De communautaire verdedigingslijn van N-VA: vanaf nu staat België ten dienste van Vlaanderen

De N-VA stapt in een federale regering zonder grote communautaire hervorming. Dat verhindert de partij van premier Bart De Wever niet om Arizona door een communautaire bril te bekijken. De PS helpt een handje.

Regeringscommissaris in de regering-De Wever is hij niet geworden, maar dat verhinderde Sander Loones woensdag niet om vanuit het Vlaams Parlement Arizona te bewieroken. Loones onderhandelde mee tijdens de federale formatie. Hij was de verkenner die moest aftoetsen wat communautair mogelijk was met Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés.

Zoals bekend is er van een institutionele big bang geen sprake. Het regeerakkoord van premier Bart De Wever (N-VA) bevat weliswaar enkele elementen, zoals de fusie van de Brusselse politiezones en de afschaffing van de Senaat. Maar net zoals in 2014 – de start van de regering-Michel – stapt de N-VA in een federale regering zonder grote staatshervorming.

Toch durft de partij zich op de zwart-gele dimensie te profileren. Premier De Wever deed dat al in zijn allereerste interviews. Daarin wees hij erop dat de grote hervormingen in de pensioenen en de werkloosheid eigenlijk communautair van aard zijn. Doordat er relatief meer werklozen in Franstalig België dan in Vlaanderen zijn, zal vooral het zuiden van het land de impact van bijvoorbeeld de beperking van de werkloosheid in de tijd voelen.

Staatshervorming zonder perimeter

In het Vlaams Parlement trok Loones die lijn door. Hij stelde zijn partijgenoot, Vlaams-minister president Matthias Diependaele, de retorische vraag of hij tevreden is dat Vlaanderen onder meer een zitje krijgt in de Nationale Bank en het Federaal Planbureau, wat in het Arizona-regeerakkoord staat.

‘Bent u tevreden dat wanneer een nieuwkomer niet inburgert, hij geen boete meer moet betalen, maar dat hij zijn Belgische verblijf zal verliezen? Dat wanneer iemand niet activeert, hij zijn Belgische werkloosheidsuitkering zal teruggedraaid zien omdat Vlaanderen dat beslist?’ Daarnaast is er ‘geen perimeter’ meer voor een volgende staatshervorming, aldus Loones. Hij doelde op de mogelijkheid die De Wever heeft om wetteksten voor een nieuwe staatsstructuur op te maken.

Volgens Loones ‘wordt de logica eindelijk omgedraaid. Vlaanderen moet niet meer ten dienste staan van België. België staat nu ten dienste van Vlaanderen.’ Ook Vlaams viceminister-president Ben Weyts (N-VA) verklaarde dat ‘de federale regering eindelijk ten dienste staat van de werkende Vlaming’.

Eerder zei federaal minister Theo Francken (N-VA) al dat Arizona ‘een beleid zal voeren dat confederaal van inslag is’. In zijn hoedanigheid als minister van Buitenlandse Handel ‘staat hij volledig ten dienste van de deelstaten’.

De N-VA-politici zetten zich zo af van het Vlaams Belang, dat de machtsdeelname van de N-VA bekritiseert. De strategie van het Belang, samengevat door het beeld van het befaamde kookwekkertje, zou de ‘Vlaamse welvaart’ niet ten goede komen, wel integendeel.

De Wever versus Magnette

Ironisch genoeg helpt de PS de N-VA een handje met haar verdedigingslijn. Tijdens het debat over de regeerverklaring van De Wever richtten PS’ers Paul Magnette en Pierre-Yves Dermagne woensdag hun pijlen op de communautaire elementen van Arizona. Daarmee willen ze vooral de Franstalige regeringspartners MR en Les Engagés aanvallen. Zij zouden de Franstalige belangen slecht verdedigen.

In de Kamer hekelde Magnette dat De Wever zijn N-VA-ministers en regeerakkoord voorstelde voor een bord met ‘Voor Vlaamse welvaart’ op, en ook een Vlaamse leeuw. ‘Mocht een PS’er dat doen met een Waalse haan, het land stond op zijn achterste poten.’ Volgens de PS-voorzitter zullen de hervormingen vooral betaald worden door de Franstaligen. ‘Bravo, meneer De Wever.’ De Wever bedankte hem daarop flegmatisch voor de felicitaties.

De N-VA’er herinnerde hem fijntjes aan de verregaande gesprekken die beide heren voerden in de zomer van 2020. ‘Toen hebben we de constitutionele toekomst besproken, en dat ging toen niet over de solidariteit tussen gemeenschappen. Wat u zegt is hypocriet.’