De militaire vakbond ACMP roept de chef Defensie Frederik Vansina op om duidelijke rode lijnen te trekken in het debat over de verhoging van de pensioenleeftijd van militairen. ‘De pensioenplannen die nu op tafel liggen, zijn een catastrofe voor Defensie.’
Uit een intern rapport van Defensie, dat VRT NWS kon inkijken, blijkt dat de Belgische legertop erg scherp is voor de plannen van de regeringsonderhandelaars om de pensioenleeftijd van militairen vanaf 2025 op te trekken van 56 naar 67 jaar. Knack vroeg de ACMP – de militaire vakbond met 9600 leden – voor een reactie. Voorzitter Yves Huwart: ‘Ik ken geen enkele werkgever die met een personeelstekort kampt maar toch de aantrekkelijkheid van het beroep gaat verminderen.’
Vandaag mogen militairen al op hun 56e met pensioen gaan. Waarom is dat?
Yves Huwart: Er zijn uitzonderingen – denk aan generaals – maar de doorsnee militair kan inderdaad met pensioen op zijn 56e. Historisch ging men ervan uit dat militairen over een goede mentale en fysieke gezondheid moeten beschikken, en dat is vandaag niet veranderd.
Ben je als zestiger dan niet meer geschikt om pakweg een bureaujob te doen bij Defensie?
Huwart: Militairen hebben doorgaans een zeer gevarieerde loopbaan, met een afwisseling tussen fysiek belastende en minder belastende functies. Maar als het er echt op aankomt, als het oorlog wordt, dan is eigenlijk elke functie zwaar belastend. Dan kun je maar beter fysiek fitte militairen hebben -en géén militairen van boven de zestig jaar. Ikzelf ben 55 jaar en ben vandaag niet meer in staat om te doen wat ik als 25-jarige kon.
De pensioenleeftijd maakt de job natuurlijk ook attractief, toch?
Huwart: Klopt, het zorgt voor een zekere aantrekkelijkheid. Die pensioenleeftijd maakt deel uit van een pakket. Dit is een beroep met voor- en nadelen. Een militair kan bijvoorbeeld voor langere periodes ingezet worden in het buitenland en moet dan zijn gezin en vertrouwde omgeving missen.
Hebben militairen een goed pensioen?
Huwart: Generaals en andere hoogopgeleiden hebben een pensioen dat hoger ligt dan de standaard, dat betwisten we niet. Maar voor een gewone soldaat met een volledige loopbaan ligt het pensioen netto op 1900 euro, niet zo heel ver boven het minimum dus. Maar heel wat militairen raken niet eens aan dat bedrag, bijvoorbeeld omdat ze later in dienst zijn getreden bij Defensie.
‘Als militairen op dezelfde leeftijd met pensioen moeten gaan als al de rest, waarom zouden zij dan nog lange tijd naar het buitenland trekken, met alle daaraan verbonden risico’s?’
Hoe staat het vandaag met de getalsterkte van ons leger?
Huwart: Vorig jaar zaten we aan zo’n 24.000 militairen, vandaag telt de Belgische defensie er zowat 25.000. We zijn druppelsgewijs aan het evolueren naar 29.100 – het streefcijfer van defensieminister Ludivine Dedonder (PS). Maar om te voldoen aan de behoeften die de NAVO vooropstelt, moeten we evolueren naar meer dan 40.000 militairen.
Met andere woorden: dit is níét het moment om te morrelen aan de pensioenvoordelen?
Huwart: Ik ken geen enkele werkgever die met een personeelstekort kampt maar toch de aantrekkelijkheid van het beroep gaat verminderen. Vergeet ook niet dat de vroegtijdige uitstroom al vrij groot is. 40 tot 45 procent van de jonge rekruten die zich aandienen, is na twee jaar alweer weg bij Defensie. Het lijkt me dus zeer onverstandig om het statuut van de militair – na de inspanningen van de afgelopen jaren om het weer aantrekkelijker te maken – te gaan ontmantelen.
Het lijkt erop dat de legertop jullie standpunt daarover volgt. VRT NWS bericht over een intern rapport waarin die top de pensioenplannen van regeringsonderhandelaars afschiet.
Huwart: In de uitgelekte supernota van formateur Bart De Wever (N-VA) staan zeer ingrijpende maatregelen. Blijkbaar is het plan om de pensioenleeftijd van militairen onmiddellijk te verhogen met twee jaar, om vervolgens progressief te stijgen naar de leeftijd van 67 jaar. Het idee is om het pensioenstelsel van militairen af te stemmen op het algemene stelsel van werknemers in België.
Mensen langer aan het werk houden moet bijdragen tot de algemene welvaart van ons land.
Huwart: Dat is de logica. Maar sinds het uitlekken van die supernota zijn er allerhande simulaties gedaan. En daaruit blijkt net dat er een tegenovergesteld effect dreigt. Militairen met een hogere wedde langer aan het werk houden, zal net tot hogere personeelskosten leiden. Logisch, want een militair met veel anciënniteit is duurder dan een jonge militair. Werknemers van hogere leeftijd hebben ook meer verlof en ook de kans op gezondheidsklachten is groter.
Plus: als militairen op dezelfde leeftijd op pensioen moeten gaan als al de rest, waarom zouden zij dan nog lange tijd naar het buitenland trekken, met alle daaraan verbonden risico’s? En er is nog meer: er circuleren ook plannen om het pensioen van militairen anders te berekenen, waardoor men nog meer wenst te snoeien. Slotsom: we zullen langer moeten werken voor een lager pensioen. Dat wordt natuurlijk een héél moeilijk verhaal.
Dan is het toch goed nieuws dat ook de legertop vraagtekens plaatst bij de plannen van de regeringsonderhandelaars?
Huwart: Als vakbond zijn we blij dat de defensiestaf een behoorlijke analyse maakt. Maar we betreuren dat de chef defensie (Frederik Vansina, nvdr) niet duidelijk aangeeft waar voor hem de rode lijnen liggen. Is het voor hem aanvaardbaar dat een militair tot 67 jaar moet werken, ja of nee? Wat met 60 jaar? 58 jaar? Hij spreekt er zich niet over uit. Nogmaals: hij toont zich bezorgd maar zegt niet wat de rode lijnen zijn. Hij geeft evenmin aan hoe hij staat tegenover de diversificatie van het pensioen in functie van iemands loopbaan. Moet iemand van de marine die op zee gevaren heeft getrotseerd hetzelfde pensioen krijgen als iemand die aan wal heeft gediend? Die vragen leggen we hem voor, maar we krijgen geen antwoorden.
‘Moet iemand van de marine die op zee gevaren heeft getrotseerd hetzelfde pensioen krijgen als iemand die aan wal heeft gediend?’
Maandagavond stuurde Vansina een mail naar al het personeel van Defensie, waarin hij belooft zich onvermoeibaar te blijven inzetten voor jullie pensioenen. Hij verkiest overleg in discretie in plaats van ronkende verklaringen. Dat klinkt toch redelijk?
Huwart: Aan diplomatie en achterkamertjespolitiek hebben militairen weinig boodschap. Men heeft tijd genoeg gehad voor onderhandelingen, en die hebben tot nu toe nog geen significant resultaat opgeleverd. Bart De Wever heeft afgelopen weekend nog eens herhaald dat er voldoende moet worden gesaneerd. Veel appetijt om toegevingen te doen, lijkt er niet te zijn.
Waar ligt voor jullie als vakbond de rode lijn?
Huwart: Wij vinden nog steeds dat de huidige pensioenleeftijd van 56 jaar gerechtvaardigd is. België moet beschikken over een leger dat operationeel en inzetbaar is. Wil dat zeggen dat wij de hakken in het zand zetten en zeggen dat er géén millimeter kan bewogen worden? Dat nu ook weer niet. We vinden het billijk dat er – in twee stappen – telkens één jaar bijkomt. Dus dat we op termijn zouden evolueren naar een pensioenleeftijd van 58 jaar. Fysiek en mentaal fitte militairen boven de zestig jaar, dat is gewoon een illusie. De pensioenplannen die nu op tafel liggen zijn een catastrofe voor de Belgische Defensie, en voor de militairen in het bijzonder.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier