De Stemtest-check van de N-VA: onze lezers vinden werkloosheidsuitkeringen in tijd beperken een goed idee

De Stemtest-check van Knack werd de laatste weken massaal ingevuld. Wat vertellen de resultaten over de inhoudelijke sterktes van N-VA?

De resultaten van Knacks Stemtest-check zijn niet representatief voor de hele Vlaamse bevolking, maar de cijfers vertellen wel iets over de lezers die hebben deelgenomen. ‘Antwoorden uit een stemtest halen en daaruit conclusies trekken over “de Vlaming” of “de Belg” kan niet. Want je hebt geen representatieve groep mensen die de test invullen’, benadrukt professor politieke wetenschappen Dave Sinardet (VUB).

‘Daarvoor heb je een steekproef nodig van de hele populatie, waarbij iedereen evenveel kans heeft om geselecteerd te worden. Hier kiezen mensen zelf of ze deelnemen, in dit geval zijn het Knack-lezers en dus geen dwarsdoorsnede van alle Vlaamse kiezers. Bovendien kunnen mensen de stemtest meerdere keren invullen en weten we niet of iedereen volledig naar waarheid antwoordt’, gaat Sinardet voort. ‘Maar aan de andere kant is het – met de nodige nuances – wel interessant om te zien waar verschillen en overeenkomsten zitten en hoe partijen daarop reageren.’

Defensie

Met Theo Francken voorop maakte de N-VA van veiligheid en defensie een belangrijk thema van haar campagne. De uitgaven aan Defensie in ons land moeten volgens de partij, naar NAVO-normen, absoluut stijgen naar 2 procent van het bbp. Verder pleit de N-VA ook voor een uitbreiding van onderzoek en ontwikkeling in de sector, zowel door de overheid als door bedrijven.

Slechts een vierde van de respondenten van de Stemtest-check die potentiëel op de N-VA zouden stemmen antwoordde in lijn met de partij ‘niet akkoord’ op volgende stelling: ‘Onderzoek en ontwikkeling voor de Belgische defensie is een taak die door de overheid moet gebeuren.’

‘Ons standpunt is genuanceerd’, zegt N-VA-woordvoerder Philippe Kerckaert. ‘We pleiten voor meer samenwerking tussen defensie, de bedrijfswereld en onderzoeksinstellingen. We gaan dus “niet akkoord” dat het louter vanuit de overheid moet gebeuren. Als ze die achtergrondinformatie zouden hebben, denken we dat een ruime meerderheid van onze achterban het wel eens zou zijn met die stelling. Maar in dit soort binaire stemtests gaat die nuance verloren.’

‘Defensie is klassiek een thema dat weinig kiezers beroert’, zegt Sinardet. ‘Dat kan evolueren, nu de internationale veiligheidssituatie kritieker wordt, maar voorlopig lijkt dat niet te gebeuren, zo blijkt uit onderzoek. Het is dan ook niet verwonderlijk dat kiezers daarover een mening hebben die afwijjkt van hun voorkeurspartij. Bovendien gaat de stelling ook niet over de kern van de N-VA-visie op defensie, die vooral focust op meer investeringen.’

Migratie

Over migratie trekt de N-VA een duidelijke lijn. Absolute prioriteit is ‘de instroom onder controle krijgen’. Daarvoor bepleit de partij een ‘Australisch model’, waarbij de focus ligt op opvang ‘in eigen regio’. Verder wil de partij asielprocedures zo veel mogelijk buiten de Europese Unie afhandelen.

Vluchtelingen spreiden over België om de draaglast per gemeente te verlichten, zoals in Nederland bestaat, vindt de partij geen goed plan. De N-VA wil lokale opvanginitiatieven uitdoven en opvang reduceren tot ‘collectief, sober, tijdelijk en enkel voor wie onvoldoende bestaansmiddelen heeft’.

Wat blijkt uit de Stemtest-check? Slechts een derde van de respondenten gaat, in lijn met de N-VA zelf, niet akkoord met de stelling: ‘De opvang van vluchtelingen spreiden over kleine opvanginitiatieven zorgt voor minder argwaan en overlast bij de lokale bevolking.’ Kerckaert is er nochtans van overtuigd dat ook hier met enige verduidelijking ‘een overgroot deel’ van het N-VA-kiespubliek het eens zou zijn met het partijstandpunt.

‘Het wordt onderschat hoeveel werklast het beheer van lokale opvanginitiatieven voor de OCMW’s meebrengt’, zegt hij. ‘De aanwezigheid van asielzoekers heeft veel gevolgen. Omringende scholen moeten bijvoorbeeld voorbereid zijn op anderstalige kinderen. Bovendien vormt zo’n soort opvang een aanzuigeffect, terwijl we net te allen tijde de gevaarlijke doortocht naar hier willen vermijden en de instroom onder controle willen krijgen.’

Klimaat en milieu

Klimaatbeleid deed de N-VA de voorbije regeerperiode meermaals in woelige wateren belanden. De partij hamert erop dat ze de klimaatstrijd wil voeren, maar dat die in de eerste plaats ‘haalbaar’ en ‘betaalbaar’ moet zijn. Toen de Nederlandse Eurocommissaris Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) in 2019 de Europese Green Deal aankondigde, werd die door Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) vrijwel meteen weggezet als ‘mean deal’. Er volgden verschillende pogingen tot verzet tegen de Europese klimaatdoelstellingen.

Ongeveer 40 procent van de N-VA-respondenten gaat niet akkoord met de stelling: ‘Met de Europese Green Deal krijgt Europa een voldoende ambitieus en redelijk klimaatbeleid voor al zijn lidstaten.’ Een meerderheid lijkt dus wel voor de Europese Green Deal te zijn. ‘Opnieuw, velen weten wellicht niet wat de Green Deal allemaal inhoudt’, zegt Kerckaert. ‘Als we dat zouden uitleggen, zijn we ervan overtuigd dat ook op deze vraag een ruime meerderheid ons standpunt zou volgen.’

‘Als de concurrentiekracht van onze bedrijven door de uitvoering van de Green Deal in zijn huidige vorm er nog meer op achteruitgaat’, verduidelijkt Kerckaert, ‘gaat dat ten koste van onze welvaart én het klimaat. De industrie zal zich verplaatsen naar gebieden met veel minder strenge regels. Dat zal leiden tot zowel ecologisch als economisch verlies.’

Sinardet ziet dat anders: ‘Niet iedereen kent alle finesses van de Green Deal, dat is zeker waar. Tegelijkertijd denk ik dat veel Knack-lezers wel weten dat de EU de voorbije jaren een vrij ambitieus klimaatplan op tafel heeft gelegd en dat vanuit een aantal meer rechtse partijen, en zeker vanuit de N-VA, daar kritiek op is gekomen. Het kan dus zeker dat een deel van het N-VA-electoraat de partij niet volgt als het het over klimaat gaat.’

Economie

De N-VA profileert zich als de hoeder van onze begroting. Het verschil tussen werken en niet werken moet groter, door onder andere het leefloon enkele jaren nominaal te blokkeren en werkloosheidsuitkeringen wil de partij beperken in de tijd. Met dat laatste was bijna 90 procent van de N-VA-respondenten bij de Stemtest-check het eens.

‘Niet onlogisch’, vindt Kerckaert. ‘Om de kostendrijvers van onze sociale zekerheid onder controle te krijgen, moeten er meer mensen aan het werk. België is het enige land ter wereld waar je onbeperkt in duur een werkloosheidsuitkering kunt ontvangen en daarmee nog eens pensioenrechten opbouwt. Het principe van de werkloosheidsverzekering wordt daarmee volledig onderuitgehaald, net als het principe van rechtvaardige pensioenopbouw.’

‘Wij pleiten daarom voor een aanklampend activeringsbeleid dat werklozen maximaal begeleidt naar een job’, besluit hij. ‘Er zijn meer dan voldoende vacatures, zowel in Vlaanderen als in Wallonië.’

Dat de N-VA die beperking in tijd als voorwaarde ziet voor een ‘aanklampend activeringsbeleid’ vindt Sinardet opmerkelijk. ‘Het activeringsbeleid bestaat eigenlijk al. Sterker nog, de Vlaamse regering, die de N-VA leidt, is ervoor bevoegd. De VDAB is verantwoordelijk voor dat activeringsbeleid en kan nu ook al mensen laten schrappen van de werkloosheidsuitkering als zij bijvoorbeeld na een jaar onvoldoende inspanningen leveren. Daarvoor moet ze helemaal niet wachten tot uitkeringen in de tijd worden beperkt. In essentie is het dus grotendeels een symbolische maatregel.’