Pol Deltour (VVJ): ‘Er komen strengere straffen voor belaging van journalisten’

Bij het meldpunt voor agressie tegen journalisten zijn de voorbije vier jaar tientallen klachten binnengelopen, bevestigt Pol Deltour, nationaal secretaris van de beroepsvereniging van journalisten. ‘Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne heeft strengere straffen aangekondigd.’

Wereld

Wereld

#StoryKillers: 100 journalisten zetten werk van vermoorde Indiase reporter rond desinformatie voort

In 2019 voerde de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) een meldpunt in voor agressie tegen journalisten. ‘Veiligheid is de allereerste voorwaarde om goed journalistiek werk te leveren. Helaas merken we op dat vlak een toenemend probleem’, zegt Pol Deltour, nationaal secretaris van de beroepsvereniging van journalisten (VVJ – AVBB). ‘Jaarlijks lopen op ons meldpunt 15 tot 20 meldingen binnen. Zowat de helft daarvan heeft te maken met verbale agressie, het gros online. Vanaf het ogenblik dat er bedreigingen worden geuit, dat er intimidatie is en dat een journalist zich ongemakkelijk begint te voelen, beschouwen wij het als agressie.’ Deltour verwijst onder meer naar journalisten van VRT, De Morgen, De Standaard en Knack die het doelwit werden van online aanvallen, naar aanleiding van berichtgeving over onder meer Schild & Vrienden, ’t Scheldt, factchecks, de energiecrisis en coronavaccinaties.

Volgens Deltour dienen Vlaamse journalisten niet vaak officieel een klacht in tegen de intimidatie. ‘We begrijpen die terughoudendheid wel. Journalisten vrezen dat dat alleen maar tot escalatie leidt of tot meer zichtbaarheid voor de belagers. Ook de uitkomst van een mogelijk proces is vaak onzeker – al won een RTBF-journaliste in 2021 een proces tegen haar online belager. De man werd in eerste aanleg veroordeeld tot tien maanden cel met uitstel en 3000 euro schadevergoeding. De zaak moet wel nog voorkomen in hoger beroep.’

Grondig onderzoek naar gerichte desinformatiecampagnes of geautomatiseerde trollenlegers ingezet tegen Vlaamse journalisten is volgens Deltour nog niet gebeurd. ‘We zouden dat beter in kaart moeten brengen, want in de milieus van antivaxers, de energielobbying en extreemrechts kennen ze die technieken ongetwijfeld. Maar ik heb er geen bewijzen voor dat het ook in Vlaanderen op die manier gebeurt.’

Hoopgevend volgens Deltour is nieuwe wetgeving zoals de Europese verordening Digital Services Act. ‘Die zal de big tech verplichten om sneller en krachtiger op te treden bij klachten of meldingen over online intimidatie – ook van journalisten. En voorts heeft minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) aangekondigd dat er in het nieuwe Strafwetboek zwaardere straffen komen voor geweldsdelicten tegen journalisten. Nu bedraagt de maximumstraf daarvoor drie tot vijf jaar cel, maar die zal worden opgetrokken naar vijf tot tien jaar. Bovendien zullen niet alleen gewelddelicten in aanmerking komen, maar ook morele delicten, met inbegrip van zware belaging. Het parket moet dan prioriteit geven aan de zaak en ook slachtoffers systematisch op de hoogte houden van de procedure. Dat zijn dus bijzondere waarborgen die erbij komen.’

Volgens Deltour neemt de VVJ het thema heel ernstig ‘omdat de impact op persoonlijk vlak soms heel ver gaat. Journalisten lijden er echt onder, ze gaan er psychisch onderdoor, krijgen te maken met depressies of burn-outs. Sommigen stoppen zelfs met de journalistiek omdat ze de intimidatie niet meer aankunnen. Zo komt eigenlijk de persvrijheid in het gedrang.’