Wie verkiezingen zegt, denkt Ivan De Vadder. Het politieke gezicht van de VRT staat vandaag voor de dertiende (!) keer aan het scherm om de kijkers doorheen het doolhof aan balkjes en cijfers te loodsen.
‘Elke stem doet er toe’, zegt De Vadder. ‘Er zijn veel voorbeelden te geven van zetels en zelfs coalities die afhangen van enkele stemmen. Het is daarom heel belangrijk om een bewuste keuze te maken.’
De eloquente Gentenaar werkt sinds 1991 voor de politieke redactie van de openbare omroep. Sinds 1999 is hij het vertrouwde gezicht aan het uitslagenscherm. Of deze balkjes hem nog altijd fascineren, wil ik weten. ‘Ja, natuurlijk. Het is de wiskunde die bepaalt welke coalitie straks mogelijk wordt en welke coalitie niet. Dat maakt het telkens weer zo boeiend. Het draait allemaal rond deze cijfers. Vandaag verandert de wereld. Letterlijk. Morgen worden wij wakker in een nieuw land.’
In uw laatste boek gaat u stevig tekeer tegen mensen die blanco of ongeldig stemmen. Waarom?
De Vadder: ‘Omdat deze stemmen verdwijnen in het grote niets. De zetels worden immers verdeeld op basis van het aantal geldige stemmen. Het enige wat je daarmee bereikt, is dat de partijen iets minder geld krijgen. Elke stem is goed voor pakweg drie euro. Maar als je de moeite doet om naar het stemhokje te gaan, waarom zou je dan ongeldig stemmen? Dat snap ik niet.’
Mag ik zeggen dat de grote winnaar al vastligt, namelijk Vlaams Belang?
De Vadder: ‘Neen, je mag dat niet zeggen. Stel dat Vlaams Belang 23,5 procent behaalt. Elke commentator zal zeggen dat zij de verkiezingen verloren heeft – terecht. De verwachtingen liggen nu eenmaal op 27 procent en meer.’
Dus Vlaams Belang is niet de grote winnaar als ze 23 procent behaalt en de grootste partij van Vlaanderen wordt?
De Vadder: (knikt) ‘Dat zou een overwinningsnederlaag zijn. Winst wordt niet alleen afgemeten aan de vorige verkiezingen, maar ook aan de verwachtingen. En die liggen een pak hoger dan 23 procent. Ook de partijen zelf houden daarmee rekening in hun communicatie. Herinner u die scène van enkele jaren geleden op VTM met Filip Dewinter. Hij wist niet dat zijn micro al aanstond. “Verdomme, we hebben verloren’, zei hij. ‘Maar als we hier buiten komen, gaan we zeggen dat we gewonnen hebben”.’
Wat vindt u trouwens van de kritiek dat Vlaams Belang te veel airplay heeft gekregen?
De Vadder: (zucht) ‘Hoe groter een partij, hoe meer die aan bod mag komen in de uitzendingen tijdens de campagne. Dat is al vele jaren de regel in dit huis. Ik sta daar ook achter. Want wat is te veel? Wie gaat dat bepalen? De mensen die ideologisch tegen Vlaams Belang zijn? De overheid? Ik heb het moeilijk met die kritiek. (benadrukt) Bovendien wordt Vlaams Belang niet behandeld zoals een andere partij. Ten eerste omdat het een oppositiepartij is. Maar vooral omdat het de erfgenaam is van een partij die veroordeeld is voor racisme (Vlaams Blok, red.). Waarom struikelen wij zo over woorden als omvolking? Waarom wijzen wij voortdurend op holebirechten? Je kan niet zeggen dat de pers in deze campagne niet kritisch geweest is tegenover Vlaams Belang.’
Lees het volledige interview met Ivan De Vadder in De Zondag
