Ex-medewerkers getuigen: Europarlementslid Hilde Vautmans (Open VLD) misbruikt Europees geld en creëert toxische werksfeer

Op het kabinet van Europarlementslid Hilde Vautmans (Open VLD) loopt het grondig mis. Europese middelen werden foutief aangewend of belandden in de eigen zak. Knack sprak met een tiental ex-medewerkers van de Limburgse politica. Zij spreken van ‘psychologische intimidatie’.

Hilde Vautmans (Open VLD) is Europees Parlementslid en eerste schepen van Sint-Truiden. Voor zo’n cumul heeft Europa strenge regels. Een Europees Parlementslid mag zijn medewerkers geen werk laten verrichten in het kader van zijn lokale mandaat als er geen enkel verband is met Europa. Zo moest Marine Le Pen, de topvrouw van het Franse Rassemblement National, in 2017 300.000 euro terugbetalen omdat ze met Europees geld nationale partijmedewerkers had betaald. Er loopt nu een strafrechtelijk onderzoek naar de zaak.

Manusje-van-alles

Ook bij Vautmans vallen er vragen te stellen bij de manier waarop ze haar Europese assistenten inzet. Dat zeggen een tiental voormalige medewerkers van haar met wie Knack sprak. Een buurtbewoner van Vautmans stond jarenlang op de Europese loonlijst als ‘plaatselijke medewerker’. Dat is een volstrekt legitiem statuut. Maar het is wel de bedoeling dat zo’n medewerker op het lokale niveau wordt ingezet in het kader van het Europese mandaat van zijn baas, en dat was hier niet het geval. ‘Ik heb hem hier in Brussel nooit gezien’, zegt een ex-medewerker. Ook buurtbewoners vertellen dat de man in kwestie helemaal geen ‘Europees werk’ verrichte, maar optrad als manusje-van-alles van Vautmans en haar gezin.

Andere Europese medewerkers van Vautmans werden gevraagd om naar Limburg af te zakken om daar dagenlang te helpen met het bussen van verkiezingsflyers – de werknemers werden er soms toe verplicht om daarvoor vakantie te nemen. Ex-medewerkers getuigen ook dat een Europese stagiair dagenlang moest meewerken aan een lokale horecagids voor Sint-Truiden – waarin met geen woord over Europa wordt gerept. De stagiair werd daarvoor betaald met Europees geld en dat, zo leert navraag bij het Europees Parlement, is verboden.

Ook getuigen ex-medewerkers hoe ze hun eigen telefoonkosten voor het werk bij Vautmans moesten betalen. Europarlementsleden krijgen voor zulke kosten nochtans een maandelijks bedrag van 4950 euro. Vautmans maakt die onkostenvergoedingen – belastinggeld – niet openbaar en stort de maandelijkse overschotten ook niet terug. Boven op haar Europese nettoloon van een kleine 8000 euro en dagvergoedingen van 350 euro, ontvangt Vautmans ook nog een wedde als schepen in Sint-Truiden van ruim 5000 euro. Dat tikt behoorlijk aan. Volgens ex-medewerkers ging Vautmans bovendien geregeld haar handtekening zetten voor de dagvergoeding in het Europees Parlement om daarna meteen weer te vertrekken.

Eerder schreef Knack al hoe er de voorbije twee jaar vanuit Vautmans’ liberale fractie voor tienduizenden euro’s aan communicatieopdrachten en gadgets werden besteld bij Limburgse bedrijven die in handen zijn van Open VLD-politici of waarvan de (voormalige) zaakvoerders banden hebben met Vautmans. Dat is niet noodzakelijk een schending van de Europese regelgeving, maar dat zulke opdrachten bij ‘bevriende’ bedrijven terechtkomen is op zijn minst onkies te noemen.

Paardenlobby

Als fervente amazone heeft Vautmans ook goede banden met de paardensector. Ze is voorzitter van de MEP Horse Group, de informele paardenvriendenkring van Europarlementsleden, die volgens waakhond Corporate Europe Observatory een rechtstreeks verlengstuk is van de lobbygroep European Horse Network. Vautmans had er in 2021 voor geijverd dat de btw die bij de aankoop van een paard moet worden betaald zou worden verlaagd van 21 naar 6 procent. Haar – intussen verwijderde – hoera-tweet daarover, kort na de Russische invasie van Oekraïne, kwam haar op forse kritiek te staan.

De liefde voor de paardensport mag wat kosten, ook uit de Europese pot. Met werkingsmiddelen van haar Europese fractie reserveerde Vautmans de voorbije jaren regelmatig viptafels op jumpingevents – ook dat is niet noodzakelijk verboden. ‘Heerlijk genieten! Speakerscorner Renew Europe bij Hippo Zoutleeuw. Met de ruiterwereld spreken over de uitdagingen in Europa!’, klonk het in september 2021 op haar Facebookpagina. In 2023 deelde Vautmans er dekentjes en waterflessen uit die met Europese middelen betaald werden. Toeval of niet: op Hippo Zoutleeuw heeft Vautmans meerdere paarden staan.

Ook op het Wereldkampioenschap Jonge Paarden in Lanaken had Vautmans de afgelopen jaren regelmatig een tafel met daarop enkele logo’s van haar Europese Renew-fractie – dat laatste is verplicht wanneer Europese werkingsmiddelen gebruikt worden. ‘Ze koopt met Europees geld viptafels op paardenevenementen, zet daar dan een Europees logo bij en communiceert dan handig dat het over een debat over Europa gaat’, vertelt een medewerker. ‘In werkelijkheid wordt er nauwelijks over Europa gepraat, maar is ze daar voor haar plezier.’ Vandaag kost een viptafel voor het WK in Lanaken 6500 euro, exclusief btw.

WhatsApp-terreur

Op het Europese kabinet van Vautmans was het de voorbije jaren bovendien een komen en gaan van medewerkers. Maar liefst achttien vaste medewerkers verlieten de voorbije negen jaar haar kabinet. Stagiairs hielden het niet zelden vroegtijdig en gedesillusioneerd voor bekeken. ‘Er heerste een toxische werksfeer’, getuigt een ex-medewerker. ‘Er was psychologische intimidatie,’ zegt een andere, ‘het was een van de moeilijkste periodes uit mijn carrière.’ Vautmans legde er voortdurend de zweep op, klinkt het, en als iets niet naar wens verliep, mocht haar kabinetschef – ook zij is intussen weg – het vuile werk opknappen.

‘Over banale zaken kon de situatie plots helemaal ontploffen’, zegt een ex-medewerker. ‘We werden uitgekafferd. Het was echt WhatsApp-terreur’, stelt een andere. ‘Vautmans kon je ’s avonds laat iets vragen en in de vroege uurtjes het tegenovergestelde eisen. Je wist gewoon niet waar je aan toe was. Dat was slopend.’ Volgens een ex-medewerker was haar reputatie zowel bij medewerkers van de Open VLD als bij andere assistenten van Europarlementsleden in de liberale fractie welbekend.

Stagiairs en medewerkers werden in de kantoren of per WhatsAppgroep openlijk vernederd wanneer Vautmans of haar kabinetschef niet tevreden waren met het geleverde werk. Knack kon enkele van de berichten inkijken die naar medewerkers werden gestuurd. Ook na de werkuren en in het weekend werd van medewerkers verwacht dat ze paraat stonden, klinkt het. Alleen tijdens vakanties werden ze met rust gelaten. Dat Vautmans zich in 2021 onthield bij de stemming over het recht om na de werkuren offline te gaan, zo stipt iemand aan, is veelzeggend – het gros van haar fractie stemde wel voor.

Momenteel blijven er op het kabinet van Vautmans nog maar tweeënhalve vaste werkkracht over, terwijl ze als Europees Parlementslid recht heeft op vijf medewerkers.

Geen enkele voormalige werknemer diende een klacht in. De pers kreeg al eerder lucht van de toestanden op het kabinet-Vautmans . Toen Vautmans te horen kreeg dat daarover werd geïnformeerd bij voormalige medewerkers, belde ze sommigen van hen op om duidelijk te maken wat ze moesten zeggen, zo verneemt Knack. Haar argument luidde toen dat het om een persoonlijke aanval zou gaan met het oog op de strijd om het Europese lijsttrekkerschap van de Open VLD. Begin oktober kreeg Vautmans 18 van de 23 stemmen op het partijbestuur, waardoor ze opnieuw Europees lijsttrekker van de Vlaamse liberalen is.

Gevraagd naar een reactie spreekt Vautmans over ‘lasterlijke aantijgingen’. Ze verwijst naar documenten die zouden moeten aantonen dat ze steeds gehandeld heeft ‘volgens de strikte regels.’ ‘Uiteraard is het moeilijk te reageren op anonieme beschuldigingen’, klinkt het. Over de inspanningen van haar medewerkers zegt Vautmans dat het moeilijk is om ‘engagement te beperken tot 9 to 5’.

‘Als mijn engagement soms meegebracht zou hebben dat ik te veeleisend was voor mijzelf en mijn medewerkers, dan is dit voor mij een aandachtspunt. Veel van mijn stagiairs zijn mij nog steeds dankbaar voor de ervaring die hen geboden werd.’ Vautmans benadrukt ook dat er in haar carrière nog nooit één klacht tegen haar is ingediend, ‘hoewel het Europees Parlement daartoe in uitgebreide mogelijkheden voorziet’.