Een op de zes haltes verdwijnt in nieuwe net van De Lijn

De Vlaamse openbaarvervoermaatschappij De Lijn zet begin 2024 een nieuwe stap in de uitrol van de basisbereikbaarheid, waarbij bussen geconcentreerd worden op lijnen met grotere vraag. Daarbij zal het netwerk van De Lijn nog zowat 16.400 haltes tellen, ruim 3.000 haltes of 17 procent minder dan voor de start van de basisbereikbaarheid. Waar er minder of geen reguliere bussen rijden, zullen reizigers zelf een rit moeten aanvragen.

Dat hebben Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) en directeur-generaal van De Lijn Ann Schoubs dinsdag gezegd tijdens een persconferentie bij De Lijn in Mechelen. 

De basisbereikbaarheid is een nieuw systeem van openbaar vervoer, dat werkt met lagen. De ruggengraat is het treinnet. Dat wordt gevolgd door het kernnet: bussen en trams die grote woonkernen en handelscentra, ziekenhuizen … met elkaar verbinden. Bussen tussen kleinere steden en gemeenten vormen het aanvullend net. Daarbuiten komt het flex-net, waarbij er enkel op aanvraag wordt gereden.

In juli werd gestart met een eerste fase van de basisbereikbaarheid, vanaf 6 januari volgt de tweede, meest ingrijpende fase. Dan zal 89 procent van het nieuwe net ingevoerd zijn, zei Vlaams minister Peeters.

“We gaan veel meer de vraag volgen, de middelen efficiënt inzetten waar ze nodig zijn”, zo zei Schoubs. De focus gaat dus naar de lijnen waar de vraag groot is. Die routes worden geoptimaliseerd: de bussen zullen vaak frequenter rijden, vroeger beginnen en/of later eindigen, maar de lijnen worden ook rechtgetrokken: de bussen rijden niet langer om door allerlei wijken, maar volgen de hoofdwegen. 

Een gevolg is dat er ook haltes verdwijnen: van bijna 20.000 haltes voor de start van de basisbereikbaarheid gaat het naar 16.392 haltes na 6 januari. De stopplaatsen vallen weg omdat ze bijvoorbeeld niet langer bediend worden, omdat er nauwelijks reizigers opstappen, of omdat ze vlakbij een andere halte liggen die wel behouden blijft. Schoubs benadrukte dat in dichtbevolkte regio’s minstens 95 procent van de inwoners een openbaarvervoerhalte behoudt op maximaal 750 meter afstand. 

Een op de vier resterende haltes zal een zogenoemde flexhalte zijn. Dat zijn haltes waar er geen bussen stoppen op regelmatige basis, maar die alleen bediend worden wanneer een omwonende om een rit vraagt. Dat gebeurt via het ‘flexvervoer’, de opvolger van de belbussen. Dat flexvervoer start ook op 6 januari. Reizigers zullen dan op voorhand een flexrit moeten reserveren via de ‘Hoppincentrale’ (via app, website of telefoon). Dat kan vanaf dertig dagen tot dertig minuten voor de rit. Ze krijgen dan eerst een tijdsvenster van 30 minuten waarin het busje – of soms een taxi – hen aan een halte zal oppikken; ongeveer een uur voor de rit krijgen ze het exacte tijdstip door. De tarieven voor flexritten zijn dezelfde als voor de reguliere busritten. 

Tijdens een proefperiode in drie regio’s (Klein-Brabant, Vlaamse Ardennen en Diest-Aarschot) werden op minder dan een jaar tijd ruim 70.000 flexritten uitgevoerd, door zowat 2.300 unieke gebruikers, zo gaf Schoubs nog mee. Een regelmatig terugkerend puntje van kritiek is het tijdsvenster van een halfuur, dat reizigers te ruim vinden. De Lijn bekijkt of ze dat op termijn kan inkorten. 

De topvrouw van De Lijn erkende dat het nieuwe net voor heel wat reizigers een aanpassing zal zijn. “Mensen hebben niet zo graag verandering”, aldus Schoubs. “De reizigers zullen tijd nodig hebben om dit gewoon te worden, om het aanbod te leren kennen en de nieuwe lijnen.” Veel lijnen krijgen immers ook een nieuw nummer. 

Vlaams minister Peeters van haar kant wees op de “optimalisering” van het net en de reistijden. “Als er veel haltes zijn, dan moeten de bussen veel stoppen en dat is de reistijd langer. Dat is minder aantrekkelijk voor de reizigers”, zei de minister. Door in te zetten op kortere reistijden op de grote lijnen, hoopt ze meer reizigers te lokken. “En in de wijken en dorpskernen kiezen we voor maatwerk”, via het systeem van de flexbussen, klonk het nog.

Reizigers kunnen vanaf morgen/woensdag meer informatie krijgen over de veranderingen en hun reisroute van na 6 januari plannen op de website en in de app van De Lijn. Een flexbus reserveren kan vanaf 6 december.