De Raad van State bracht maandag een vernietigend advies uit over het stikstofdecreet van de regering-Jambon: het gaat lang niet ver genoeg. Wat nu? Vlaams Parlementslid Bruno Tobback (Vooruit): ‘Misschien helpt een therapeutische sessie. Maar als ik Jan Jambon (N-VA) was, zou ik daar nu ook weer niet te veel van verwachten.’
Het stikstofdecreet waar de Raad van State begin deze week haar advies over uitsprak, werd deze zomer ingediend door N-VA en Open VLD. Mocht coalitiepartner CD&V het uiteindelijk niet willen steunen – de aanhoudende onenigheid in de Vlaamse regering is ondertussen goed gedocumenteerd – dan was Vooruit bereid het decreet vanuit de oppositie mee goed te keuren in het Vlaams Parlement.
Was u verrast door de hardheid van het advies, meneer Tobback?
Bruno Tobback: Niet over alles, nee. Het decreet van N-VA en Open VLD bevat wel de afbouw van de veestapel. Dat is voor ons altijd een absolute voorwaarde geweest om het stikstofprobleem op te lossen, dus wij waren bereid om daaraan mee te werken. Maar wij hebben ook wel altijd gezegd dat we zouden wachten op het advies van de Raad van State.
Is dat advies, kort samengevat, een vergunningsstop?
Tobback: Daar komt het wel op neer. Dit is een uitnodiging aan iedereen die een bezwaar heeft tegen een of andere vergunning om naar de rechter te stappen. De kans is groot dat de klager telkens gelijk zal krijgen. Gelukkig gebeurt zo’n aanvechting – ondanks het gehuil en gezeur daarover soms – momenteel in 95 procent van de gevallen niet. Dit advies maakt het dossier opnieuw acuter dan ooit, maar ook veel moeilijker om op te lossen. Er zijn geen kleine aanpassingskes meer mogelijk, er zijn geen bochten meer om af te snijden of binnenwegen te vinden. Zolang we niet kunnen aantonen dat de globale stikstofdruk naar beneden gaat, moet iedereen die een nieuwe vergunning wil bewijzen dat de druk op geen enkele manier zal toenemen. Dat geldt des te meer in de buurt van kwetsbare natuurgebieden. Er mag dus geen enkele druppel meer bij in het stikstofbad.
Met Zuhal Demir (N-VA) heeft de regering-Jambon een minister van Omgeving die vastbesloten is het stikstofprobleem op te lossen. Hoe kan ook haar partij met een decreet komen dat gebuisd wordt?
Tobback: Deze regering is nooit gestopt met ruzie maken onder elkaar. De coalitiepartijen N-VA, Open VLD en CD&V hebben nooit een compromis kunnen sluiten. Daar kwam deze zomer het Ineosdossier bij. Het Britse chemiebedrijf zag plots zijn omgevingsvergunning voor een nieuwe ethaankraker vernietigd. Dat heeft het haastwerk in gang gezet dat ons dit decreet heeft opgeleverd. Het probleem bestaat nochtans al twintig jaar. Vooruit zegt al van toen we nog SP.A en eigenlijk zelfs nog SP heetten dat de veestapel moet worden verkleind. Er zijn nog altijd evenveel beesten als twintig jaar geleden, terwijl Vlaanderen daar gewoon de draagkracht niet voor heeft. We zijn een dichtbevolkte regio in Europa, terwijl politici vergunningen uitdeelden alsof we in de achterlanden van de Verenigde Staten wonen.
Dat was de teneur bij wel meer politici van meerderheid en oppositie in het debat woensdag in het Vlaams Parlement: de regels die Europa ons oplegt, zijn te streng voor een kiene regio als Vlaanderen.
Tobback: Dat is gewoon onzin. Europa houdt altijd rekening met wat regio’s aankunnen. Het is Vlaanderen dat nooit rekening heeft willen houden met de Europese doelstellingen. In een typisch Vlaams decreet over natuur en milieu worden die doelstellingen braafjes overgenomen, om vervolgens 700 uitzonderingen te maken zodat niemand er echt last van heeft. We zijn zo ver van die doelstellingen verwijderd geraakt dat rechters ingrijpen, terwijl er natuurlijk helemaal niks mis is met de doelstellingen op zich. Sterker nog, heel veel Vlaamse partijen hebben die doelstellingen bij elke verkiezing in hun programma staan. Wij hebben allemaal een hoofdstuk over leefmilieu, omdat Vlamingen dat ook belangrijk vinden. De meeste partijen willen er zelfs regels voor uitvaardigen. Tot er iemand voor een vergunning belt en er toch weer iets geregeld wordt. Die politici hebben nooit ‘nee’ kunnen zeggen.
De Vlaamse regering heeft externe juristen aangesteld om het advies te analyseren. Wat zal er daarna gebeuren?
Tobback: Misschien helpt zo’n therapeutische sessie met buitenstaanders. Maar als ik minister-president Jan Jambon (N-VA) was, zou ik er nu ook weer niet te veel van verwachten. Ik heb in het debat van woensdag geen oplossingen gehoord van de meerderheid die ons op korte termijn vooruit helpen. CD&V is vastberaden dit dossier over de verkiezingen te tillen, en zoekt oplossingen die absoluut niet structureel zijn. CD&V-politici willen de indruk geven dat ze de landbouwers gered hebben, terwijl iedereen die vandaag een nieuwe vergunning aanvraagt dankzij hen een risico loopt.
Hebben N-VA en Open VLD uw partij al benaderd voor een wisselmeerderheid?
Tobback: Daar zijn geen vergaderingen over geweest. Toen het decreet er deze zomer kwam, zijn wij op voorhand telefonisch ingelicht. De andere partijen wilden toen horen wat wij ervan vonden. In principe zouden wij akkoord kunnen gaan met zo’n decreet, meer is er niet gezegd.
Tot slot: uw voorzitter Conner Rousseau lijkt zichzelf steeds dieper in een put te graven. Eerst kon hij zich niet herinneren wat hij, al dan niet racistisch, had gezegd tijdens een incident met politieagenten in Sint-Niklaas. Nu blijkt dat hij de dag erna al ongerust op zoek ging naar de beelden ervan.
Tobback:(blaast) Er verschijnt tegenwoordig elk uur iets nieuws op HLN.be wat mijn voorzitter zogezegd heeft gedaan. Ik ken de details niet, en ik hoef ze ook niet te kennen. Vandaag zal hij er zelf duidelijkheid over scheppen. Ik kan me persoonlijk wel voorstellen dat hij in de opluchting na alles wat hem deze zomer is overkomen wel eens uit de bocht is gevlogen. Hij verdient daarvoor één joker. Ik ben ook niet verantwoordelijk voor wat hij dan heeft gezegd, maar er is één ding waarvoor ik wel mijn hand in het vuur steek: Conner is geen racist.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier