De nieuwe federale regering wil ook burgers van de Europese Unie minstens vijf jaar de toegang ontzeggen tot de sociale bijstand, zoals een leefloon. Experts noemen dat voorstel juridisch onhaalbaar.
De regering-De Wever mikt op het ‘strengste migratiebeleid ooit’. In het Arizona-regeerakkoord bulkt het van de maatregelen die de migratie naar ons land moet beteugelen. Een belangrijk onderdeel gaat over het koppelen van verblijfsduur aan sociale rechten.
Onder het motto ‘voor wat, hoort wat’ verwachten N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés dat nieuwkomers eerst bijdragen vooraleer ze een beroep kunnen doen op het sociaal systeem. Zo zullen ‘toekomstige nieuwkomers’ voortaan vijf jaar moeten wachten vooraleer ze recht hebben op sociale bijstand.
‘Je kunt vandaag niet meer uitleggen dat iemand die hier nieuw toekomt van alles krijgt, terwijl die nooit heeft bijgedragen’, zei kersvers minister van Asiel en Migratie Anneleen Van Bossuyt (N-VA) maandag in het VRT-programma De afspraak.
Minder bekend is dat de Arizona-coalitie die koppeling wil doortrekken naar EU-burgers die zich in België komen vestigen. ‘Economisch inactieve en werkzoekende Unieburgers en hun gezinsleden en zullen gedurende de eerste vijf jaar van hun verblijf geen sociale bijstand ontvangen’, zo klinkt het in het regeerakkoord. Een Fransman, Bulgaar of Roemeen die naar ons land komt, zou de eerste vijf jaar dus geen beroep kunnen doen op bijvoorbeeld een leefloon.
Volgens experts is dat voornemen juridisch op los zand gebouwd. ‘Op dit moment heeft een EU-burger die geen werk zoekt in principe na drie maanden recht op sociale bijstand’, zegt professor socialezekerheidsrecht Eleni De Becker (VUB en KU Leuven). ‘De wetgeving is daar duidelijk over.’
‘Om een recht op verblijf te behouden in België moeten deze burgers wel over de nodige bestaansmiddelen beschikken’, zegt De Becker. ‘Er moet worden nagegaan of de persoon een “onredelijke belasting” vormt voor het socialebijstandsstelsel. Maar dat moet individueel worden beoordeeld. Een algemene uitsluiting zoals het regeerakkoord vooropstelt, lijkt onhaalbaar op basis van Europees recht.’
Zet Conner Rousseau (Vooruit) onze sociale zekerheid op het spel?
Actieve EU-burgers
Dat geldt des te meer bij de voorstellen over EU-burgers die wél beroepsactief zijn. Daarover zegt het regeerakkoord: ‘EU-burgers en hun gezinsleden zullen gedurende de eerste vijf jaar van hun verblijf slechts in uitzonderlijke en tijdelijke gevallen recht hebben op redelijke sociale bijstand.’
Dat gaat te ver, aldus professor De Becker. ‘Actieve EU-onderdanen hebben recht op gelijke behandeling als Belgen’, zegt De Becker. ‘Zo staat het in de Europese wetgeving. Het Hof van Justitie interpreteert het begrip “beroepsactief” bovendien ruim.’ Om de wens van het regeerakkoord uit te voeren, zal de regering onder meer botsen op de Europese verblijfsrichtlijn uit 2004.
‘Actieve EU-burgers en Belgische werknemers ongelijk behandelen, zou een flagrant probleem vormen.’
Professor sociaal recht Freek Louckx (UAntwerpen) bevestigt: ‘De regering-De Wever mag juridisch weerwerk verwachten, en zal uiteindelijk nul op het rekest krijgen. Actieve EU-burgers en Belgische werknemers ongelijk behandelen zou een flagrant probleem vormen.’
De recentste cijfers over leeflonen aan EU-burgers dateren van vorig jaar. In de eerste helft van 2024 kregen 17.500 EU-onderdanen een leefloon, voor een bedrag van in totaal 69,4 miljoen euro. De data zeggen niets over hoeveel jaar de begunstigden zich al op ons grondgebied bevonden.
Gerommel over meerwaardebelasting: ‘Regering-De Wever is sadomasochistisch bezig’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier