De staatsbon: ‘Meest succesvolle geldophaling in Europa, misschien wel ter wereld’

Via de staatsbon werd 21,9 miljard euro opgehaald, veel meer dan verwacht en gepland. Het gevolg is dat daarvan zeker 9 miljard ‘op een veilige manier zal worden belegd’, aldus Jean Deboutte van het Agentschap van de Schuld.

De staatsbon brak alle records: er werd 21,9 miljard euro opgehaald bij de bevolking en dat is véél meer dan iedereen had verwacht. Het is niet alleen voor België een record, ‘maar ook de grootste geldophaling bij de bevolking in Europa en misschien zelfs ter wereld’, aldus Jean Deboutte, topman van het Federaal Agentschap van de Schuld, dat erop toeziet dat België zo voordelig mogelijk kan lenen en dat de schatkist niet zonder geld valt.

Deze site bracht vrijdag al uit dat het opgehaalde geld niet allemaal zal gebruikt worden om de schuld te verminderen. Deboutte verklaarde toen al dat een deel van het geld zou ‘worden belegd op de internationale geldmarkt.’ Het nieuws in Knack zorgde in het weekend voor veel onrust: hoeveel zou er worden geïnvesteerd en zou het echt wel veilig gebeuren?

Deboutte kon nu pas in detail treden over wat er precies met al het opgehaalde geld zal gebeuren, omdat het totaalbedrag nu pas definitief vastligt: 21,9 miljard kwam er binnen dankzij de staatsbon.

Het idee voor staatsbon kreeg pas recent vorm in het hoofd van de minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) omdat de banken de rente op het spaarboekje nauwelijks wilden verhogen, ondanks de rentestijgingen van de Europese Centrale Bank (ECB). De staatsbon was dus een recent politiek initiatief, waar het Agentschap van de Schuld begin dit jaar vanzelfsprekend geen rekening mee had gehouden. Bovendien werd er ook nog eens onverwacht veel geld opgehaald. Beide zaken hebben twee gevolgen voor het Agentschap van de Schuld.

Ten eerste had het Agentschap van de Schuld gepland om de rest van het jaar nog een paar keer te gaan lenen, maar dit is na het succes van de staatsbon niet meer nodig. Deboutte: ‘We gaan een aantal leningen op korte termijn, schatkistcertificaten, niet meer uitgeven. Het komt erop neer dat we dit jaar voor 10,4 miljard minder zullen gaan lenen. Ook op middellange en lange termijn zullen we minder gaan lenen dan de geplande bedragen, 2,25 miljard om precies te zijn.’

Samen komt het er dus op neer dat de staat 12,65 miljard minder zal lenen dan begin dit jaar gepland was, want het geld van de staatsbon kan daar nu voor worden aangewend. Aangezien er 21,9 miljard werd opgehaald met de staatsbon, blijft er nog zo’n 9 miljard over. En dat is het tweede gevolg van de staatsbon: het bedrag van afgerond 9 miljard euro zal alvast op de internationale financiële markten worden belegd. Na de ophef daarover de voorbije dagen verzekerde Deboutte herhaaldelijk ‘dat dat voorzichtig zal gebeuren en met de nodige waarborgen’. Want in september 2024 moet de inlage van de staatsbon, plus de beloofde 2,81 netto rente, terug worden betaald aan de bezitters.

Begroting

Deboutte onderstreept ook nog dat de staatsbon een succes is voor de staatskas en de begroting. ‘Ten eerste, omdat de staatsbon zo succesvol was, daalde de rente die België moet betalen als het op langere termijn op de geldmarkt gaat lenen. Dankzij het succes van de staatsbon kunnen we dus goedkoper gaan lenen.’ Volgens minister Van Peteghem zal zo ‘voor de nog resterende uitgiften van dit jaar een rentebesparing van 2,1 miljoen euro per jaar worden bekomen, of nog 21 miljoen euro over de volgende 10 jaren. Mocht die daling van de renteverschillen ook volgend jaar aanhouden, dan zal de besparing bijkomend 15,2 miljoen euro per jaar belopen, of nog 152 miljoen euro over de volgende 10 jaar.’

Een tweede opbrengst voor de staatskas komt er omdat er geen commissie moet worden betaald voor de inschrijvingen voor de staatsbon die rechtstreeks bij het Agentschap van de Schuld binnenliepen. Voor de inschrijvingen via de banken kregen de banken een commissie van 0,30 procent. Vlug gerekend moeten de inschrijvingen via het Agentschap zo’n 21 miljoen euro opleveren.

Ten derde moet er op de staatsbon 15 procent roerende voorheffing worden betaald, terwijl het spaarboekje een fiscale vrijstelling geniet. ‘De winst voor de schatkist dankzij deze belasting op de staatsbon moet tussen de 60 en 100 miljoen euro bedragen’, aldus Deboutte.

Deboutte bestempelde de uitgifte van de staatsbon als een succes op alle fronten. Hij benadrukt dat een staatsbon op één jaar in de toekomst nog kan worden herhaald, maar voegt eraan toe dat het nog onduidelijk is of dat in december ook zal gebeuren. Eerder verklaarde minister Van Peteghem dat als de banken de rente op het spaarboekje nu nog niet zouden optrekken ‘we alle middelen zullen gebruiken’ om de banken toch tot actie te bewegen.