Bart De Wever masseert onderhandelaars na migratienota ‘die Vlaams Belang langs rechts voorbijsteekt’

Asiel en migratie beloven nu al een grote uitdaging te worden in de federale regeringsonderhandelingen. Vooral Les Engagés loopt in de kijker als tegenpool van de N-VA van formateur Bart De Wever. ‘Die partij is meer PS dan MR.’

Vanwege misverstanden en foutieve interpretaties kwam er woensdag een nieuwe onderhandelingsronde over het thema asiel en migratie. De eerste zogenaamde sneuvelnota die de N-VA-studiedienst naar de mailboxen van de Arizonapartijen Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés had gestuurd was niet in goede aarde gevallen. De centristen van Les Engagés namen het voortouw in het verzet, waarop Vooruit zijn karretje eraan vasthing. Het overleg van woensdag verliep volgens een aanwezige constructief: ‘Iedereen heeft zijn vragen kunnen stellen.’

De tekst was een openingszet – logisch, een sneuvelnota dient om te sneuvelen. Het is gissen naar de concrete elementen waarover de partijen precies struikelden. Wel staat vast dat de tekst te zeer overhelde naar het tegengaan van (illegale) migratie. Volgens een bron werd er gewag gemaakt van een opt-out van het Europese migratiebeleid.

Met een opt-out zou België minder gebonden zijn aan de Europese regels, maar volgens experts vereist zoiets een verdragswijziging, wat op korte termijn ondenkbaar is. Maar voor Les Engagés en Vooruit is dat imbuvable. ‘Je kunt rekening houden met de besognes van Vlaams Belang-kiezers of je kunt het Vlaams Belang langs rechts voorbijsteken – daar is nog altijd een verschil tussen’, zegt iemand. Bart De Wever (N-VA) is even uit zijn rol van formateur gevallen, zo wordt geïnsinueerd, door zulke eenzijdige teksten af te leveren, ook rond gezondheidszorg en arbeidsmarkt.

Het Vlaams Belang, een van de winnaars van 9 juni, pleitte als enige partij onvoorwaardelijk voor een opt-out. Al komt het voorstel van de N-VA niet uit de lucht vallen. In hun verkiezingsprogramma pleiten de Vlaams-nationalisten voor een Europees migratiebeleid naar Australisch model, waarbij iedereen die illegaal aan land komt elke kans op een legaal verblijf verliest. ‘Weigert de EU tegen 2025 mee te gaan in dit strengere maar humane migratiekader, dan onderhandelen we, naar Deens voorbeeld, een opt-out van de Europese regelgeving op het vlak van asiel en migratie.’ De N-VA is en blijft de grootste partij binnen Arizona. De Vlaams-nationalisten vaardigen overigens oud-staatssecretaris Theo Francken af, die op zijn beurt enkele oud-cabinetards van zijn tijd in de regering-Michel voor de werkgroep inschakelt.

Kinderen opsluiten

Hoe dan ook zijn de migratiestandpunten van de N-VA anno 2024 veel forser dan die van 2019. De partij pleit voor een ‘asielstop’ van tien jaar, een ‘illegalenregister’ voor mensen zonder wettig verblijf en de invoering van het begrip ‘persona non grata’ voor mensen in onwettig verblijf die niet meteen verwijderd kunnen worden.

De N-VA botst op het federale niveau op dezelfde kritiek als op het Vlaamse niveau, waar formateur Matthias Diependaele de dans leidt. De openingszet van De Wever wordt gezien als overdreven zwart-geel, op het karikaturale af. ‘Is de N-VA soms van plan om extreemrechts te beginnen zodat we na onderhandelingen uiteindelijk belanden bij rechts?’ klinkt het.

Volgens een onderhandelaar is Les Engagés, de partij van Maxime Prévot, op het vlak van migratie ‘eerder PS dan MR’. Dat blijkt ook uit hun verkiezingsprogramma, waarin een nieuwe collectieve regularisatieronde wordt voorgesteld voor personen zonder wettig verblijf. Ook willen de centristen geen afstand nemen van het verbod op het opsluiten van uitgeprocedeerde gezinnen met kinderen, dat er onder Vivaldi kwam. Beide voorstellen staan haaks op de visie van de N-VA.

Ook de CD&V, die met Nicole de Moor de staatssecretaris voor Asiel en Migratie aan tafel heeft zitten, zal wellicht botsen met haar Franstalige zusterpartij. Wel wordt erkend dat Les Engagés zich constructief opstelt, net als formateur De Wever. Met een opvangcrisis die nog niet is gaan liggen – in juni waren er opnieuw ruim 2700 asielaanvragen en een zo goed als volledig bezette opvangcapaciteit van 35.700 plaatsen – beseft iedereen dat er iets moet gebeuren aan de in- en uitstroom.

Een ding is zeker: Bart De Wever is nog niet klaar met Maxime Prévot.

Komt er eindelijk een hervorming van de partijfinanciering en de parlementaire lonen?