezingsuitgaven. (zie verder)

Tot slot nog opmerken dat Défi eind 2023 een nettovermogen had van 182.103 euro, zowat de helft van in 2022. Vandaar de geruchten dat de partij wel eens failliet zou kunnen gaan, wat een primeur zou zijn.

Vastgoed van de PS

De PS en de N-VA hebben allebei voor zowat 26 miljoen euro aan vastgoed in de boeken staan. Daarmee zijn ze veruit de belangrijkste eigenaars van gebouwen, op een afstand gevolgd door het Vlaams Belang (17,8 miljoen) en de MR (17 miljoen).

Daarna valt er een groot gat. De waarde van het vastgoed van Open VLD bedraagt 3,4 miljoen, gevolgd door Ecolo (2,7 miljoen) en de PVDA-PTB (2,1 miljoen). Het vastgoed van de communisten is meer waard dan dat van CD&V, Vooruit, Les Engagées en Groen. 

Deze cijfers weerspiegelen ook dat een aantal partijen, zoals de PS, de N-VA, Vlaams-Belang en de MR, belangrijke eigenaars zijn van gebouwen, terwijl andere partijen zoals CD&V en Vooruit vooral huren.

Belegger N-VA

De N-VA beschikt over het meeste geld: 20,6 miljoen euro. Zo’n 17 miljoen daarvan is belegd, de rest zit in kas of staat op bankrekeningen, waarover ze dus vlot kan beschikken. De PS volgt met 17,3 miljoen, waarvan 6,1 miljoen is belegd. CD&V bezit 16,3 miljoen euro, waarvan 6 miljoen is belegd.

De partijen die het meest beleggen zijn, naast de N-VA, het Vlaams Belang (8,9 miljoen) en Les Engagées (8,5 miljoen). De PVDA-PTB en Groen beleggen niet, terwijl  Ecolo wel 4 miljoen aan beleggingen in de boeken heeft staan. 

Nog opmerkelijk is dat de Open VLD maar 600.000 euro van haar 10,4 miljoen heeft belegd. Mogelijke reden is dat de Vlaamse liberalen, met Alexander De Croo als premier, het niet aandurfden om hun geld op langere termijn te investeren, uit vrees dat ze het eerder zouden moeten aanspreken, bijvoorbeeld voor verkiezingsuitgaven.

De partijen met het meeste geld in kas of op bankrekeningen na de PS en CD&V zijn de Open VLD (9,8 miljoen), Ecolo (9,6 miljoen) en de PVDA-PTB (9,6 miljoen). Défi belegt niet en heeft maar 75.546 euro aan liquide middelen. 

Schulden Vlaams Belang

Er zijn een hele reeks politieke partijen die geen schulden hebben op meer dan één jaar: Open VLD, Vooruit, Les Engagées, Groen, PVDA-PTB en Défi. Een aantal partijen hebben beperkte schulden, zoals de CD&V (11.500 euro), Ecolo (39.711 euro) en de N-VA (104.135 euro). 

Bij de andere partijen lopen de schulden wel in de miljoenen. Bij Vlaams Belang is dat 8 miljoen euro, bij de PS 5 miljoen en bij de MR 3 miljoen. De grote schuld van Vlaams Belang is het gevolg van de aankoop van een nieuw hoofdkwartier in de Brusselse Hertogstraat in  2022, waarvoor de partij ging lenen. Het vastgoed van Vlaams Belang staat zoals gezegd voor 17,8 miljoen in de boeken.

Linkse afdrachten

Als alle mogelijke dotaties vanuit de overheid aan de politieke partijen worden opgeteld, blijkt dat de N-VA in 2023 het meest heeft ontvangen: zo’n 11,9 miljoen euro. De partij wordt gevolgd door de PS (9,5 miljoen) en Vlaams Belang (8,8 miljoen). Alle partijen krijgen op die manier miljoenen euro’s in kas. Défi ontving als kleinste partij nog steeds 1,1 miljoen. 

Interessant zijn de bijdragen die de mandatarissen moeten afdragen aan de partijen. De PS en de PVDA-PTB krijgen met elk 2,7 miljoen het meeste geld binnen van hun verkozenen, gevolgd door Ecolo met 2,5 miljoen euro. Bij de andere partijen ligt dat heel wat lager: Groen afgerond 905.000 euro, Vlaams Belang 742.000 euro, N-VA 709.000 euro, Vooruit 463.000 euro, CD&V 353.000 euro en Open VLD 38.000 euro. Het is duidelijk: hoe linkser de partij, hoe meer de mandatarissen moeten afdragen. Maar zelfs bij de communisten, met de hoogste afdrachten, bedragen de afdrachten nog steeds minder dan de helft van het bedrag dat de partij krijgt aan dotaties.

Komt er eindelijk een hervorming van de partijfinanciering en de parlementaire lonen?

In 2023, het jaar voor de stembusgang, schreef de N-VA al 8 miljoen euro in de boeken voor reclame- en verkiezingsuitgaven. Ze wordt van ver gevolgd door Vlaams Belang (3,3 miljoen), PVDA-PTB (3 miljoen) en Vooruit (2,3 miljoen). Groen trok hier toen 1 miljoen euro voor uit en CD&V met 844.000 euro nog minder. Bij de Franstalige partijen werd daar toen opmerkelijk minder geld uitgeven. De MR trok er met 1,9 miljoen het meest voor uit, gevolgd door de PS en Ecolo met 1 miljoen euro.

Dat de N-VA de rijkste politieke partij is, kan nauwelijks een verrassing heten: al jaren ontvangt ze als grootste partij de meeste partijfinanciering van de overheid. Ze bezit ook het meest waardevolle eigen vastgoed (samen met de PS) en is de grootste belegger onder de partijen. Opmerkelijk is dat binnen de politieke families de Franstalige partijen MR, PS en Ecolo rijker zijn dan hun Vlaams tegenhangers Open VLD, Vooruit en Groen.

Verkiezingen

Nog opmerkelijk is dat vooral Vlaamse partijen al in 2023 veel geld besteedden aan reclame- en verkiezingsuitgaven. Tegen deze zomer moeten de politieke partijen hun jaarrekeningen van verkiezingsjaar 2024 indienen en dan zal duidelijk worden hoeveel ze toen aan de lokale, Vlaamse, federale en Europese verkiezingen hebben gespendeerd.  

In totaal kregen de partijen in 2023 zo’n 80 miljoen subsidies van de overheid. Dat is een recordbedrag en erg gul in vergelijking met andere Europese landen.  Er is al vaker gezegd dat die partijfinanciering herzien moet worden, maar ook bij de huidige regeringsvorming lijkt daar geen sprake van te zijn.

https://www.knack.be/nieuws/belgie/politieke-partijen-ontvangen-samen-83-miljoen-euro-subsidie/