Jan Jambon (N-VA) stoomt zich klaar voor de traditionele Septemberverklaring, die op 25 september op de planning staat. Tegen dan moet de Vlaamse minister-president zich nog door taaie begrotingsgesprekken worstelen. Hoog bovenaan de lijst van licht ontvlambare onderwerpen staat de kinderopvang.
Terwijl CD&V het budget op termijn wil verdubbelen, houdt N-VA via begrotingsminister Matthias Diependaele de vinger op de knip, blijkbaar met de steun van Open VLD. Over één zaak zijn de regeringspartners het eens: kinderen van werkende ouders moeten voorrang krijgen in de crèche. ‘Typisch een voorstel van partijen die de kinderopvang zien als een parking voor kinderen terwijl de ouders werken’, zegt oppositielid Celia Groothedde (Groen).
Die voorrangsregel lijkt de evidentie zelve voor een regio die een werkzaamheidsgraad van 80 procent nastreeft.
Celia Groothedde: Dat frame van werkenden versus niet-werkenden miskent de realiteit. De grootste groep niet-werkenden bestaat uit mensen die zwaar ziek zijn of een handicap hebben. Daarnaast hebben heel wat werkenden geen contract van onbepaalde duur, maar werken ze via interimcontracten of op een andere onregelmatige basis. Betonneer dit voorstel, en die mensen zullen telkens op zoek moeten naar een nieuwe opvang. Ze zullen compleet ontmoedigd worden om nog te werken. De laatste tijd is het bon ton om te vitten op huismoeders, maar op deze manier creëert de Vlaamse regering net meer huismoeders. Overigens, door het plaatstekort krijgen werkenden al voorrang.
Hoe bedoelt u?
Groothedde: Uit de 25 procent gezinnen met de laagste inkomens ging in 2020 slechts een vijfde van de kinderen naar de kinderopvang, berekende professor sociaal beleid Wim Van Lancker (KU Leuven). Dat is een halvering tegenover 2006. Bij de 25 procent hoogste inkomens steeg het aandeel van 70 naar 90 procent. Er is dus net veel méér nood aan opvang voor kwetsbare gezinnen. Dat is ook de boodschap van de Verenigde Naties en de Europese Commissie. Juist de kwetsbare gezinnen, waaronder ook de steeds groter wordende groep alleenstaande ouders, bouwen er een sociaal netwerk op en verhogen hun kans op arbeidsparticipatie.
Er is net veel méér nood aan kinderopvang voor kwetsbare gezinnen.
Vorig jaar ging er 115 miljoen euro extra naar de kinderopvang, maar dat resulteerde in 2000 plaatsen minder. ‘Wordt dat geld wel goed uitgegeven?’, vroeg N-VA-voorzitter Bart De Wever.
Groothedde: Die daling komt door het wanbeheer van deze regering, die altijd heeft gemikt op zo goedkoop mogelijke plekken. De kindnorm van 8 à 9 kinderen per begeleider is nog altijd niet verlaagd. Ook is er weinig opleiding voor kinderbegeleiders. N-VA lijkt iets niet te snappen: mensen willen werken, maar het werk moet doenbaar zijn. Kinderbegeleiders zijn kapot als ze ’s avonds thuiskomen.
Minister Diependaele suggereerde om de subsidiëring aan te passen. Hij kijkt naar de gezinsopvang – onthaalouders – in plaats van naar de opvang in grote groepen, die vaak gelinkt is aan de zorgkoepels. ‘We moeten de denkoefening maken’, zei hij op de radio. ‘Kunnen we met minder subsidies meer opvangplaatsen creëren bij die gezinsopvang?’
Groothedde: Hij spreekt zonder kennis van zaken. Vorig jaar waren er 302 starters tegenover 600 stoppers, van wie 500 onthaalouders. Dat is logisch: onthaalouders werken doorgaans minder lang en met de huidige kindnorm willen almaar minder mensen het doen. Spreekt Diependaele trouwens echt over onthaalouders? Hij pleit tersluiks voor de commercialisering van de kinderopvang, want het zijn de commerciële bedrijven die zouden profiteren van een hervorming zoals N-VA die voor ogen heeft.
N-VA lijkt iets niet te snappen: mensen willen werken, maar het werk moet doenbaar zijn.
CD&V-voorzitter Sammy Mahdi wil het budget voor de kinderopvang verhogen met 1 miljard euro tegen 2030. Steunt u zijn strijd?
Groothedde: Ziet u de CD&V dan strijden? Ik zie viceminister-president Hilde Crevits voor stikstof strijden, maar niet voor de kinderopvang. Nu goed, de strategische spelletjes interesseren me niet. Ik ben een bondgenoot van iedereen die de opvang beter wil maken. Hopelijk wil Mahdi dat.
Waar zou u het geld halen?
Groothedde: Hoeveel tijd heeft u? Er zijn al tal van twijfelachtige projecten gepasseerd. Subsidies voor verlieslatende regionale luchthavens, voor een culinair belevingscentrum, voor een belevingscentrum voor chocolade, voor een wielercentrum, enzovoort. Om nog maar te zwijgen over de jobbonus en de steeds groter wordende miljardenput van Oosterweel, die buiten de begroting wordt gehouden. Maar daarover hoor je Diependaele nooit.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
