Politiegeweld op Dageraadplaats: ‘Compleet buiten proportie’

De ouders van de zwarte zestienjarige jongen die maandagnacht tijdens een coronacontrole op de Dageraadplaats in Antwerpen door een klap van een politieagent het bewustzijn verloor, en nadien de nacht in de cel doorbracht, gaan een klacht indienen.

Maandagavond waren er op de Dageraadplaats schermutselingen tussen politie en jongeren. Eén 16-jarige zwarte jongen verloor na een dreun van de politie het bewustzijn en werd per ambulance naar het ziekenhuis gebracht voor een medische controle. Samen met zijn vriend werd hij bestuurlijk aangehouden en brachten ze de nacht in de cel door.

De verbijsterde moeder van de jongen die de klap incasseerde, vertelt dat haar geadopteerde zoon maandag na het einde van de examens met vrienden op pad ging. ‘Op de Dageraadplaats zat hij met een vriend op een terrasstoel te praten, toen de politie rond 23 uur verscheen na klachten van buurtbewoners. Er waren heel wat groepjes jongeren aanwezig, maar mijn zoon werd eruitgehaald. Hij moest die stoelen terugzetten, wat hij ook heeft gedaan, maar nadien is een hevige discussie ontstaan, waarbij die politieagenten, dat heb ik van verschillende getuigen gehoord, mijn zoon agressief tegen de borst zijn beginnen te duwen. Mijn zoon is boos geworden, maar besloot uiteindelijk om gewoon met de fiets naar huis te vertrekken. Maar op dat moment zag hij een van zijn beste vrienden op de grond liggen. Hij is erheen gelopen, en toen heeft een agent hem een keiharde klap in het gezicht gegeven. Hier en daar is gesuggereerd dat mijn zoon die politieagent met een stoel wilde aanvallen, maar dat klopt niet. Op filmpjes die van de incidenten zijn gemaakt, zie je heel goed dat mijn zoon zonder stoel komt aanlopen om te kijken wat er met zijn vriend, waar drie of vier agenten bovenop zitten, aan de hand is. Het gaat hier om jongens van 16 jaar oud, 1,70 meter groot en 60 kilo zwaar – dat is dus compleet buiten proportie. En onze zonen zijn misschien niet de hele tijd vriendelijk gebleven, maar het zijn lieve kerels met een sterk rechtvaardigheidsgevoel en allerminst gewelddadig.’

Arbeidsongeschikt

De dag na de arrestatie zijn haar zoon en zijn vriend naar de huisdokter gegaan. Het medisch getuigschrift maakt melding van verwondingen aan het strottenhoofd, de knieën en ellenbogen, en vermoedelijk hebben ze ook gescheurde ligamenten. Beide jongens kunnen maar op één been staan. De dokter verklaarde hen zeven dagen arbeidsongeschikt en schreef dat ze ontredderd en angstig zijn.

‘Toen we ze om 5 uur ’s ochtends uit de cel hebben gehaald, waren ze doorweekt, bibberend van de kou, en totaal over hun toeren. Ze zijn nu vooral ontzettend boos, dat is de adrenaline die nog doorwerkt, maar ik ga er zo snel mogelijk een psycholoog bijhalen, want het is traumatisch wat ze hebben meegemaakt. Vergeet ook niet: mijn zoon ervaart elke dag racisme, hij is daar heel gevoelig voor.’

Maar was er ook sprake van racisme of racistisch taalgebruik bij de politie-interventie?

‘Mijn zoon werd duidelijk geviseerd’, zegt de moeder. ‘En na de aanhouding waren er ook opmerkingen in de trant van: een soort zoals jij zal nog wel vaker in de bak terechtkomen.’

De ouders van beide tieners hebben een advocaat in de arm genomen en gaan een klacht indienen tegen de politie, die ze beschuldigen van racisme, machtsmisbruik en slagen en verwondingen. ‘Als wij het niet doen, doet niemand het’, zegt de moeder, die zelf juriste is. ‘Ik wil een voorbeeld stellen, voor mijn kinderen, maar ook voor al die andere jonge gasten die door de politie racistisch worden bejegend, maar die geen mondige vader of moeder, de middelen of het netwerk hebben.’

Breder probleem

De politie houdt er een geheel andere versie van de feiten op na. ‘Dat is niet ongebruikelijk’, zegt politiewoordvoerder Willem Migom droog. Hij haalt het proces-verbaal van maandagavond erbij om het relaas van de politie zo nodig min of meer woordelijk weer te geven. Dat proces-verbaal gewaagt van ‘groepen jongeren op de Dageraadplaats, die de coronamaatregelen niet naleven en overlast voor de buurt veroorzaken.’ Vervolgens, zegt de politiewoordvoerder, ‘is de politie de jongeren beginnen te controleren. Aanvankelijk was dat vooral sensibiliseren, en zeggen dat het tijd was om naar huis te gaan. Daarna is men groepjes gaan aanspreken op hun gedrag en het niet-naleven van de coronamaatregelen, zoals het dragen van een mondmasker op drukke plaatsen. Een van die gasten reageerde bijzonder geagiteerd, met verwijten van racisme en dergelijke. Toen hem werd gevraagd het plein te verlaten, weigerde hij. Er ontstond discussie en op een bepaald moment is besloten de jongen bestuurlijk aan te houden wegens het verstoren van de openbare orde. Een tweede jongen werd eveneens in de boeien geslagen, waarop de eerste zich zeer agressief en luid roepend richting de politie begaf en een politieagent die jongen inderdaad een klap heeft verkocht, waardoor die kort het bewustzijn zou hebben verloren. Daarom hebben we een ambulance laten komen. Na een medische check-up in het ziekenhuis is de jongen naar ons cellencomplex gebracht, om er zijn bestuurlijke aanhouding uit te zitten. Daar komt het in het kort op neer.’

Wijst het feit dat de Antwerpse politie zelf meteen na de feiten een intern onderzoek is gestart er niet op dat er mogelijk iets niet pluis was met de interventie van maandagavond?

‘Wij hebben daartoe bevolen vanwege beschuldigingen van racistisch taalgebruik’, aldus Migom. ‘Als die informatie zou kloppen, keuren wij dat uiteraard ten zeerste af en zal dat ook gevolgen hebben. In het proces-verbaal is niets van die beschuldigingen terug te vinden, maar de ouders van die jongeren hebben uiteraard het recht om die beschuldigingen te uiten. Los daarvan verwachten wij ook een klacht van de ouders. Ook die zal uiteraard worden onderzocht.’

Maar staan de zenuwen bij de politie toch niet strakker gespannen dan anders, vanwege het lastige en vermoeiende handhaven van de coronamaatregelen?

‘Op die vraag valt geen algemeen antwoord te geven’, vervolgt de Antwerpse politiewoordvoerder. ‘Bovendien zijn u noch ik goed geplaatst om een oordeel te vellen over de vraag of het politieoptreden van maandag gepast was of niet.’

Wel wijst hij erop dat de Dageraadplaats de laatste tijd geregeld het toneel is van overlast veroorzaakt door jongeren, en dat de buurt steen en been klaagt. ‘Gisterenavond is er opnieuw een tussenkomst van de politie geweest, omdat wederom door buurtbewoners overlast, vergelijkbaar met die van maandagavond, werd gemeld. Op camerabeelden is ook te zien hoe onder meer een fiets en een speeltuig werden vernield. Er is opnieuw één bestuurlijke aanhouding geweest en twee verdachten van vandalisme zijn door de politie thuis afgezet en zullen later worden verhoord’, besluit de politiewoordvoerder. ‘Dit maar om te zeggen dat de controles van maandagavond deel uitmaken van een breder probleem in de omgeving met overlast en het niet-naleven van de coronamaatregelen.’