Econoom Paul De Grauwe is over het algemeen best tevreden met het regeerakkoord. Maar van de solidariteitsbijdrage voor mensen met aandelen is hij niet onder de indruk. ‘De superrijken blijven weer buiten schot.’
‘Er staan heel wat leuke zaken in het regeerakkoord’, zegt econoom Paul De Grauwe. Knack vroeg de professor van de KU Leuven en de London School of Economics om het regeerakkoord een eerste keer door te nemen, waarbij voorlopig helaas de begrotingstabellen ontbreken. Die zijn nochtans niet onbelangrijk om te zien wat de precieze impact zal zijn van maatregelen, maar er valt al heel wat te zeggen over de beslissingen die nu al zijn afgeklopt.
Waar bent u dan gelukkig mee?
Paul De Grauwe: Er staan heel wat maatregelen in over de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Die is in ons land nog altijd redelijk rigide. Ik woon nu in Engeland, en de verschillen zijn soms nog wel heel groot. Er worden eindelijk zaken versoepeld, zoals nachtarbeid, sluitingsuren en studentenarbeid. Toen ik lang geleden in het parlement zat voor de VLD, had Guy Verhofstadt mij gevraagd om een paar versoepelingen voor onze bedrijven door te proberen voeren die ik vandaag pas in het regeerakkoord zie staan. Dat is dus allemaal positief, hoewel de budgettaire implicaties wel heel royaal worden ingeschat. Ik lees dat uiteindelijk twee derde van de begrotingsinspanningen geleverd moeten worden door structurele hervormingen in de arbeidsmarkt, de pensioenen en de terugverdieneffecten die daarbij horen. Voorlopig is dat niet meer dan een akte van geloof. Het is goed mogelijk dat tijdens deze regeerperiode verrassingen zullen opduiken waardoor de begroting alsnog ontspoort en voor conflicten zorgt binnen de regering. Ik hou mijn hart vast.
‘Regering-De Wever verkoopt regeerakkoord als een kat in een zak’
‘Deze pensioenhervorming is niet fair. De jongeren moeten alles betalen.’
Tijdens de onderhandelingen was er al een discussie gaande over, met altijd weer datzelfde spreekwoord, of de grootste schouders de zwaarste lasten zullen dragen. De meerwaardebelasting op de verkoop van aandelen werd in die tijd ook omgedoopt tot een solidariteitsbijdrage. Wat is uw conclusie?
De Grauwe: Ik vind alleen die meerwaardebelasting terug in het akkoord, en daar gaan we de superrijken niet mee treffen. Het is wel goed dat die belasting er komt, maar in mijn ogen is dat de tweede beste keuze. Mensen moeten tien procent op de winsten betalen bij de verkoop van hun aandelen, maar veel superrijken verkopen hun aandelen natuurlijk nooit. Ik geef graag als voorbeeld de miljardairs die aandelen van AB InBev bezitten. Het zijn echt niet zulke grootaandeelhouders die hun portefeuille snel verkopen en straks meer belastingen moeten betalen.
Wat was een beter idee geweest?
De Grauwe: Een progressieve vermogensbelasting op aandelen, of ze nu verkocht worden of niet. Stel – bij wijze van voorbeeld – het eerste miljoen vrij, en reken vanaf dan één procent aan op dat vermogen. Laat het oplopen tot vier procent voor alles boven het miljard. Nederland heeft een jaarlijkse belasting op een fictief rendement uit vermogen. Laat ons er in dat geval van uitgaan dat mensen jaarlijks zo’n vier procent aan rendement halen, en belast dat aan 25 procent. Dat zou ook billijk zijn, en daarmee worden de superrijken wel geraakt. Vandaag blijven die weer buiten schot.
Er komt een nieuwe ronde voor fiscale amnestie. Vindt u dat een goed idee?
De Grauwe: Nee. Wanneer gaat dat eindelijk eens ophouden? Mensen kunnen blijven foefelen, in de zekerheid dat ze hun geld ooit wel eens zullen kunnen witwassen bij de fiscus. Didier Reynders van de MR is de eerste minister die zo’n rondje van fiscale amnestie heeft georganiseerd, waarschijnlijk om z’n buddies een plezier te doen. Daar zaten duistere figuren tussen toen. We moeten daar eindelijk eens mee stoppen.
U noemde al de arbeidsmarkthervormingen. Ook ons pensioenstelsel wordt stevig verstrengd.
De Grauwe: Er moest een pensioenhervorming komen, maar deze regering vraagt alleen aan de jongere generatie om een inspanning te doen. Zij zullen allemaal langer moeten werken, en de toegang tot hun pensioen wordt verstrengd. Ik ben zelf gepensioneerd: waarom wordt er vandaag niets aan mensen zoals ik gevraagd? Voor zover ik kan zien verandert er aan onze statuten helemaal niks. Het is pervers dat er niet aan die verworven rechten wordt geraakt. Ik begrijp dat het voor politici moeilijk is om iets van mensen af te nemen, de gepensioneerden zijn ondertussen ook met heel veel, maar deze hervorming is niet fair. De jongeren moeten alles betalen.
U zei het zelf al: u was ooit actief bij de VLD, nu Open VLD. Zal die partij het makkelijk krijgen in de oppositie?
De Grauwe: Ik vrees van niet. Er staan veel zaken in het regeerakkoord die de liberalen zelf jarenlang hebben bepleit. Ze zullen misschien op de meerwaardebelasting beginnen schieten, maar mijn indruk is dat zo’n belastingen breed gedragen worden door de bevolking. Open VLD zal het niet gemakkelijk hebben om haar eigen accenten te leggen.
De regering-De Wever: een tegennatuurlijk kabinet in tijden van Trump en Musk
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier