De grootste angst van Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken

Wel de verkiezingen winnen, maar onder de resultaten van de afgelopen peilingen blijven. Dat is waar Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken wakker van ligt. Legt het Vlaams Belang daarom de lat bewust op ‘maar’ 1 miljoen stemmen?

‘Tom. Van. Grieken! Tom. Van. Grieken!’ Op de slotmeeting van het Vlaams Belang in Antwerp Expo zwelt het ritmische geluid verschillende keren aan. Ruim 2000 militanten wachten ongeduldig op de voorman terwijl ze opgezweept worden door toespraken van andere lijsttrekkers. Het gaat onder meer over de ‘totaal waanzinnige’ transgenderwet van Zuhal Demir (N-VA) uit 2017, groepsverkrachtingen, de ‘globalistische elite’ en ‘stoute mohamedjes’.

Wanneer de Vlaams Belang-voorzitter dan eindelijk ten tonele verschijnt – alle andere kopstukken zaten al vanaf het begin in de zaal – wandelt hij richting het podium alsof hij de verkiezingen al gewonnen heeft. In zijn toespraak maakt Van Grieken toespeling op dezelfde woorden van Mahatma Gandhi die hij gebruikte in zijn overwinningsspeech van 2019: eerst negeren ze je, dan lachen ze je uit, dan vechten ze met je, en dan win je.

Marc Dutroux

Het Vlaams Belang is erop gebrand om voor het eerst de grootste partij van Vlaanderen te worden. In Antwerp Expo is Bart De Wever (N-VA) de gebeten hond. Hij wordt de ‘vleesgeworden onbetrouwbaarheid’ genoemd, arrogant ook. Blijft het cordon sanitaire overeind, dan wordt De Wever ‘de doodgraver van de democratie’. Van Grieken: ‘De Wever wil het zogenoemde confederalisme invoeren met de PS. Dat is een beetje alsof men kinderen wil beschermen en daarvoor een samenwerking met Marc Dutroux aangaat.’

De media krijgen ook een uitbrander – al vindt Van Grieken dat de VRT de laatste tijd wat evenwichtiger is geworden. De partij doet alsof ze het erg vindt dat politieke tegenstanders en journalisten vragen naar hun standpunten rond holebirechten en lgbtq+. Volgens Van Grieken en co. moet het deze campagne over migratie gaan. Maar hoe luidt de allereerste zin van de allereerste spreker van de dag, Lode Vereeck? ‘Goeiemiddag, dames en heren. Bam, dat is al meteen de eerste politieke boodschap van vanmiddag: dames en heren.’

Politiek theater om de podiumkunsten: ‘Alleen Vlaamstalige kunst toestaan, is onwettig’

De zon die gaat schijnen

Heel nieuwswaardige uitspraken vallen er niet te rapen, daarvoor is het Vlaams Belang te behoedzaam. Een slippertje in de week van 9 juni is het laatste wat ze wenst. Er wordt voortdurend gesproken over de ‘afspraak met de geschiedenis’. Men recycleert ook de uitspraak van lichtend voorbeeld Geert Wilders, die na het beklinken van het Nederlandse regeerakkoord zei dat ‘de zon weer gaat schijnen’.

Van Grieken plakt er sinds kort ook een concreet resultaat op. Niet in procenten, maar in aantal stemmen: 1 miljoen. Dat is al bij al een bescheiden opstelling. In de laatste grote peiling van DPG Media haalt het Vlaams Belang 26,8 procent. Het is moeilijk om zo’n resultaat om te zetten in aantal kiezers, onder meer omdat het aantal niet-kiezers varieert. Maar ter vergelijking: in 2019 haalde de N-VA met 24,8 procent van de stemmen 1.052.252 stemmen. In datzelfde jaar haalde het VB er al 783.977.

Zo’n resultaat zou een klinkende overwinning betekenen voor het VB, dat in 2019 18,5 haalde. In de wandelgangen wordt journalisten diets gemaakt dat een stijging van 5 procentpunt al dik in orde is. Maar in de entourage van Van Grieken wordt er geen geheim van gemaakt dat de voorzitter het meest wakker ligt van de overwinningsnederlaag: fors winnen, maar toch anders gepercipieerd worden.

Verkiezingsprogramma’s van N-VA en Vlaams Belang bedreigen de rechtstaat het meest

Hoger, lager

De beschuldigende vinger gaat nu al naar de media. Op Instagram maakte Van Grieken zich onlangs druk om een kop van Het Laatste Nieuws, waaruit zou moeten blijken dat 38,6 procent van de Vlamingen potentieel voor het VB zou stemmen. ‘Artikels zoals deze hebben maar één doel: de lat voor het Vlaams Belang steeds hoger leggen zodat we er op 9 juni onderdoor gaan.’

Van Grieken gaat ervan uit dat zelfs als het VB een half procentpuntje minder haalt dan het resultaat van de laatste peiling, de media hem zijn glans niet zullen gunnen. Die framing zal immers worden overgenomen door de tegenstrevers, met name de N-VA, die regeringsdeelname nog makkelijker zal kunnen uitsluiten, zo vreest men.

Doorgaans wordt het Vlaams Belang onderschat in de peilingen. In de laatste DPG Media-peiling vóór de verkiezingen van 2019 haalde het slechts 14,8 procent, meer dan 3,5 procentpunt onder het uiteindelijke resultaat. Van Grieken vreest dat zijn partij voor het eerst hoger wordt ingeschat. En daarom legt hij de lat een stukje lager.

In elk geval hangt ook veel af van het resultaat van de N-VA. Als beide V-partijen geen meerderheid halen in het Vlaams Parlement, wordt het meest relevante deel van de discussie na 9 juni – die over regeringsdeelname – onschadelijk gemaakt.

Barbara Pas (Vlaams Belang): ‘De regenboogvlag hoort niet thuis op een voetbalveld’