‘Dezelfde architectuur voor alle treinstations? Ik moest meteen aan Center Parcs denken’

Knack-redacteur Peter Casteels gooit elke week een blokje hout op het vuur.

Ik heb het geluk naast het mooiste gebouw ter wereld te wonen. Zelfs na vijftien jaar weet ik nog altijd niet helemaal wat ik van de renovatie vind, maar de hal, de buitengevel en de spooroverkapping boven Antwerpen-Centraal maken van dat station een parel. Wanneer ik ‘s nachts naar huis fiets, en vanaf de De Keyserlei of al op de Meir het station zie oplichten, weet ik weer waarom ik helemaal niet in een echte stad hoef te wonen en ik in Antwerpen altijd gelukkig zal zijn. Als ik overdag het station binnenloop om een vriend op te pikken en even naar boven kijk, naar die koepel en het majestueuze plafond, gebeurt het ook vaker wel dan niet dat ik aan Tony Judt moet denken. Die briljante Britse historicus bezong vaak het Europese spoornetwerk. Hij hield van het openbaar vervoer. Voor hij in 2010 aan ALS overleed, werkte Judt nog aan een boek over treinen, en de mooiste stations van Europa noemde hij graag de kathedralen van moderniteit. Terwijl theaters – ik zal de Bourla ook al wel eens het mooiste gebouw ter wereld hebben genoemd – nog maar een heel select publiek aantrekken, zijn het vandaag stations die alles en iedereen met elkaar verbinden.

Om maar te zeggen dat het me even zwart voor de ogen werd toen ik onlangs Georges Gilkinet in Humo las. De Ecolo-minister van Openbaar Vervoer moest verantwoording afleggen voor wat er allemaal misloopt bij de NMBS – ik hoef het u niet te vertellen. Een van die dingetjes waren de fortuinen aan belastinggeld die naar nieuwe stations zoals die in Luik en Bergen zijn gegaan. Zulke dure bouwprojecten zullen er niet meer gauw komen, dankzij Gilkinet. ‘Ik háát verspilling, dat heb ik van mijn moeder’, zei hij. Het was een aanloopje naar het godgruwelijkste idee dat een politicus in vele jaren heeft geopperd. ‘Voortaan krijgen alle nieuwe stations dezelfde architectuur, dat is veel efficiënter.’

Efficiënter. Goed, hè?

Ik moest meteen aan de bungalowparken van Center Parcs denken, waar voor de efficiëntie ook alle huisjes exact hetzelfde ontwerp hebben. We krijgen alleen nog maar dezelfde blokkendozen, alsof het nog niet erg genoeg is dat in alle stations alleen nog filialen van Panos en Starbucks te vinden zijn. Maar het treurigste is wel de blijdschap die, zo kan ik me heel makkelijk voorstellen, Gilkinet voelde toen hij of een van zijn kabinetsmedewerkers die geniale ingeving had. Is het dat soort van fantasieloze rekenkunde waarvoor we politici nog slechts willen belonen?