De Stemtest-check van het Vlaams Belang: onze lezers zijn tegen een onafhankelijk Vlaanderen met hoofdstad Brussel

De Stemtest-check van Knack werd de laatste weken massaal ingevuld. Wat vertellen de resultaten over de inhoudelijke sterktes van het Vlaams Belang?

Representatief voor de hele Vlaamse bevolking zijn de resultaten van de Stemtest-check niet. Wel vertellen de cijfers iets over de lezers die hebben deelgenomen. ‘Antwoorden uit een stemtest halen en daaruit conclusies trekken over “de Vlaming” of “de Belg” kan niet omdat je geen representatieve groep mensen hebt die de test invullen’, benadrukt professor politieke wetenschappen Dave Sinardet (VUB).

‘Daarvoor heb je een steekproef nodig van de hele populatie, waarbij iedereen evenveel kans heeft om geselecteerd te worden. Hier kiezen mensen zelf of ze deelnemen, in dit geval Knack-lezers en dus geen dwarsdoorsnede van alle Vlaamse kiezers. Bovendien kan het dat mensen de stemtest meerdere keren invullen en weten we niet of iedereen volledig naar waarheid antwoordt’, gaat Sinardet voort. ‘Anderzijds is het met de nodige nuances wel interessant om te zien waar verschillen en overeenkomsten zitten en hoe partijen daarop reageren.’

Nieuwkomers

Migratie werd een van de belangrijkste thema’s van deze verkiezingen en het Vlaams Belang speelt daar met zijn slogan ‘Vlaanderen weer van ons’ handig op in. De partij wil er zowat alles aan doen om migratie terug te dringen. ‘Wat bestaat nog strenger maken, en daarboven nog een extra laag maatregelen die migranten ontmoedigen, bestraffen en soms ronduit pesten’, zoals Walter Pauli in Knack schreef.

Het kiesprogramma van Vlaams Belang: een nieuwe catalogus ‘Eigen Volk Eerst – Eigen Volk Beter’

Absoluut centraal in het migratiebeleid van het Vlaams Belang staat de uitsluiting van nieuwkomers uit de Belgische sociale zekerheid. De partij wil nieuwkomers pas toegang geven tot die sociale zekerheid na acht jaar wettelijk verblijf in België, drie jaar werken en bewezen kennis van het Nederlands (niveau B1).

Nochtans antwoordde slechts 6 procent van de lezers die de Stemtest-check invulden, potentiële Vlaams Belang-kiezers, in lijn met de partij ‘niet akkoord’ op volgende stelling: ‘Iedereen die legaal in ons land verblijft en meebetaalt aan onze sociale zekerheid, heeft ook recht op die sociale zekerheid’. Een opmerkelijk lage score, vindt Sinardet. Maar misschien, zo denkt hij, vinden mensen het geen probleem dat iemand toegang krijgt tot de sociale zekerheid, als die persoon daar ook aan meebetaalt.

‘De grote bron van ergernis gaat vooral over nieuwkomers die zomaar toegang krijgen tot de sociale zekerheid zonder dat ze eraan bijgedragen’, zegt Sinardet. ‘Wat in een aantal gevallen inderdaad ook kan, bijvoorbeeld met een leefloon. Dat resultaat zou dus kunnen suggereren dat mensen niet vinden dat nieuwkomers moeten worden uitgesloten van de sociale zekerheid, op voorwaarde dat ze er effectief aan meebetalen.’

De grootste angst van Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken

Vlaanderen onafhankelijk

Het Vlaams Belang droomt van een onafhankelijk Vlaanderen met de taalgrens als landsgrens. De partij is bereid om met Wallonië te onderhandelen en zich ‘welwillend’ op te stellen, alleen over Brussel is er geen marge. De stad zou ‘in haar geheel en onlosmakelijk’ deel uitmaken van Vlaanderen en ‘elke poging om de grens te wijzigen, wijzen we resoluut af’.

Op de Stemtest-check antwoordde ongeveer 40 procent van de Vlaams Belang-respondenten in lijn met de partij ‘akkoord’ op volgende stelling: ‘Bij een onafhankelijk Vlaanderen hoort de hoofdstad Brussel. Daarbuiten wordt de taalgrens de landsgrens.’ Een meerderheid van de respondenten lijkt zich dus niet te kunnen vinden in een onafhankelijk Vlaanderen met Brussel als hoofdstad.

Sinardet nuanceert: ‘Het zijn eigenlijk twee stellingen door elkaar. Misschien zijn mensen geen voorstander van een onafhankelijk Vlaanderen, of misschien vinden ze de oplossing met Brussel onrealistisch. Als we aannemen dat mensen de stelling met een onafhankelijk Vlaanderen als gegeven interpreteerden, en vervolgens oordeelden of Brussel erbij moet horen of niet, is 40 procent wel redelijk weinig.’

‘Anderzijds is het totaal onrealistisch om te stellen dat Brussel ooit bij een onafhankelijk Vlaanderen zou horen’, gaat Sinardet voort. ‘Misschien hebben mensen dat ook wel door. Een volledig onafhankelijk Vlaanderen is al geen evidentie, maar Brussel daarbij – dat gaat nog een stap verder. Het probleem bij alle scenario’s voor een onafhankelijk Vlaanderen is precies dat er nooit een ernstige oplossing voor Brussel is.’

Ongeveer twee derde van de Vlaams Belang-respondenten antwoordde in lijn met de partij ‘akkoord’ op volgende stelling: ‘Nieuwkomers moeten een verplichte inburgeringstest ondergaan. Daar horen ook Franstalige inwoners in de Vlaamse Rand bij.’

Dat zou volgens Sinardet kunnen liggen aan het feit dat communautaire standpunten door veel mensen veel minder worden gevolgd dan migratiestandpunten. ‘Dat blijkt ook uit andere onderzoeken’, zegt hij. ‘De meeste mensen houden het migratie- en het communautaire debat ook gescheiden, terwijl het Vlaams Belang het allemaal op één hoop gooit. Wie voor strengere integratieregels is, denkt vooral aan nieuwkomers en niet per se aan Franstalige Belgen.’

Alternatieve straffen

Het Vlaams Belang wijst alternatieve straffen resoluut af. De partij pleit voor een maximale toepassing van het snelrecht en een zo snel mogelijke en volledige uitvoering van alle opgelegde straffen. Voor dat idee lijken Vlaams Belang-respondenten niet helemaal gewonnen. Slechts 42 procent van de respondenten reageerde in lijn met de partij ‘niet akkoord’ op volgende stelling: ‘De gevangenissen in België zitten overvol. Meer inzetten op alternatieve straffen kan voor verlichting zorgen op lange termijn.’

‘Hier hebben al iets meer mensen dezelfde mening als de partij, maar het blijft een minderheid’, verduidelijkt Sinardet. ‘Verschillende keren blijkt dus dat de respondenten minder radicaal denken dan het Vlaams Belang zelf. Dat kan natuurlijk ook liggen aan het specifieke profiel van de gebruikers van deze stemtest. Als de gevangenissen vol zitten, lijken alternatieve straffen voor Vlaams Belang-respondenten wel een goede optie, en een onafhankelijk Vlaanderen met Brussel als hoofdstad? Dat vinden ze niet realistisch.’

Zelfstandige

De hoogste overeenkomst, bijna 90 procent, tussen Vlaams Belang-respondenten en de partij was er over volgende stelling: ‘Zelfstandigen hebben even veel recht op ouderschapsverlof als werknemers en ambtenaren.’ Het Vlaams Belang pleit voor een gelijkschakeling van het ouderschapsverlof voor alle werkenden in ons land, of dat nu zelfstandigen, ambtenaren of werknemers zijn.

Ook dat vindt Sinardet een vreemd resultaat, omdat het niet behoort tot de corebusiness van het Belang, terwijl ze bij hun belangrijkste stellingen een veel lagere overeenkomst hebben. ‘Maar misschien gaan in de bredere samenleving veel mensen in het algemeen akkoord met deze stelling.’

Reactie

Ondanks herhaaldelijke verzoeken wenste het Vlaams Belang niet te reageren op de resultaten van de Stemtest-check.

Onderzoek ULB en UAntwerpen: ‘Vlaams Belang en PVDA sturen hoogst aantal polariserende tweets’