‘Beste mevrouw Demir, u hebt bij voorbaat al verloren’

Dat Zuhal Demir de bevoegdheid onderwijs misschien wel inruilt voor de sjerp van Genk, valt heel slecht bij Vlaamse leerkrachten. ‘Een week lang kreeg ze nochtans behoorlijk veel krediet. Daarmee had ze echt het vertrouwen kunnen herstellen’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman in haar column De Zoetzure Dinsdag.

‘De vorige minister vond dieren belangrijker dan scholen en de nieuwe wil liever een Limburgse stad leiden dan het onderwijs zuurstof geven’, schrijft een verbolgen leerkracht Nederlands in een vlammende e-mail aan onze redactie. ‘Het is om bij te huilen. Letterlijk.’ Zij is niet de enige die geschokt is dat kersvers Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) haar portefeuille wil teruggeven als ze straks burgemeester van Genk kan worden.

Veel leerkrachten waren nochtans voorzichtig positief toen de regering-Diependaele in stelling werd gebracht. Het onderwijsluik in het regeerakkoord is op heel wat punten voor interpretatie vatbaar, maar – misschien net daardoor – ook enigszins hoopgevend. ‘Dat Ben Weyts nu een departement toegewezen heeft gekregen waar hij minder met mensen in contact moet komen, voelt als een soort erkenning’, liet een leerkracht PAV zich vorige week ontvallen. ‘Het leek me ook veelzeggend dat de N-VA-voorzitter onderwijs aan een van zijn populairste politici gaf. De nieuwe minister heeft al bewezen dat ze niet bang is voor het middenveld. Ik dacht dat zij misschien minder naar de koepels zou luisteren en meer naar degenen die voor de klas staan.’

Zuhal Demir kreeg dus – zowaar – wat krediet van het onderwijsveld. In een tijd dat zoveel leerkrachten zich niet gehoord en gewaardeerd voelen en vol achterdocht naar het beleid kijken, is dat al heel wat. Had ze dat krediet goed gebruikt, dan was ze er misschien wel in geslaagd om het vertrouwen te herstellen.

Maar het is dus anders gelopen. Vijf minuten nadat ze liet weten dat ze misschien naar Genk vertrekt, bleef van dat prille krediet al niets meer over. Leerkrachten die blij waren met haar komst, reageerden teleurgesteld. Anderen, die al geen hoge verwachtingen van de minister hadden, haalden hun schouders op.

Sommigen van hen zijn jaren geleden al afgehaakt toen Pascal Smet (Vooruit) de beloofde hervorming van het secundair onderwijs maar half wist uit te voeren. Anderen verwijten Hilde Crevits (CD&V) nog altijd dat ze te weinig haar tanden heeft laten zien en ook de premature invoering van het M-decreet heeft wonden geslagen. De voorbije jaren kwam daar dan nog eens het lerarentekort bovenop. Veel leerkrachten vonden dat Ben Weyts daar te weinig tegen ondernam of hadden het moeilijk met de manier waarop hij zij-instromers het hof maakte. En dan heb ik het nog niet over de invoering van de het statuut van leraar-specialist.

Hebben de vorige drie Vlaamse ministers van Onderwijs dan helemaal niets goed gedaan? Natuurlijk wel. Maar het onderwijs is een logge tanker die pas een heel klein beetje van koers kan veranderen als alle betrokkenen het daarmee eens zijn. Het is ook geen toeval dat, op de socialist Luc Van den Bossche na, geen enkele politicus langer dan één regeerperiode minister van onderwijs is geweest. Wat leerkrachten de beleidsmakers vooral verwijten, is dat die niet genoeg naar hen luisteren. Dan helpt het natuurlijk niet als de vrouw van wie ze dachten dat ze dat misschien wel zou doen een ontsnappingsroute blijkt te hebben uitgetekend.

Eigenlijk vrees ik dat het al te laat is. Demir heeft bij voorbaat al verloren. Ofwel wordt ze straks burgemeester van Genk en moet haar voorzitter een vervanger aanwijzen. Wie het ook wordt, die nieuwe minister zal door haar toedoen met veel minder krediet aan de start komen. Ofwel grijpt Demir naast de sjerp (of geeft ze die strategisch weg) en blijft ze toch zelf Vlaams minister van Onderwijs. Op al te veel goodwill hoeft ze dan al niet meer te rekenen. Eeuwig zonde.