Etiket van ‘marionet van de oude garde’ plaagt kandidaat-voorzitter Open VLD

Hoewel Vincent Verbeecke zelf elke associatie met de partijtop wegwuift, spreken steeds meer toppers zich voor hem uit als voorzitter van de Open VLD. ‘Ze denken allemaal dat ze daar persoonlijk hun voordeel mee doen. En dat is een probleem.’

De fluistercampagne die zich al vroeg in de race om het voorzitterschap van de Open VLD op gang trok, zwelt aan. Het voorwerp: kandidaat-voorzitter Vincent Verbeecke. De beschuldiging: waterdrager voor the powers that be.

Het begon met een telefoontje van ontslagnemend premier Alexander De Croo naar Eva De Bleeker, zijn oude staatssecretaris en een van de favorieten voor het voorzitterschap. In dat gesprek sprak De Croo zijn waardering uit voor Verbeecke, toen nog woordvoerder van de ondertussen vertrokken Vlaamse viceminister-president Gwendolyn Rutten.

Later, op een bijeenkomst, sprak ontslagnemend vicepremier Paul Van Tigchelt zijn openlijke steun uit voor de 29-jarige Verbeecke. Zijn lofbetuiging, inclusief foto, werd mee opgenomen in een brief van Verbeecke aan Open VLD-leden in delen van de provincie Antwerpen: ‘Vincent is jong, bekwaam en liberaal. En hij heeft de leiderschapskwaliteiten om een goed team rond zich te verzamelen om een sterke, liberale partij in Vlaanderen opnieuw te doen floreren.’

Trekpop

Het kamp-Verbeecke verdedigt zich door te zeggen dat in andere delen van Vlaanderen lokale kopstukken werden opgenomen in de briefcampagne, zoals de Lokerse burgemeester Stefan Walgraeve. Bovendien, zo klinkt het over Paul Van Tigchelt, ‘is de vernieuwing die met hem is gekomen een van de beste dingen die de partij kon overkomen’. Als nationaal politicus is Van Tigchelt inderdaad een nieuw gezicht. Tegelijk was hij 20 jaar geleden al adjunct-kabinetschef van toenmalig vicepremier Patrick Dewael.

Verbeecke is oud-medewerker van Rutten en Bart Somers. De inschatting is dat hij ook hun steun geniet. Oude krijger Koen Anciaux, adjunct-kabinetschef van zowel Somers als Rutten, zette op zijn profielfoto op Facebook het opschrift ‘Team Vincent Verbeecke’. Tom Ongena, de ontslagnemende partijvoorzitter, sprak zich tegenover een groepje journalisten tijdens de 11 juliviering in het Brusselse stadhuis eveneens positief uit over Verbeecke.

De indruk ontstaat dus dat Verbeecke ‘het mannetje’ – sommigen zeggen ‘de marionet’ – van de oude garde is. Er wordt gezegd dat de toppers zich positioneren om ook in toekomst hun positie als fractieleider, minister of een ander bedankje te verzekeren. ‘Ze denken allemaal dat ze er persoonlijk goed uit zullen komen’, zegt een insider. ‘En dat is op zich al een probleem.’ Tegenstanders van Verbeecke hopen dat het etiket van trekpop stevig blijft plakken, want een breuk met het verleden is net wat de moegeregeerde Open VLD-leden wensen.

Voorzittersverkiezingen Open VLD: schaduw van Alexander De Croo hangt boven de race

Rotte vis

Voor de negatieve toonzetting over Verbeecke wordt naar team-De Bleeker gewezen. Tegelijkertijd is het geen geheim dat het gros van de partijtop geen heil ziet in haar kandidatuur. Kopstukken vrezen dat ze te zeer wordt gedreven door wrok na haar gedwongen ontslag uit de Vivaldi-regering, toen De Croo en vicepremier Vincent Van Quickenborne haar als een baksteen lieten vallen. Voor het grote publiek is niet zij maar Verbeecke een gloednieuw gezicht.

Verbeecke zit dus verveeld met de beeldvorming. Hij voelt dat hij zich moet verdedigen tegen iets wat buiten zijn wil om gebeurt. Toch kiest hij voor de tegenaanval. Eerder sprak hij over de ‘verbrande pennen’ die ‘geen nieuw boek kunnen schrijven’.

Recent stelde hij het nog scherper: ‘De vis rot aan de kop.’

Hij distantieerde zich van zijn baas Gwendolyn Rutten, die haar ministerschap inruilde voor het voltijdse burgemeesterschap in Aarschot. Bovendien zet hij fors in op de decumul, waardoor een burgemeester alleen nog in het parlement mag zitten als er minder dan 20.000 mensen in zijn of haar gemeente wonen. Een maatregel die uitgerekend Rutten pijn zou doen omdat ze zou moeten kiezen tussen haar gemeentehuis en haar zetel in het Vlaams Parlement.

‘Er is geen goede kant aan de keuze van Rutten voor de eigen carrière’

Cultuur van beïnvloeding

De argwaan rond Verbeeckes kandidatuur groeide donderdag nog wat. Via een persbericht maakten de voorzitters van de Jongliberalen (de jongerenafdeling van de Open VLD), en de bevriende organisaties LVV en Liberales hun stemadvies wereldkundig. De keuze valt op Verbeecke, want ‘hij is klaar om de leiding te nemen van een herboren liberale partij’.

Het bericht zorgde meteen voor verwarring: spraken de voorzitters in eigen naam of in die van hun organisaties? Het bleek het eerste. Op sociale media probeerden Jongliberalen de schade te beperken: ‘Als jongerenpartij hebben we nog nooit een voorzitterskandidaat gesteund en dat doen we nu ook niet. Wij blijven onafhankelijk. Zoals het hoort.’ Achter de schermen klagen militanten over voorzitter Sepp Tyvaert en de ‘cultuur van beïnvloeding’.

Naast Verbeecke en De Bleeker doen ook Frédéric De Gucht, Maxime Natus, Stefaan Nuytten, Bert Schelfhout, Tineke Van hooland en Maurits Vande Reyde een worp naar het voorzitterschap. Vande Reyde en De Gucht zijn te duchten underdogs. De zoon van Karel De Gucht blijkt steeds beter in de smaak te vallen.

Voor waarnemers is het moeilijk om grote inhoudelijke verschillen te ontwaren. Nu de liberalen zowel in de Vlaamse als in de federale regering hoogstwaarschijnlijk worden ingeruild voor de socialisten van Vooruit ruiken ze hun kans voor stevig oppositiewerk tegen de CD&V en vooral de N-VA, de belangrijkste afnemer van socio-economisch rechtse kiezers.

De eerste ronde van de verkiezingen vindt plaats tussen 12 en 17 augustus. Als geen enkele kandidaat de absolute meerderheid behaalt, komt er een tweede ronde met de twee best scorende kandidaten. Ten laatste op 24 augustus is de nieuwe Open VLD-voorzitter bekend. Ruim 40.000 leden kunnen stemmen.