‘Activering werklozen? Hoog tijd om de VDAB een geweten te schoppen’

‘Dat Vlaanderen er niet in slaagt om die grote groep  werkwilligen aan de slag te krijgen is dus het echte probleem’, schrijft Vlaams parlementslid Caroline Gennez (Vooruit) na het voorstel van CD&V-voorzitter Sammy Mahdi om de werkloosheidsuitkering te beperken in de tijd.

Wie 2,5 jaar werkloos is, krijgt een ultiem voorstel om aan de slag te gaan of een opleiding te volgen voor een knelpuntberoep. Wie weigert, verliest 6 maanden later zijn uitkering. Zo maakte Sammy Mahdi dit weekend omwille van tegenvallende peilingen een bocht van 180 graden over de beperking van de werkloosheid in de tijd. Een jaar nadat hij in zijn eigen boek nog liet optekenen dat hij iedereen die dit standpunt verdedigde een geweten zou schoppen.

Wel, als het socio-economisch kompas van de christendemocraten even tilt slaat, zijn er gelukkig socialisten to the rescue. Maak je geen zorgen, Sammy. Wie manifest weigert te werken kan door Vlaanderen gesanctioneerd worden. Nog meer goed nieuws: dat kan zelfs onmiddellijk. Je hoeft daar geen drie jaar mee te wachten.

En sterker nog: het is zelfs een bevoegdheid van CD&V in de Vlaamse regering om dat te doen. Alleen zien we dat eerst minister Crevits, en nu minister Brouns, nalaten dat te doen. In het eerste deel van dit jaar verloren slechts 2 werklozen hun uitkering. Twee.

Gewetenloos probeert Mahdi met zijn bocht het onderbuikgevoel van de Vlaming aan te spreken: “Pakt hunnen dop af, en ze zullen wel werken”. Een typische rechtse truc om het maar niet te moeten hebben over de echte twee problemen op onze arbeidsmarkt: de reïntegratie van langdurig zieken (de grootste kost voor onze samenleving) en het falende Vlaamse activeringsbeleid.

Op de eerste plaats is de grootste uitdaging dus wie langdurig ziek geweest is terug aan het werk helpen. Dat is wat Frank Vandenbroucke doet met zijn terug-naar-werk-coaches. Dit terug-naar-werk beleid is uit de startblokken en brengt nu al echte dynamiek op gang. Ten tweede: de meeste mensen worden buiten hun wil werkloos en willen niets liever dan zo snel mogelijk terug aan de slag gaan. En die kleine groep die manifest weigert te werken, die kunnen vandaag al gestraft worden. Niet na 3 jaar, maar onmiddellijk. Alleen laat CD&V dus zelf na dit te doen.

(Lees verder onder het artikel.)

Dat Vlaanderen er niet in slaagt om die grote groep  werkwilligen aan de slag te krijgen is dus het echte probleem. Vlaanderen telt ongeveer 182.000 werkzoekenden en heeft 75.506 openstaande vacatures. Dat krijg je toch aan niemand uitgelegd. En nee, wie vandaag ontslagen wordt als boekhouder kan morgen niet als verpleger aan de slag. Het is gewoon onuitlegbaar dat CD&V op vandaag de ex-boekhouder liever laat aanmodderen met een uitkering dan hem te activeren via een opleiding en omscholing. Iedereen die kan werken, moet werken. Daar tegenover staat de plicht van de overheid om te investeren in een sluitend aanbod van volwaardige jobs, opleiding en begeleiding.

Daar faalt Vlaanderen volledig in. De VDAB slaagt er op vandaag zelfs niet in bij te houden welke activerende trajecten langdurig werkzoekenden al hebben doorlopen. Er zijn 55+’ers die al meer dan 3 jaar geen jobaanbieding meer gekregen hebben. De VDAB geeft hen gewoon op. Tot slot is er ook een grote groep vrouwen met een migratieachtergrond die helemaal niet bereikt worden. Zij genieten vaak geen uitkering en die kan dus ook niet worden afgenomen.

Het is dus tijd om de VDAB een geweten te schoppen. De VDAB moet een echte matchmaker zijn door een steviger activeringsbeleid te voeren. Te beginnen met de kennis van het Nederlands. Die is noodzakelijk om volwaardig toegang te hebben tot onze arbeidsmarkt. Wie werkloos wordt, moet binnen de twee weken zijn CV aanbieden bij de VDAB, net zoals in Denemarken. Dat CV moet geanonimiseerd worden om discriminatie zoveel als mogelijk tegen te gaan. Niet alleen de werkzoekende moet bewijs van sollicitatie leveren, ook de VDAB moet bewijzen dat het elke maand 2 passende jobs heeft aangeboden. Na 4 maanden werkloosheid, mag het begrip “passende job” ruimer ingevuld worden.

Tegelijk is er dan ook wel de verplichting voor de VDAB om een opleiding richting een knelpuntberoep te voorzien die verplicht gevolgd moet worden. Wie ondanks de opleidingen en begeleiding na 2 jaar nog steeds geen job heeft gevonden, heeft zoals in Denemarken, maar ook in steeds meer andere landen, recht op een basisbaan. Een volwaardige job, met een volwaardige sociale bescherming en volwaardig loon.

Wie weigert te werken moet gesanctioneerd worden. Niet na 3 jaar, maar onmiddellijk wanneer de weigering wordt vastgesteld. Vlaanderen kan dit vandaag al doen. Helaas gebeurt het nauwelijks. Maar erger nog: ook in Vlaanderen slaagt men er nauwelijks in de duizenden openstaande vacatures in te vullen. Zo gaat kostbaar talent verloren. Waar wacht men op bij CD&V?